Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh (P1)

 phóng đồng bào mình	Tôi tham gia Đảng Xã hội Pháp chẳng qua là vì các “ông bà” ấy tỏ đồng tình với tôi, với cuộc đấu tranh của các dân tộc bị áp bức.- Bác tiếp thu chủ nghĩa Mác – Lênin theo phương pháp nhận thức mácxít và theo lối “đắc ý, vong ngôn” của phương Đông 	Nghiã là nắm cái tinh thần, cái bản chất 	chứ không tự trói buộc trong cái vỏ ngôn từ.	Bác vận dụng lập trường, quan điểm, phương pháp của chủ nghĩa Mác – Lênin	để tự tìm ra chủ trương, giải pháp, đối sách phù hợp với từng hoàn cảnh, từng thời kỳ cụ thể của cách mạng Việt Nam,	chứ không tìm những kết luận có sẵn. Ví dụ: dĩ bất biến, ứng vạn biến.	Đó là quan điểm lịch sử - cụ thể.	Bài thơ “Học đánh cờ” nói đến quan điểm toàn diện:	Phải nhìn cho rộng, suy cho kỹ,	Kiên quyết, không ngừng thế tấn công;	Lạc nước, hai xe đành bỏ phí,	Gặp thời, một tốt cũng thành công.	Đồng thời đó còn là phương châm chỉ đạo chiến lược đối với cách mạng Việt Nam.1.4. Những nhân tố chủ quan thuộc về phẩm chất cá nhân của Bác.	- Trước hết là tư duy độc lập tự chủ, sáng tạo cộng với óc phê phán tinh tường, 	sáng suốt trong nghiên cứu, tìm hiểu các cuộc cách mạng tư sản hiện đại,	không bị đánh lừa bởi cái hào nhoáng bên ngoài.	Ví dụ: Bác thấy cảnh người cùng khổ dưới chân tượng thần Tự do ở Mỹ, chứ không phải là nhà cao chọc trời.- Thứ hai là sự khổ công học tập, rèn luyện	Nhờ đó Bác có vốn kiến thức sâu sắc và phong phú.	Chẳng hạn, Bác biết nhiều ngoại ngữ	- Cuối cùng là tâm hồn của một nhà yêu nước, thương nòi, một chiến sĩ cộng sản nhiệt thành cách mạng	Tố Hữu viết:	Bác ơi, tim Bác mênh mông thế	Ôm cả non sông, mọi kiếp người.2. Quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh	2.1. Thời kỳ hình thành tư tưởng yêu nước, thương nòi [trước năm 1911] 	Thời gian sống ở Huế cùng gia đình là thời gian Bác lớn lên và bắt đầu đi học:	Học Quốc học, Hán học và bước đầu tiếp cận với văn hoá phương Tây. 	Những năm tháng đó có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với sự hình thành con người Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh.2.2. Thời kỳ tìm tòi con đường cứu nước, giải phóng dân tộc [1911 – 1920]	Bôn ba khắp các châu lục tìm hiểu các cuộc cách mạng lớn trên thế giới, 	khảo sát cuộc sống của nhân dân các dân tộc bị áp bức.	Năm 1920, được tiếp xúc với Luận cương của Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa,	Bác tìm thấy con đường cứu nước, giải phóng dân tộc mình.Luận cương của Lênin đánh dấu sự chuyển biến về chất trong tư tưởng của Bác:	Từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Lênin,	từ giác ngộ dân tộc đến giác ngộ giai cấp,	từ người yêu nước thành người cộng sản.	2.3. Giai đoạn hình thành cơ bản tư tưởng về con đường cách mạng Việt Nam [1921 – 1930]	Là thời kỳ hoạt động thực tiễn và lý luận sôi nổi, phong phú, tiến tới thành lập Đảng.Các mặt hoạt động của Bác trong thời kỳ này:	.Tham gia Ban nghiên cứu thuộc địa của Đảng cộng sản Pháp;	.Tham gia sáng lập Hội liên hiệp thuộc địa;	.Xuất bản báo Le Paria để tuyên truyền chủ nghĩa Mác – Lênin vào các nước thuộc địa;	.Giữa năm 1923, sang Mátxcơva dự Hội nghị Quốc tế nông dân, Đại hội Quốc tế cộng sản V và Đại hội của các đoàn thể quần chúng: 	Quốc tế thanh niên,Quốc tế Cứu tế đỏ.Cuối năm 1924, Bác về Quảng Châu	Thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, 	Ra báo Thanh niên,	Mở các lớp huấn luyện chính trị,	Đào tạo cán bộ và đưa họ về nước hoạt động.	.Tháng 2/1930, Bác chủ trì Hội nghị 	hợp nhất các tổ chức cộng sản trong nước,	sáng lập Đảng cộng sản Việt Nam.	