Bài giảng Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong tự nhiên và xã hội cấp Tiểu học

Þ ) h·yx¸c ®Þnh:1.Môc tiªu gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng qua m«n Tù nhiªn vµ X· héi. 2. M«n TNXH cã thÓ tÝch hîp GDBVMT trheo c¸c møc ®é ntn? 3. Mét sè ph­¬ng ph¸p tÝch hîp GDBV m«i tr­êngvµo m«n TN&XH.4.TÝch hîp GDBVMT qua nh÷ng h×nh thøc nµo?1.Môc tiªu GDBVMT trong m«n TN&XH* KiÕn thøc: - Cã biÓu t­îng ban ®Çu vÒ m«i tr­êng tù nhiªn ( c©y cèi, c¸c con vËt, mÆt trêi, tr¸i ®Êt) vµ m«i tr­êng nh©n t¹o ( nhµ ë, tr­êng häc, lµng m¹c, phè ph­êng). - BiÕt mét sè ho¹t ®éng cña con ng­êi lµm m«i tr­êng bÞ « nhiÔm. - BiÕt m«i tr­êng sèng xung quanh cã ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe cña con ng­êi. - BiÕt ®­îc mét sè biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr­êng.Môc tiªu GDBVMT trong m«n TN&XH* KÜ n¨ng – Hµnh vi: - Ph¸t hiÖn ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè cña m«i tr­êng. - Tham gia mét sè ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr­êng phï hîp víi løa tuæi. - ThuyÕt phôc ng­êi th©n, bÑn bÌ cã ý thøc vµ hµnh vi b¶o vÖ m«i tr­êng. * Th¸i ®é - T×nh c¶m: - Yªu quý thiªn nhiªn, mong muèn b¶o vÖ m«i tr­êng sèng cho c¸c c©y cèi, con vËt vµ con ng­êi. - Cã th¸i ®é tÝch cùc ®èi víi viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng; chèng c¸c hµnh ®éng ph¸ ho¹i m«i tr­êng, lµm « nhiÔm m«i tr­êng .2. Møc ®é tÝch hîp 2.1. Møc ®é toµn phÇn Khi môc tiªu, néi dung cña bµi phï hîp hoµn toµn víi môc tiªu, néi dung cña gi¸o dôc BVMT. VÝ dô:-Gi÷ g×n líp häc s¹ch ®Ñp (líp 1); Gi÷ s¹ch m«i tr­êng xung quanh nhµ ë, Thùc hµnh gi÷ tr­êng líp s¹ch ®Ñp ( líp 2); VÖ sinh m«i tr­êng ( líp 3).tÝch hîp ë møc ®é toµn phÇn§èi víi bµi häc lång ghÐp gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng møc ®é nµy, gi¸o viªn gióp häc sinh hiÓu, c¶m nhËn ®Çy ®ñ vµ s©u s¾c néi dung bµi häc chÝnh lµ gãp phÇn gi¸o dôc trÎ mét c¸ch tù nhiªn vÒ ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng. C¸c bµi häc nµy lµ ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó néi dung gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng ph¸t huy t¸c dông ®èi víi häc sinh th«ng qua m«n häc. 2.2 Møc ®é bé phËn	 Møc ®é bé phËn: Khi chØ cã mét bé phËn bµi häc cã môc tiªu, néi dung phï hîp víi gi¸o dôc BVMT. VÝ dô: -Nhµ ë, c«ng viÖc ë nhµ ( líp 1); -§Ò phßng bÖnh giun, Tiªu ho¸ thøc ¨n (líp 2).tÝch hîp ë Møc ®é bé phËnL­u ý:- Nghiªn cøu kÜ néi dung bµi häc.- X¸c ®Þnh néi dung gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng tÝch hîp vµo bµi häc lµ g×? - Néi dung gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng tÝch hîp vµo néi dung nµo, ho¹t ®éng d¹y häc nµo trong qu¸ tr×nh tæ chøc d¹y häc?- CÇn chuÈn bÞ thªm ®å dïng d¹y häc g×?- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc b×nh th­êng, phï hîp víi h×nh thøc tæ chøc vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc cña bé m«n. Trong qu¸ tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc, gi¸o viªn gióp häc sinh hiÓu, c¶m nhËn ®Çy ®ñ vµ s©u s¾c bé phËn kiÕn thøc, kÜ n¨ng GDBVMT nhÑ nhµng, kh«ng gß bã, ¸p ®Æt.3. Møc ®é liªn hÖ	Møc ®é liªn hÖ: Khi môc tiªu, néi dung cña bµi cã ®iÒu kiÖn liªn hÖ mét c¸ch l« gic víi néi dung gi¸o dôc BVMT. VÝ dô: -VÖ sinh th©n thÓ ( líp 1); C©y sèng ë ®©u? ( líp 2); Tr¸i ®Êt, BÒ mÆt tr¸i ®Êt ( líp 3).tÝch hîp ë Møc ®é liªn hÖGV cÇn x¸c ®Þnh néi dung, môc tiªu nµo trong bµi cã thÓ liªn hÖ GDBVMT. Khi chuÈn bÞ bµi d¹y, gi¸o viªn cÇn cã ý thøc tÝch hîp vµ chuÈn bÞ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn h­íng dÉn häc sinh liªn hÖ vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng. Khi tæ chøc d¹y häc, gi¸o viªn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc b×nh th­êng, phï hîp víi h×nh thøc, ph­¬ng ph¸p d¹y häc cña bé m«n. §ång thêi l­u ý liªn hÖ, më réng vÒ GDBVMT thËt tù nhiªn, hµi hßa, tr¸nh lan man, sa ®µ, g­îng Ðp.3. ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch hîp GDBVMT 	3.1. Ph­¬ng ph¸p th¶o luËn §©y lµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc gióp häc sinh bµy tá quan ®iÓm, ý kiÕn, th¸i ®é cña m×nh vµ l¾ng nghe ý kiÕn cña ng­êi kh¸c vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng cã liªn quan ®Õn néi dung bµi häc. Qua ph­¬ng ph¸p d¹y häc nµy, gi¸o viªn gióp häc sinh nhËn thøc vµ cã hµnh vi, th¸i ®é ®óng ®¾n vÒ m«i tr­êng. Gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn c¶ líp hoÆc th¶o luËn theo nhãm.VÝ dô: D¹y bµi “ Gi÷ g×n líp häc s¹ch, ®Ñp”, gi¸o viªn cã thÓ cho häc sinh c¶ líp cïng th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò sau:+ Gi÷ g×n líp häc s¹ch, ®Ñp cã lîi g×?+ B¹n ®· lµm g× ®Ó líp m×nh s¹ch, ®Ñp? 3.2. Ph­¬ng ph¸p quan s¸t §©y lµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc ®Æc tr­ng cña m«n Tù nhiªn vµ X· héi vµ còng lµ ph­¬ng ph¸p quan träng trong gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng cho häc sinh tiÓu häc. VÝ dô: D¹y bµi “VÖ sinh m«i tr­êng” líp 3, gi¸o viªn cã thÓ tÝch hîp GDBVMT qua viÖc gi¸o dôc cho häc sinh biÕt viÖc lµm nµo ®óng, viÖc lµm nµo sai trong viÖc xö lÝ r¸c th¶i. Gi¸o viªn cho häc sinh quan s¸t c¸c h×nh trong SGK vµ nªu ý kiÕn cña m×nh vÒ c¸c viÖc lµm ®óng, c¸c viÖc lµm sai trong tõng h×nh. Khi ®­îc quan s¸t d­íi sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn, häc sinh cã nhËn thøc vµ h×nh thµnh hµnh vi ®óng ®¾n: kh«ng nªn vøt r¸c bõa b·i ë nh÷ng n¬i c«ng céng. 3.3 Ph­¬ng ph¸p trß ch¬i Trß ch¬i cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi häc sinh tiÓu häc. Trß ch¬i g©y høng thó häc tËp cho häc sinh, gióp c¸c em lÜnh héi kiÕn thøc vÒ m«n häc vµ GDBVMT nhÑ nhµng, tù nhiªn, hiÖu qu¶. Khi sö dông