Bài giảng Văn bản: Cảnh ngày xuân

( Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du ) Văn bản : CẢNH NGÀY XUÂN Văn bản: CẢNH NGÀY XUÂN(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) I- Tìm hiểu chung 1. Vị trí đoạn trích 2. Đọc - Chú thích -Từ câu 39 đến câu 56 - Đoạn trích: Tả cảnh ngày xuân trong tiết thanh minh, chị em Thuý Kiều đi chơi xuân Ngày xuân con én đưa thoi, Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi. Cỏ non xanh tận chân trời, Cành lê trắng điểm một vài bông hoa. Thanh minh trong tiết tháng ba, Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh. Gần xa nô nức yến anh, Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Dập dìu tài tử giai nhân, Ngựa xe như nước, áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay. Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về. Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang. Tiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) 3 .Bố cục: - 4 câu đầu: Khung cảnh mùa xuân - 8 câu tiếp: Khung cảnh lễ hội - 6 câu cuối: Cảnh chị em Thuý Kiều ra về II. Tìm hiểu văn bản 1. Khung cảnh mùa xuân Ngày xuân con én đưa thoi, Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi. Cỏ non xanh tận chân trời, Cành lê trắng điểm một vài bông hoa. - Thời gian: tháng ba -> Tháng cuối mùa xuân - Con én đưa thoi:( ẩn dụ, nhân hóa) Vừa tả cảnh vừa ý nói mùa xuân trôi đi quá nhanh. con én đưa thoi, - Bầu trời trong trẻo - Mặt đất tươi xanh, nhẹ nhàng tinh khiết - Không gian yên ả, thanh bình xanh tận chân trời, Cành lê trắng một vài bông hoa Cỏ non Thiều quang điểm Tiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) 1. Khung cảnh mùa xuân => Bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp về mùa xuân mới mẻ, tinh khôi, thanh khiết, sống động, tràn đầy sức sống Tiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) 2. Khung cảnh lễ hội Thanh minh trong tiết tháng ba, Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh. Gần xa nô nức yến anh, Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Dập dìu tài tử giai nhân, Ngựa xe như nước, áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay. Thanh minh trong tiết tháng ba, Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh. Gần xa nô nức yến anh, Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Dập dìu tài tử giai nhân, Ngựa xe như nước, áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay. Truyền thống văn hóa lễ hội xa xưa Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh. Gần xa nô nức yến anh, Chị em sắm sửa Dập dìu Ngựa xe như nước, áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc, tro tiền giấy bay. -> sự đông vui, nhiều người -> sự rộn ràng, náo nhiệt -> Nhộn nhịp, tấp nập => Cảnh lễ hội mùa xuân vui tươi, náo nhiệt, rộn ràng cùng với những nghi thức trang nghiêm mang tính chất truyền thống của người Việt tưởng nhớ những người đã khuất . 2. Khung cảnh lễ hội CẢNH NGÀY XUÂN(Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) 3. Cảnh chị em Thuý Kiều du xuân trở về Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về. Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang. Mặt trời từ từ ngả bóng về tây Bước chân thơ thẩn Dòng nước uốn quanh Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về. Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang Các từ láy: Tà tà, thanh thanh, nao nao, uốn quanh gợi tả điều gì ? Tà tà thanh thanh. Nao nao uốn quanh, thơ thẩn Tiết 28: CẢNH NGÀY XUÂN (Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) 3. Cảnh chị em Thuý Kiều du xuân trở về => Khung cảnh chiều xuân dịu dàng, thanh nhẹ, chị em Thúy Kiều du xuân trở về đầy lưu luyến, bâng khuâng. Bức tranh thiên nhiênmùa xuân tươi đẹp, không khí lễ hội hiện lên tươi đẹp, trong sáng qua ngôn ngữ và bút pháp giàu chất tạo hình của Nguyễn Du II. TỔNG KẾT IV Luyện tập: 1- So sánh cảnh mùa xuân trong câu thơ cổ Trung Quốc “ Phương thảo liên thiên bích Lê chi sổ điểm hoa” với cảnh mùa xuân trong truyện Kiều “Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng điểm một vài bông hoa” Để thấy sự tiếp thu và sáng tạo của Nguyễn Du HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc ghi nhớ - Học thuộc đoạn thơ - Đọc trước, chuẩn bị bài: Thuật ngữ theo câu hỏi và bài tập SGK - Soạn: Kiều ở lầu Ngưng Bích: + Tìm hiểu vị trí đoạn trích, chú thích + Đọc thuộc lòng diễn cảm đoạn thơ + Phân tích tâm trạng nhân vật Thúy Kiều tài tử giai nhân đi du xuân