Bài giảng Tiếng Việt - Tiết 40: Từ trái nghĩa

TRÖÔØNG THCS TAÂN LAÄPMOÂN NGÖÕ VAÊN 7KÍNH CHAØO QUYÙ THAÀY CO VEÀ DÖÏ TIEÁT CHUYEÂN ÑEÀGV: Nguyeãn Thò CuùcKIEÅM TRA MIEÄNG? Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? _ Töø ñoàng nghóa laø nhöõng töø coù nghóa gioáng nhau hoaëc gaàn gioáng nhau.? Töø ñoàng nghóa coù maáy loaïi? Laø nhöõng loaïi naøo? ? Khi söû duïng töø ñoàng nghóa caàn phaûi chuù yù ñieàu gì?* Cã hai lo¹i tõ ®ång nghÜa:- §ång nghÜa hoµn toµn: Kh«ng ph©n biÖt s¾c th¸i nghÜa.- §ång nghÜa kh«ng hoµn toµn: Cã s¾c th¸i nghÜa kh¸c nhau. _ Khoâng phaûi bao giôø caùc töø ñoàng nghóa cuõng coù theå thay theá cho nhau. Khi noùi cuõng nhö khi vieát, caàn caân nhaéc ñeå choïn trong soá caùc töø ñoàng nghóa nhöõng töø theå hieän ñuùng thöïc teá khaùch quan vaø saéc thaùi bieåu caûm. TỪ TRÁI NGHĨAI. BAØI HOÏC:Tiếng Việt - Tiết 38:1. Töø traùi nghóa: VD1:CẢM NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH	Đầu giường ánh trăng rọi,	Ngỡ mặt đất phủ sương.	Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,	Cúi đầu nhớ cố hương.NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ	 Khi đi trẻ, lúc về giàGiọng quê vẫn thế, tóc đà khác bao.Trẻ con nhìn lạ không chàoHỏi rằng: khách ở chốn nào lại chơi ?CẢM NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH	Đầu giường ánh trăng rọi,	Ngỡ mặt đất phủ sương.	Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,	Cúi đầu nhớ cố hương.đitrẻ,vềgià? Ở tieåu hoïc, em ñaõ bieát ñöôïc nhö theá naøo laø töø traùi nghóa?? Döïa vaøo sự hiểu biết ñoù em haõy xaùc ñònh caùc caëp töø traùi nghóa trong 2 baøi thô sau?NgẩngĐiTrẻCúiVềGià> Ngaång – cuùi; Giaø – treû; Ñi – veà -> nghóa traùi ngöôïc nhau.Em haõy giaûi thích nghóa cuûa caùc töø naøy?Em hãy nhắc lại nghĩa của các từ ngẩng – cúi, đi – về, già – trẻ như thế nào với nhau?-> Töø traùi nghóa.Hướng lên-cúi xuống.Xuất phát-quya về.Sống nhiều-ít năm.XấuChöõ xaáuÑaát xấu TỪ TRÁI NGHĨAI. BAØI HOÏC:Tiếng Việt - tiết 40:1. Töø traùi nghóa:> Moät töø nhieàu nghóa coù theå thuoäc nhieàu caëp töø traùi nghóa khaùc nhau.* Ghi nhôù: SGK1/tr128_ Töø traùi nghóa laø töø coù nghóa traùi ngöôïc nhau._ Moät töø nhieàu nghóa coù theå thuoäc nhieàu caëp töø traùi nghóa khaùc nhau.Từ nhiều nghĩa.=> Ngaång – cuùi; Giaø – treû; Ñi – veà -> nghóa traùi ngöôïc nhau -> Töø traùi nghóa.Em haõy cho bieát nghóa cuûa tieáng xaáu trong chöõ xaáâu, ñaát xaáu?Em haõy tìm töø traùi nghóa vôùi caùc nghóa cuûa tiếng “xaáu”?Qua ví duï, Em coù keát luận nhö theá naøo veà moät töø nhieàu nghóa? VD2:BAØI TAÄP NHANH? Xaùc ñònh töø traùi nghóa trong ví duï sau?Doøng soâng beân lôû beân boài,Beân lôû thì ñuïc beân boài thì trong.LànhTính lành Áo lành Vị thuốc lành ? Em haõy tìm caùc töø traùi nghóa vôùi nghóa cuûa töø “laønh” sau ñaây?