Bài giảng Tiếng Việt 8 tiết 86: Câu cảm thán

Nhiệt liệt Chào mừngQUý thầy, cô giáo vềdự giỜMụn : Tiếng Việt 8Kiểm tra bài cũXem tranh và đặt cõu cầu khiến? Cho biết chức năng của cõu?Quan sỏt tranh và nờu cảm xỳc của em.TIẾT 86: Câu cảm thán * TèM HIỂU BÀI a) Hỡi ơi lão Hạc ! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết ... Một người như thế ấy!... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!...Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm, láng giềng...Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn (Nam Cao, Lão Hạc) b) Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? Đâu những bình minh cây xanh nắng gội, Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng? Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt, Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật? - Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu?	 (Nhớ rừng-Thế Lữ) Đọc các đoạn trích sau:Hỡi ơi lão HạcThan ôi!!Dựa vào kiến thức đó học ở lớpdưới, em hóy xỏc định cỏc kiểu cõu được dựng trong hai đoạn trờn?Dựa vào dấu hiệu nào em xỏc định đú là cõu cảm thỏn?a) Hỡi ơi lóo Hạc!b) Than ụi!a) Hỡi ơi lão Hạc ! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết ... Một người như thế ấy!... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!...Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm, láng giềng...Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồnTừ ngữ cảm thỏnKết thỳc bằng dấu (!)Hai cõu cảm thỏn này dựng để làm gỡ?a)Lời gọi thống thiếtb)Sự nuối tiếcHai cõu trong đoạn văn này kết thỳc bằng dấuchấm than sao khụng phải là cõu cảm thỏn?Hai cõu đú khụng cú từ cảm thỏn và chỉ nờu nhận định, tỡnh cảm lập lờHình thứcCó từ ngữ cảm thán Câu cảm thán Chức năng Kết thúc bằng dấu chấm than Bộc lộ trực tiếp cảm xúc Vậy cho biết đặc điểm hỡnh thức và chức năng của cõu cảm thỏn? Hóy xỏc định kiểu cõu trong hai cõu sau:a) Cụ ấy đẹp biết bao!b) Biết bao người đó khổ vỡ cụ ấy.Vỡ sao cõu b khụng phải cõu cảm thỏn?Khi viết đơn, biờn bản, hợp đồng hay trỡnh bày kết quả giải toỏn cú dựng cõu cảm thỏn khụng? Vỡ sao?Khụng, vỡ đú là kiểu văn bản hành chớnh, văn bản khoa họcđũi hỏi ngụn từ chớnh xỏc.Vậy cõu cảm thỏn thường dựng khi nào?I. Bài học:Quan sỏt tranh và nờu cảm xỳc bằng cõu cảm thỏn?(Đội a và đội b thi đặt cõu)* Đọc ghi nhớ: (SGK/44)II. Luyện tập:BT1/44Xỏc định cõu cảm thỏn-giải thớch: a) Than ôi ! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời ! Thế đê không sao cự lại đựơc với thế nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất.(Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay) b) Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi !(Thế Lữ, Nhớ rừng ) c) Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi. Tôi đã phải trải cảnh như thế. Thoát nạn rồi, mà còn ân hận quá, ân hận mãi. (Tô Hoài, Dế mèn phiêu lưu ký)Cõu cảm thỏn: Than ụi! Lo thay! Nguy thay!Có từ ngữ cảm thán. Kết thúc bằng dấu chấm than. Bộc lộ sự lo lắng trước tình thế nguy cấp của thiên tai. Từ cảm thán “ Hỡi, ơi” và kết thúc bằng dấu chấm thanBộc lộ sự nuối tiếc bất hoà sâu sắc với thực tại, niềm khao khát tự do.Từ cảm than “ Chao ôi” và kết thúc bằng dấu ( . )Bộc lộ sự ân hận, day dứt, ăn năn trước những lỗi lầm mà Dế Mèn đã nhận raLưu ý: Câu cảm thán có trường hợp kết thúc bằng dấu ( . )BT2/44,45: Phõn tớch tỡnh cảm, cảm xỳc được thể hiện ở cỏc cõu. CúPhải kiểu cõu cảm thỏn khụng? Vỡ sao?Ai làm cho bể kia đầy Cho ao kia cạn cho gầy cũ con ? (ca dao)b) Xanh kia thăm thẳm từng trờn Vỡ ai gõy dựng cho nờn nỗi này ? (Chinh phụ ngõm khỳc)Bài ca dao là lời than thở của người nụng dõn dưới chế độ phong kiến.lời oán trách chiến tranh phong kiến đã gây bao đau khổ cho người chinh phụ có chồng chinhchiến nơi xa .* Tuy bốn cõu trờn đều bộc lộ tỡnh cảm, cảm xỳc, nhưng khụng cú cõu nào là cõu cảm thỏn, vỡ khụng cú hỡnh thức đặc trưng của kiểu cõu này.c) Tụi cú chờ đõu, cú đợi đõu;Đem chi xuõn lại gợi thờm sầu. (Chế Lan Viờn, Xuõn)Tõm trạng bế tắc nhà thơ trướccỏch mạng T8/1945d) Anh mà chết là chỉ tại cỏi tội ngụng cuồngdại dột của tụi. Tụi biết làm thế nào bõy giờ?Sự õn hận của Dế Mốn trước cỏi chết Dế ChoắtBT3/45: Đặt cõu cảm thỏn theo yờu cầua) Trước tỡnh cảm người thõn dành cho mỡnh.b) Nhỡn thấy mặt trời mọc. BT4/ chuẩn kt-kn: Viết đoạn văn ngắn (từ 5-7 cõu) cú sửdụng cõu cảm thỏn. Nhúm 1,3- chủ đề: Mựa xuõn. Nhúm 2,4-chủ đề: Học tập (Thảo luận nhúm và ghi kết quả trờn bảng phụ, cử đại diện trỡnh bày)HS làm trờn bảng con@ Hướng dẫn tự học:1.Hệ thống kiến thức về ba kiểu cõu đó học theo sơ đồ tư duy.2. Học bài và viết đoạn văn theo yờu cầu bài tập 4/chuẩn kt-kn3. Soạn Tiếng Việt: Cõu trần thuậtChỳ ý: Đọc cỏc đoạn trớch sgk/ 45,46 tỡm hiểu và trả lời cỏc cõu hỏi sgk/46.4. Soạn Văn học: Chiếu dời đụ của Lớ Cụng Uẩn đó hướng dẫn tiết văn