.Bác trực tiếp thảo các văn kiện:	Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Chương trình và Điều lệ vắn tắt.	Cùng hai tác phẩm xuất bản trước đó:	Bản án chế độ thực dân (1925)	Đường Kách mệnh (1927)	Đã đánh dấu sự hình thành cơ bản 	tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường cách mạng của Việt Nam. 2.4. Thời kỳ thử thách, kiên trì giữ vững quan điểm, nêu cao tư tưởng độc lập, tự do và quyền dân tộc cơ bản [1930 – 1945]	Vì: 	.Quốc tế cộng sản không nắm được tình hình thực tế các nước thuộc địa 	ở phương Đông và Việt Nam.	Đồng thời, bị chi phối bởi quan điểm “tả” khuynh đang ngự trị khi đó,	Cho nên đã chỉ trích và phê phán đường lối của Bác đưa ra trong Hội nghị hợp nhất..Theo chỉ đạo của Quốc tế cộng sản, Hội nghị TW Đảng (10/1930) ra Nghị quyết:	Thủ tiêu Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, 	Đổi tên Đảng cộng sản Việt Nam 	thành Đảng cộng sản Đông dương.	.Nhận thấy sai lầm, Đại hội VII Quốc tế cộng sản tự phê bình về khuynh hướng “tả”, cô độc, biệt phái, bỏ rơi ngọn cờ dân tộc và dân chủ; chuyển hướng chiến lược, chủ trương lập Mặt trận dân chủ chống phátxít..Theo đó, năm 1936, Đảng ta đề ra chiến sách mới, phê phán những biểu hiện “tả” khuynh, cô độc, biệt phái trước đây.	Thực chất là trở lại Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt của Nguyễn Ái Quốc.	.Đến 11/1939, Nghị quyết TW khẳng định:	“Đứng trên lập trường giải phóng dân tộc,	lấy quyền lợi dân tộc làm tối cao, 	tất cả mọi vấn đề của cuộc cách mệnh, cả vấn đề điền địa cũng phải nhằm vào cái mục đích ấy mà giải quyết”.2.5. Thời kỳ tiếp tục phát triển mới về tư tưởng kháng chiến và kiến quốc [1945 – 1969]	.Đầu năm 1941, Bác về nước	Trực tiếp chỉ đạo Hội nghị TW8 khoá I (5/1941), đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc cao hơn hết,	lập ra Mặt trận Việt Minh, thực hiện đại đoàn kết dân tộc trên cơ sở công nông liên minh,	đưa tới thắng lợi của cách mạng Tháng 8.	Đó cũng là thắng lợi đầu tiên của tư tưởng Hồ Chí Minh. .Thời kỳ chống Pháp và chống Mỹ	Là thời kỳ tư tưởng Hồ Chí Minh được bổ xung, phát triển và hoàn thiện trên một loạt vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam:	Về đường lối chiến tranh nhân dân 	“toàn dân, toàn diện, trường kỳ, dựa vào sức mình là chính”	Về xây dựng CNXH ở một nước thuộc địa nửa phong kiến	Quá độ lên CNXH không trải qua chế độ TBCN trong điều kiện đất nước bị chia cắt và có chiến tranh  Đến Đại Hội VII, Đảng ta khẳng định:	Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lênin, 	tư tưởng Hồ Chí Minh 	làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động.	Như vậy,	Tư tưởng Hồ Chí Minh đã thực sự là nguồn trí tuệ, nguồn động lực 	soi sáng và thúc đẩy cộng cuộc đổi mới trên đất nước ta. 	Những biến động chính trị lớn vừa qua trên thế giới đã chứng minh giá trị dân tộc và ý nghĩa quốc tế của tư tưởng Hồ Chí Minh.II. Định nghĩa, đối tượng, nhiệm vụ, phương pháp nghiên cứu, khái niệm và ý nghĩa học tập tư tưởng Hồ Chí Minh 1. Định nghĩa và hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh	1.1. Định nghĩa tư tưởng Hồ Chí Minh 	Đã có trên 50 định nghĩa.	Đại hội 9 của Đảng ta cũng có nêu định nghĩa về tư tưởng Hồ Chí Minh.	Định nghĩa trong giáo trình là chính thống, gồm các nội dung sau: 	* Tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về các vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam. 	* Chỉ ra cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh:	Là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta;	Kế thừa và phát triển giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc;	Tiếp thu tinh hoa văn hoá của nhân loại.	* Tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm giải phóng: dân tộc, giai cấp, con người.2.1. Hệ thống tư tưởng Hồ Chí MinhBao gồm nhiều lĩnh vực:- Tư tưởng về dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc;- Tư tưởng về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội; - Tư tưởng về Đảng Cộng sản Việt Nam;- Tư tưởng về đại đoàn kết dân tộc;- Tư tưởng về quân sự;- Tư tưởng về xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân;- Tư tưởng về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại;- Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh;- Tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh;- Tư tưởng văn hóa Hồ Chí Minh	Tư tưởng Hồ Chí Minh với tính cách là một hệ thống, là học thuyết, là chủ nghĩa	nó bao hàm nhiều lĩnh vực, 	do đó có nhiều bộ môn, ngành khoa học nghiên cứu.2. Đối tượng, nhiệm vụ, phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa học tập tư tưởng Hồ Chí Minh2.1. Đối tượng, nhiệm vụ *Đối tượng nghiên cứu: 	- Hệ thống những quan điểm toàn diện và sâu sắc về các vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam trong tư tưởng Hồ Chí Minh.- Sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh cụ thể nước ta.	*Nhiệm vụ làm rõ:- Nguồn gốc, quá trình hình thành và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh- Nội dung, bản chất cách mạng và khoa học, đặc điểm của các quan điểm trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh- Vai trò nền tảng, kim chỉ nam của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam và giá trị trong kho tàng tư tưởng, lý luận cách mạng thế giới 2.2. Phương pháp- Chủ nghĩa DVBC và CNDV lịch sử là phương pháp luận khoa học để nghiên cứu, học tập, vận dụng và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh- Phương pháp tư tưởng Hồ Chí Minh là phương pháp BCDV, không giáo điều, dập khuôn- Hồ Chí Minh là con người lý luận – thực tiễn, nên không chỉ nghiên cứu các bài viết mà cần coi trọng thực tiễn của Người2.3. Ý nghĩa việc học tập, nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh	*Để thấy: Tư tưởng Hồ Chí Minh là chủ nghĩa Mác – Lênin ở Việt Nam 	Vì: Bác đã tiếp thu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, phù hợp với lịch sử và văn hoá Việt Nam,	xuất phát từ đất nước và con người Việt Nam, giải quyết những yêu cầu lý luận và thực tiễn của cách mạng Việt Nam.*Học tập, nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh để hiểu đường lối cách mạng nước ta 	Cách mạng nước ta giành đựơc những thắng lợi to lớn là nhờ có chủ nghĩa Mác – Lênin,	nhưng đồng thời cũng là nhờ có Tư tưởng Hồ Chí Minh.	Học tập, nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh là để kiên định mục tiêu, nâng cao nhận thức tư tưởng, cải tiến phương pháp và phong cách làm việc của mỗi chúng ta.*Để hiểu: Cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội 	Suốt cuộc đời, Hồ Chí Minh kiên trì và nhất quán đi theo con đường đã lựa chọn.	Thế giới ngày nay đã thay đổi rất nhiều,	nhưng cuộc đấu tranh cho độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội vẫn đang diễn ra gay gắt. 	Để tránh chệch hướng, chúng ta phải tạo ra được nội lực mạnh làm nền tảng bền vững cho đất nước phát triển.*Tư tưởng Hồ Chí Minh là mẫu mực của tinh thần độc lập, tự chủ, đổi mới và sáng tạo	Lịch sử chứng minh rằng:	Khi nào đứng vững trên tinh thần độc lập, tự chủ, đổi mới và sáng tạo,	biết học tập có chọn lọc và cải biến kinh nghiệm của các nước,	khi đó chúng ta thành công,	nếu ngược lại thì không tránh khỏi sai lầm và thất bại.