> Tạo thể đối, các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói (bài viết) thêm sinh động.* Ghi nhớ: SGKTỪ TRÁI NGHĨAI. BAØI HOÏC:Tiếng Việt - tiết 40:1. Töø traùi nghóa:2. Söû duïng töø traùi nghóa: VD: _ Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược._ Lá lành đùm lá rách._ Bảy nổi ba chìm.? Em hãy nhắc lại, tác dụng của việc sử dụng từ trái nghĩa trong lời nói và bài viết? TỪ TRÁI NGHĨAI. BAØI HOÏC:Tiếng Việt - tiết 40:1. Töø traùi nghóa:2. Söû duïng töø traùi nghóa:- Tạo thể đối, các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói (bài viết) thêm sinh động.* Ghi nhớ: SGKThân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặnMà em vẫn giữ tấm lòng son.Nước non lận đận một mình,Thân cò lên thác, xuống ghềnh bấy nay.Ai làm cho bể kia đầy,Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?Thảo luận nhómNước non lận đận một mình,Thân cò lên thác, xuống ghềnh bấy nay.Ai làm cho bể kia đầy,Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?Nước non lận đận một mình,Thân cò lên thác, xuống ghềnh bấy nay.Ai làm cho bể kia đầy,Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặnMà em vẫn giữ tấm lòng son.Thân em vừa trắng lại vừa trònBảy nổi ba chìm với nước nonRắn nát mặc dầu tay kẻ nặnMà em vẫn giữ tấm lòng son.? Tìm những cặp từ trái nghĩa trong các ví dụ sau? Nêu tác dụng của việc dùng các từ trái nghĩa ấy?* Tạo thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.- Cuoäc ñôøi vaát vaû, laän ñaän cuûa ngöôøi noâng daân trong xaõ hoäi xöa.- Cuoäc ñôøi chìm noåi cuûa ngöôøi phuï nöõ xöa, hoï hoaøn toaøn lệ thuoäc vaøo xaõ hoäi nhöng hoï vaãn giöõ ñöôïc veû ñeïp, phaåm chaát ñaùng quyù.II. LUYEÄN TAÄP:Bài tập 1: Tìm những từ trái nghĩa trong các câu ca dao, tục ngữ sau đây:TỪ TRÁI NGHĨAI. BAØI HOÏC:Tiếng Việt - tiết 40:_ Chị em như chuối nhiều tàu,Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nhiều lời._ Số cô chẳng giàu thì nghèo,Ngày ba mươi tết thịt treo trong nhà._ Ba năm được một chuyến sai,Áo ngắn đi mượn, quần dài đi thuê._ Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,Ngày tháng mười chưa cười đã tối._ Chị em như chuối nhiều tàu,Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nhiều lời.LànhGiàuĐêmráchnghèongày> < beù.QUAN SAÙT AÛNH, TÌM NHÖÕNG CAËP TÖØ TRAÙI NGHÓA THÍCH HÔÏP.- Về nhà học thuộc ghi nhớ.- Làm các bài tập còn lại vào vở ở nhà.- Chuẩn bị bài: Kiểm tra văn bản 45 phút.TRÖÔØNG THCS TAÂN LAÄPMOÂN NGÖÕ VAÊN 7KÍNH CHAØO QUYÙ THAÀY CO VEÀ DÖÏ TIEÁT CHUYEÂN ÑEÀGV: Nguyeãn Thò cuùc