ph­¬ng ph¸p trß ch¬i, gi¸o viªn l­u ý: chuÈn bÞ trß ch¬i; giíi thiÖu tªn trß ch¬i, h­íng dÉn c¸ch ch¬i, thêi gian ch¬i vµ luËt ch¬i; cho häc sinh ch¬i; nhËn xÐt kÕt qu¶ cña trß ch¬i; rót ra bµi häc vÒ BVMT qua trß ch¬i. 3.4. Ph­¬ng ph¸p t×m hiÓu, ®iÒu tra §©y lµ ph­¬ng ph¸p tæ chøc cho häc sinh tham gia vµo qu¸ tr×nh t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng ë ®Þa ph­¬ng. Qua t×m hiÓu, häc sinh nhËn thøc ®­îc thùc tr¹ng m«i tr­êng, gi¸o dôc häc sinh t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc, ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng. Sö dông ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸o viªn l­u ý: thiÕt kÕ c¸c c©u hái, bµi tËp cho häc sinh (c¸ nh©n hoÆc nhãm) tiÕn hµnh ®iÒu tra, t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò vÒ gi¸o dôc b¶o vÖ m«i tr­êng. Ph­¬ng ph¸p nµy cÇn tæ chøc cho häc sinh lín (líp 3).4. H×nh thøc tÝch hîp-Gi¸o dôc th«ng qua c¸c ho¹t ®éng häc tËp ë giê häc.- Gi¸o dôc th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¸c ë ngoµi giê häc: thùc hµnh gi÷ vÖ sinh tr­êng, líp häc, nhµ ë; trång c©y, ch¨m sãc c©y; tham quan m«i tr­êng tù nhiªn, x· héi ë ®Þa ph­¬ng- Gi¸o dôc BVMT víi c¶ líp hoÆc nhãm häc sinh. II néi dung vµ møc ®é tÝch hîp trong m«n TN&XH. 1. Néi dung GDBVMT trong m«n TN-XH	- Con ng­êi vµ søc kháe: Gióp häc sinh hiÓu ®­îc mèi quan hÖ gi÷a m«i tr­êng vµ søc kháe, h×nh thµnh ý thøc vµ thãi quen gi÷ vÖ sinh th©n thÓ, vÖ sinh ¨n uèng, vÖ sinh m«i tr­êng xung quanh.	- X· héi: Néi dung c¸c bµi häc vÒ gia ®×nh, nhµ tr­êng, lµng quª vµ ®« thÞ trang bÞ cho häc sinh nh÷ng hiÓu biÕt vÒ quª h­¬ng, ®Êt n­íc; t×m hiÓu vÒ mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi vµ m«i tr­êng, sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c yÕu tè m«i tr­êng gÇn gòi víi cuéc sèng cña häc sinh. Trªn c¬ së ®ã båi d­ìng t×nh yªu lµng b¶n, phè ph­êng vµ cã ý thøc víi hµnh vi m«i tr­êng cña m×nh.	- Tù nhiªn: gióp häc sinh nhËn biÕt sù phong phó cña c¸c loµi c©y, con vµ c¸c ®iÒu kiÖn sèng cña chóng. Sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o vÖ vµ c¸ch b¶o vÖ chóng.Ho¹t ®éng 2 : C¨n cø vµo néi dung ch­¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o khoa m«n Tù nhiªn vµ X· héi líp 1, anh (chÞ) h·y thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:1: X¸c ®Þnh c¸c bµi häc cã kh¶ n¨ng tÝch hîp GDBVMT.2 :Nªu néi dung vµ møc ®é tÝch hîp cña c¸c bµi häc ®ã.Tr×nh bµy theo b¶ng sau:	Bµi häc Néi dung tÝch hîp Møc ®é tÝch hîp		TuÇnBµi häcNéi dung tÝch hîpMøc ®é tÝch hîpLíp 1 - Con ng­êi vµ søc kháe: Mèi quan hÖ gi÷a m«i tr­êng vµ søc khoÎ. Ch¨m sãc, gi÷ vÖ sinh c¬ thÓ. ¨n uèng hîp lÝ. - X· héi: + Nhµ ë: gi÷ g×n s¹ch sÏ nhµ ë vµ ®å dïng.+ M«i tr­êng líp häc: gi÷ vÖ sinh líp häc.+ M«i tr­êng céng ®ång: cuéc sèng xung quanh.- Tù nhiªn: + T×m hiÓu mét sè lo¹i c©y, con quen thuéc.