Bài giảng Vật lí Khối 11 - Bài 29: Thấu kính mỏng (Chuẩn kiến thức)

BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
I./ THẤU KÍNH . PHÂN LOẠI THẤU KÍNH 
 1./ ĐỊNH NGHĨA 
 Thấu kính là một khối chất trong suốt giới hạn bởi hai mặt cong hoặc bởi một mặt cong và một mặt phẵng . 
Nhìn vào hình và hãy 
 cho biếtThấu kính là gì ? 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Lăng kính là gì ? Viết các công thức của lăng kính ? 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Một lăng kính trong suốt có tiết diện thẳng là tam 
giác vuông ( như hình ). Góc chiết quang A của 
lăng kính có giá trị nào sau đây ? 
30 0 
 90 0 
 60 0 
 A, B,C đều đúng tùy đường truyền tia sáng 
60 
30 
Hãy quan sát các dụng cụ sau và hãy cho biết bộ phận quan trọng nhất của các dụng cụ đó là gì ? 
Kính lúp . 
Máy ảnh , máy ghi hình . 
I./ THẤU KÍNH . PHÂN LOẠI THẤU KÍNH 
 1./ ĐỊNH NGHĨA 
 Thấu kính là một khối chất trong suốt giới hạn bởi hai mặt cong hoặc bởi một mặt cong và một mặt phẵng . 
2./ Phân loại thấu kính 
Thấu kính lồi ( còn được gọi là thấu kính có rìa mỏng ) 
Thấu kính lõm ( còn được gọi là thấu kính có rìa dày ) 
Hãy cho biết có mấy loại thấu kính 
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
khi chiếu một chùm tia tới song song đến một thấu kính lồi 
 em có dự đoán gì về chùm tia ló khi qua thấu kính ? 
Còn đối với thấu kính lõm thì sao ? 
Thấu kính hội tụ 
Thấu kính phân kì 
I./ THẤU KÍNH . PHÂN LOẠI THẤU KÍNH 
1./ ĐỊNH NGHĨA 
2./ Phân loại thấu kính 
Thấu kính lồi ( còn được gọi là thấu kính có rìa mỏng ) 
Thấu kính lõm ( còn được gọi là thấu kính có rìa dày ) 
Trong không khí 
+ Thấu kính lồi là thấu kính hội tụ 
+ Thấu kính lõm là thấu kính phân kì 
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
I./ THẤU KÍNH . PHÂN LOẠI THẤU KÍNH 
1./ ĐỊNH NGHĨA 
2./ Phân loại thấu kính 
3./ ký hiệu 
Thấu kính hội tụ 
Thấu kính phân kì 
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
Khi đổi hướng tia sáng qua quang tâm 
thì tia ló sẽ như thế nào ? 
II./ khảo sát thấu kính hội tụ 
1. Quang tâm-tiêu điểm - tiêu diện 
a.Quang tâm 
 - là điểm chính giữa của thấu kính 
- Mọi tia tới qua quang tâm đều truyền thẳng 
Khi chiếu tia sáng qua quang tâm của thấu kính,em có nhận xét gì về tia ló sau khi qua thấu kính ? 
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
O 
O 
Hãy cho biết có bao nhiêu trục 
chính Và bao nhiêu trục phụ ? 
Trục phụ 
Trục chính 
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
II./ khảo sát thấu kính hội tụ 
1. Quang tâm-tiêu điểm - tiêu diện 
a.Quang tâm 
 - là điểm chính giữa của thấu kính 
- Mọi tia tới qua quang tâm đều truyền thẳng 
- Đường thẳng qua quang tâm O và vuông góc với thấu kính gọi là trục chính của thấu kính 
- Các đường thẳng khác qua quang tâm O thì gọi là trục phụ 
O 
Tiêu điểm ảnh phụ 
Tiêu điểm ảnh chính 
Khi chiếu đến một thấu kính hội tụ một chùm tia tới song song 
với trục chính,có nhận xét gì về chùm tia ló khi qua thấu kính ? 
