Bài giảng Vật lí Khối 12 - Bài 24: Tán sắc ánh sáng (Bản chuẩn kĩ năng)

KÍNH CHÀO THẦY CƠ VÀ CÁC EM 
Tại sao cầu vồng xuất hiện ? 
Tại sao cầu vồng có 7 màu ? 
Chương V : SÓNG ÁNH SÁNG 
- - - - - -- 
Bài 24 : TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
I. Thí nghiệm về sự tán sắc ánh sáng của Newton (1672) : 
Lăng kính 
Khe hẹp A 
Màn ảnh B 
Ás mặt trời 
( ás trắng ) 
đỏ 
cam 
vàng 
lục 
lam 
chàm 
tím 
 Khi chiếu ánh sáng trắng qua lăng kính ta thấy xảy ra hiện tượng gì ? 
Chương VII : TÍNH CHẤT SÓNG CỦA ÁNH SÁNG 
- - - - - -- 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
I. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) : 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
I. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) : 
1. Thí nghiệm : 
- Chiếu một chùm ánh sáng mặt trời ( ánh sáng trắng ) qua một khe hẹp A đến gặp một lăng kính cho tia ló . Ta thấy , trên màn B có một dải sáng màu cầu vồng , trong đó tia đỏ bị lệch ít nhất và tia tím bị lệch nhiều nhất . 
I. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) 
2. Kết luận : 
Hiện tượng một chùm ánh sáng mặt trời(ánh sáng trắng ) khi qua lăng kính , bị tách thành nhiều chùm sáng có màu sắc khác nhau , gọi là hiện tượng tán sắc ánh sáng . 
Dải màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím ( đỏ , cam, vàng , lục , lam, chàm , tím ) gọi là quang phổ của ánh sáng trắng . 
1. Thí nghiệm 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
I. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) : 
Lăng kính 
Khe hẹp A 
Màn ảnh B 
Ás mặt trời 
( ás trắng ) 
đỏ 
cam 
vàng 
lục 
lam 
chàm 
tím 
Khoét 1 khe thật hẹp tại vị trí màu lục 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
II. Thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của Niu-Tơn : 
Lăng kính 
Khe hẹp A 
Ás mặt trời 
( ás trắng ) 
Lăng kính 
Màn E 
B 
lục 
 C 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
II. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) : 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi qua lăng kính . 
- Mỗi ánh sáng đơn sắc có một màu nhất định gọi là màu đơn sắc . 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
II. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) : 
Lăng kính 
Khe hẹp A 
Ás mặt trời 
( ás trắng ) 
TK hội tụ 
Màn E 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
II. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) : 
Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số ánh sáng đơn sắc khác nhau có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím 
I. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
II. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) : 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
 ----------------------------------------------------------------------------- 
I. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) : 
Lăng kính 
Khe hẹp A 
Màn ảnh B 
Ás mặt trời 
( ás trắng ) 
đỏ 
cam 
vàng 
lục 
lam 
chàm 
tím 
 Các tia sáng đơn sắc khác nhau khi qua lăng kính cho ta gĩc lệch như thế nào ? 
- Chiết suất của lăng kính càng lớn thì góc lệch của tia sáng càng lớn . 
- Chiết suất của chất làm lăng kính đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau thì khác nhau . 
- Chiết suất đối với ánh sáng đỏ thì nhỏ nhất , còn đối với ánh sáng tím thì lớn nhất . Do đó , tia đỏ bị lệch ít nhất và tia tím bị lệch nhiều nhất . 
III. Giải thích hiện tượng tán sắc 
I. Thí nghiệm của Newton về sự tán sắc ánh sáng(1672) 
II. Ánh sáng đơn sắc 
 Góc lệch của tia sáng phụ thuộc như thế nào vào chiết suất của LK ? 
Bài 1 : HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC ÁNH SÁNG 
IV. ỨNG DỤNG 
Nêu những ứng dụng của hiện tượng tán sắc ánh sáng ? 
Tia sáng mặt trời bị tán sắc khi đi qua giọt nước mưa tạo nên cầu vồng 
Đây là viên kim cương lớn nhất thế giới 
Màu sắc quyến rũ của nó là do ánh sáng chiếu vào bị tán sắc . 
 Màu sắc sặc sỡ của mặt đĩa CD có phải do hiện tượng tán sắc ánh sáng hay không ? 
TRẮC NGHIỆM 
Câu 1 : 
Chọn câu trả lời đúng . 
Thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của Niu-tơn nhằm chứng minh 
A. Sự tồn tại của ánh sáng đơn sắc . 
B. Lăng kính khơng làm thay đổi màu sắc của ánh sáng qua nĩ . 
C. Ánh sáng mặt trời khơng phải là ánh sáng đơn sắc 
D. ánh sáng cĩ bất kì màu gì , khi qua lăng kính cũng bị lệch về phía đáy . 
Câu 2 : 
C họn câu trả lời đúng 
Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng 
A. bị tán sắc khi đi qua lăng kính 
C. Khơng bị tán sắc khi qua lăng kính . 
B. Cĩ quang phổ biến thiên liên tục từ đỏ đến tím . 
D . bao gồm ánh sáng đỏ , vàng , lục , lam. 
CHÚC SỨC KHOẺ THẦY CƠ VÀ CÁC EM