+ M«i tr­êng thiªn nhiªn ®èi víi con ng­êi: m­a, n¾ng, rÐttÝch hîp GDBVMT trong m«n Tù nhiªn vµ X· héi líp 2Líp 2- Con ng­êi vµ søc kháe: ¡n s¹ch, uèng s¹ch, ®Ò phßng nhiÔm giun.- X· héi: + Gia ®×nh: B¶o qu¶n vµ sö dông ®å dïng trong nhµ, vÖ sinh nhµ ë, chuång gia sóc.+ Tr­êng häc: Gi÷ vÖ sinh tr­êng häc.+ QuËn (huyÖn) n¬i ®ang sèng: M«i tr­êng céng ®ång; C¶nh quan tù nhiªn, c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng vµ vÊn ®Ò m«i tr­êng.-Tù nhiªn: + Thùc vËt, ®éng vËt vµ viÖc b¶o vÖ chóng.+ MÆt trêi vµ ¶nh h­ëng cña MÆt trêi ®èi víi cuéc sèng cña con ng­êi. tÝch hîp GDBVMT trong m«n Tù nhiªn vµ X· héi líp 3Líp 3- Con ng­êi vµ søc kháe: + C¬ quan h« hÊp vµ mét sè bÖnh l©y qua ®­êng h« hÊp.+ C¬ quan tuÇn hoµn: b¶o vÖ c¬ quan tuÇn hoµn.+ Gi÷ vÖ sinh c¬ quan bµi tiÕt n­íc tiÓu.+ C¬ quan thÇn kinh: NghØ ng¬i vµ häc tËp ®iÒu ®é.- X· héi: + Quan hÖ trong gia ®×nh vµ vÊn ®Ò gi÷ g×n m«i tr­êng sèng.+ Gi÷ vÖ sinh tr­êng, líp häc.Líp 3+ Lµng quª, ®« thÞ; gi÷ vÖ sinh n¬i c«ng céng; liªn hÖ ®Õn thùc tr¹ng m«i tr­êng ®Þa ph­¬ng.- Tù nhiªn: + Thùc vËt, ®éng vËt, Ých lîi vµ t¸c h¹i ®èi víi cuéc sèng con ng­êi; c¸ch b¶o vÖ chóng.+ MÆt trêi vµ tr¸i ®Êt, khÝ hËu ¶nh h­ëng ®èi víi sù sèng cña con ng­êi.2. Néi dung vµ møc ®é tÝch hîp cña 49 bµi trong m«n TN&XHLíp 1: 11 bµi (Xem trang 25-26 tµi liÖu...)2. Néi dung vµ møc ®é tÝch hîp cña c¸c bµi trong m«n TN&XHLíp 2: 11 bµi (Xem trang 30-32 tµi liÖu...)2. Néi dung vµ møc ®é tÝch hîp cña c¸c bµi trong m«n TN&XHLíp 3: 27 bµi (Xem trang 36-38 tµi liÖu...)Bạn có biết?1.Không khí mà chúng ta hít vào phổi hàng ngày là bao nhiêu không?Khoảng 14 kg khí trời, lượng khí này gấp khoảng 5 lần trọng lượng các thứ mà chúng ta ăn, uống trong ngày. 2. Trong TP, muốn cho KK được lọc và không bị ô nhiễm thì cần bao nhiêu cây xanh/m2 dt cho mỗi đầu người?53 cây xanh hoặc 10m2 cây xanh/đầu ngườiVSCN và VSMT GD cho HS mười hành động BVMT1. Sử dụng giấy viết tiết kiệm, tận dụng cả 2 mặt giấy.2.Bảo vệ sự trong sạch của ao, hồ, sông ngòi và bãi biển bằng cách tuyệt đối không vứt rác xuống những nơi ấy.3. Hết sức tiết kiệm năng lượng: Luôn chú ý tắt đèn, tắt quạt...và các thiết bị sử dụng điện khi không sử dụng đến.4.Nên sử dụng các loại hàng hóa ít bao bì, giữ và tái sử dụng các bao bì chứa hàng hóa cũ.5.Sử dụng nước tiết kiệm: vặn nhỏ vòi nước, không dùng khóa lại ngay, dùng dụng cụ hứng nước để sử dụng6. Cứu sự lâm nguy của các loài động vật hoang dã bằng cách không mua, không dùng các đồ vật chế tạo bằng da, không săn bắt hay ăn thịt các động vật quí hiếm. 7. Có ý thức chăm sóc, bảo vệ cây cối, trồng cây mới.8. Tăng cường đi bộ, đi xe đạp hoặc phương tiện GT công cộng.9. Giữ gìn vệ sinh chung, không vứt rác ra nơi công cộng10. Thường xuyên đọc báo, xem TV về ND BVMT, góp phần tuyên truyền đến nhiều người khác về bảo vệ MT.XIN CẢM ƠN !