Bài giảng Tiết 48 - Bài 43: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

CÂU HỎI KIỂM TRACâu 1: Cách nhận biết một thấu kính hội tụ? Trả lời : TKHT làm bằng vật liệu trong suốt có phần rìa mỏng hơn phần giữa, chùm tia tới song song trục chính thì chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kínhCâu 2: Trình bày đường truyền 3 tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụTrả lời :– Tia tới qua quang tâm thì tia ló truyền thẳng_ Tia tới song song trục chính thì tia ló qua tiêu điểm_ Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song trục chính Đặt vấn đềMột thấu kính hội tụ được đặt sát vào mặt trang sách. Khi từ từ dịch chuyển thấu kính hội tụ ra xa, kích thước dịng chữ thay đổi như thế nào? Vì sao vậy?I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ:1. Thí nghiệm: như hình 43.2 * Mục đích: Quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ.* Dụng cụ:+Một thấu kính hội tụ cĩ f= 12cm.+ Một giá quang học.+ Một màn hứng ảnh.+ Một cây nến và một bao diêm. * Tiến hành thí nghiệm:B1: Cả vật và màn đều được đặt vuơng gĩc với trục chính của thấu kính hội tụ cĩ f = 12 cm.B2: Đặt vật ở các vị trí khác nhau,di chuyển màn  quan sát ảnh rõ nét trên màn.Tiết 48Bài 43Thứ Bảy ngày 19 tháng 02 năm 2013ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤHình 43.2Tiết 48Bài 43Thứ Bảy ngày 19 tháng 02 năm 2013ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤI. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ: 1. Thí nghiệm: như hình 43.2 a/ Vật đặt ngồi khoảng tiêu cự* Vật đặt ở rất xa thấu kính: a) Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự:-Ảnh thật hay ảnh ảo? Cùng chiều hay ngược chiều với vật? Aûnh thật ngược chiều với vật,nằm tại tiêu điểm thấu kínhFFff* Vật đặt ở rất xa thấu kính:Tiết 48Bài 43Thứ Bảy ngày 19 tháng 02 năm 2013ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤI. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ: 1. Thí nghiệm: như hình 43.2 a/ Vật đặt ngồi khoảng tiêu cự* Vật đặt ở rất xa thấu kính:  Ảnh thật ngược chiều với vật, nằm tại tiêu điểm thấu kính *Vật đặt cách thấu kính 1 khoảng d > 2f:d > 2fC1) Nhận xét ảnh-Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vậtFF0 * Vật đặt cách thấu kính 1 khoảng d > 2f:Tiết 48Bài 43Thứ Bảy ngày 19 tháng 02 năm 2013ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤI. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ: 1. Thí nghiệm: như hình 43.2 a/ Vật đặt ngồi khoảng tiêu cự* Vật đặt ở rất xa thấu kính:  Ảnh thật, ngược chiều với vật, nằm tại tiêu điểm thấu kính *Vật đặt cách thấu kính 1 khoảng d > 2f:  Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật*Dịch chuyển vật lại gần thấu kính cách TK 1 khoảng d: f 2f:  Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật*Dịch chuyển vật lại gần thấu kính cách TK 1 khoảng d: f 2f:  Ảnh thật, ngược chiều với vật, nhỏ hơn vật*Dịch chuyển vật lại gần thấu kính cách TK 1 khoảng d: f 2fẢnh thậtNgược chiềuLớn hơn vậtf f ,vật nằm ngoài khoảng tiêu cự (d = OA, f = OF )2. Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ: ( C5)a)Trường hợp 1: d > f ,vật nằm ngoài khoảng tiêu cự (d = OA, f = OF )FF/OABB/A/Khi d = 36cm > f = 12cm ảnh A/B/ là ảnh thật, ngược chiều, ảnh nhỏ hơn vật .Nhận xét tính chất ảnh, độ lớn và chiều so với vật AB? Dựng ảnh B/ của B rồi hạ đường vuông góc với trục chính tại A/ , A /B/ là ảnh tạo bởi vật ABĐể dựng ảnh của vật sáng AB ta làm gì ?b) Trường hợp 2: d f (d = OA , f = OF )Dùng các tam giác đồng dạng AOB và A/OB/, IOF/ và B/A/F/. (1)(2)Từ (2) d/ = df / d-f = 36.12/ 36-12 = 18cmTừ (1) A/B/= AB.d//d =1. 18/ 36= 0,5 cmTa cĩ :b) Trường hợp 2: d fB) 2 f fB) f 2fCÂU 1Khi nào thấu kính HTcho ảnh thật?A) Vật nằm trong khoảng tiêu cự TKB) Vật đặt vuông góc truc chính C) Vật đặt rất gần thấu kínhD) Vật nằm ngoài khoảng tiêu cự TKBAI TAP DẶN DÒ: 1- Học ghi nhớ1- Đọc phần có thể em chưa biết2- Làm bài tập sách bài tập bài 43.3- Chứng minh các công thức (1) , (2) về thấu kính hội tụ.