O 
F’ 
O 
F’ 1 
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
II./ khảo sát thấu kính hội tụ 
1. Quang tâm-tiêu điểm - tiêu diện 
a.Quang tâm 
b. Tiêu điểm 
- Chiếu đến thấu kính hội tụ một chùm tia tới song song , chùm tia ló cắt nhau tại một điểm trên trục tương ứng với chùm tia tới . Điểm này được gọi là tiêu điểm ảnh của thấu kính . 
 Trên mổi trục thì có một tiêu điểm ảnh 
+ Trên trục chính : tiêu điểm ảnh chính kí hiệu là F’ 
+ Trên trục phụ : tiêu điểm ảnh phụ được kí hiệu là F’n ( n = 1, 2, 3,) 
- Nếu lấy đối xứng tiêu điểm ảnh qua quang tâm ta sẽ được tiêu điểm vật 
 + Trên trục chính : tiêu điểm vật chính kí hiệu là F 
+ Trên trục phụ : tiêu điểm vật phụ được kí hiệu là Fn ( n = 1, 2, 3,) 
Tiêu điểm vật chính 
O 
F 
F ’ 
Tiêu điểm ảnh chính 
F1 
Tiêu điểm ảnh phụ 
F’ 1 
Tiêu điểm vật phụ 
Chiều truyền ánh sáng 
 c./ Tiêu diện : 
 Là mặt phẳng chứa tất cả các tiêu điểm , vuông góc với trục chính và đi qua tiêu điểm chính của thấu kính . 
 Mỗi thấu kính có 2 tiêu diện : tiêu diện ảnh và tiêu diện vật . 
F 
F’ 
O 
Chiều truyền ánh sáng 
Tiêu diện vật 
Tiêu diện ảnh 
THẢO LUẬN NHÓM 
O 
F 
F’ 
Vẽ đường truyền của tia sáng khi qua thấu kính hội tụ ? 
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
II./ khảo sát thấu kính hội tụ 
1. Quang tâm-tiêu điểm - tiêu diện 
2. Tiêu cự . Độ tụ 
a . Tiêu cự 
Nếu thấu kính hội tụ : f > 0 
Nếu thấu kính phân kì : f < 0 
b . Độ tụ 
f = OF’= OF 
(m) 
D = 
1 
f 
( dp ): điốp 
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG 
III./ Khảo sát thấu kính phân kì 
 1./ Quang tâm - tiêu điểm - tiêu diện 
 - Quang tâm có tính chất giống như của thấu kính hội tụ 
 - Tiêu điểm , tiêu diện được xác giống như thấu kính hội tụ nhưng tất cả chúng đều ảo ( được tạo bởi đường kéo dài của tia sáng ) 
 2./ Tiêu cự - độ tụ 
 - Các công thức định nghĩa tiêu cự và độ tụ vẫn được áp dụng đối với thấu kính phân kì 
F 
F’ 
Chiều truyền ánh sáng 
Chiều truyền ánh sáng 
O 
F 
F ’ 
O 
F 
F’ 
Củng cố 
Thấu kính là gì ? Có mấy loại thấu kính ? 
Củng cố 
Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm sau : 
1./ Các phát biểu sau phát biểu nào đúng : 
a . Trục chính của thấu kính là đường thẳng đi qua quan tâm 
b . Đường thẳng đi qua quang tâm mà không vuông góc với thấu kính là trục phụ của nó 
c . Với một thấu kính có vô số trục chính 
d. Tất cả các phương án trên đều đúng 
 Củng cố 
2.Tiêu cự của thấu kính được tính theo công thức : 
a. D = 1/f 
b. f = 1/D 
c. D = 2f 
d. f = D 
VỀ HỌC BÀI 
NHANH LÊN ! 
DẠ ! Hu..hu ..