Bài giảng Vật lí Khối 12 - Bài 27: Tia hồng ngoại và tia tử ngoại

Kính chào Quý Thầy Cô giáo và các em học sinh! 
Hình ảnh này liên quan đến hiện tượng 
vật lý nào ? 
Hiện tượng tán sắc ánh sáng 
 được ứng dụng để phân tích ánh sáng trong máy quang học nào ? 
A 
B 
S 
L 1 
E 
P 
S 1 
S 2 
J 
L 2 
L 
Em hãy nêu cấu tạo của máy quang phổ? 
Tiết 69 
TIA HỒNG NGOẠI 
TIA TỬ NGOẠI 
VÀ 
1. THÍ NGHIỆM PHÁT HIỆN CÁC TIA HỒNG NGOẠI VÀ TỬ NGOẠI 
a) Dụng cụ thí nghiệm 
 Máy quang phổ lăng kính 
 Pin nhiệt điện 
 Điện kế G 
b) Tiến hành thí nghiệm : 
c) Kết quả thí nghiệm : 
 Chùm sáng đơn sắc có tác dụng nhiệt 
 Tác dụng nhiệt của các chùm sáng đơn sắc khác nhau thì khác nhau 
 Ở ngoài dải màu liên tục , còn có những loại ánh sáng ( bức xạ ) không nhìn thấy được 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
A 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
S 
L 1 
E 
J 
L 2 
L 
1.Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
2.TIA HỒNG NGOẠI 
a) Định nghĩa : 
Là những sóng điện từ không nhìn thấy được 
có : 
b) Nguồn phát : 
+ Mọi vật ( dù ở nhiệt độ thấp hay cao ). 
+ Ở nhiệt độ cao ( ), ngoài tia hồng ngoại , vật còn phát ra các bức xạ nhìn thấy 
2.TIA HỒNG NGOẠI 
c) Tính chất và tác dụng : 
 Tác dụng nhiệt 
 Tác dụng lên kính ảnh hồng ngoại 
 Gây ra hiệu ứng quang điện ở 1 số chất bán dẫn , 
d) Công dụng : 
 Sấy khô , sưởi ấm 
 Nghiên cứu cấu trúc các phân tử , 
 Chụp ảnh 
2.TIA HỒNG NGOẠI 
( kể cả trong bóng tối ) 
3.TIA TỬ NGOẠI 
a) Định nghĩa : 
b) Nguồn phát : 
Là những sóng điện từ không nhìn thấy được có : 
+ Những vật được nung nóng đến nhiệt độ cao ( ) thì bắt đầu phát ra tia tử ngoại : đèn hơi thủy ngân , hồ quang điện ,  Mặt trời cũng là 1 nguồn phát tia tử ngoại mạnh . 
3.TIA TỬ NGOẠI 
c) Tính chất và tác dụng : 
 Tác dụng lên kính ảnh , làm ion hóa 
 không khí 
 Kích thích sự phát quang của các chất , 
 gây ra 1 số phản ứng quang hóa , quang hợp,.. 
 Bị thủy tinh , nước,..hấp thụ mạnh 
 nhưng lại truyền được qua thạch anh 
 Có tác dụng sinh lí 
 Có thể gây ra hiện tượng quang điện 
3.TIA TỬ NGOẠI 
c) Tính chất và tác dụng ( tt ): 
d) Công dụng : 
2.TIA TỬ NGOẠI 
 Khử trùng thực phẩm , dụng cụ y tế 
 Chữa bệnh ( còi xương ,) 
 Tìm vết nứt , xước trên bề mặt kim loại 
Mọi vật đều phát ra tia hồng ngoại ! 
Tác dụng nhiệt của tia hồng ngoại 
Thiết bị sưởi ấm 
Nệm bông 
3 tấm Ceramic 
Máy mát-xa chân 
Vùng châu thổ sông Lena thông ra biển Laptev ở Siberia với đủ loại thực vật khác nhau được phân biệt bằng những màu sắc lạ chỉ nhìn thấy bằng tia hồng ngoại 
Gió thổi những sóng cát trên vùng đất gần biên giới Ả-rập Xê-út và Yemen. Vùng màu xanh xám là núi đá trần trụi 
Công dụng chụp ảnh của tia hồng ngoại 
Công dụng chụp ảnh của tia hồng ngoại 
Vật thể bình thường . 
Vật thể nhìn qua kính hồng ngoại . 
C ông dụng chụp ảnh của tia hồng ngoại 
(kể cả ban đêm) 
Tác dụng sinh lí của tia tử ngoại 
Thực phẩm chống lại tia tử ngoại 
Máy thở sát trùng không khí bằng 
 tia tử ngoại . 
Dụng cụ sát trùng nước uống bằng 
tia tử ngoại . 
Công dụng sát trùng của tia tử ngoại 
CỦNG CỐ 
TIA 
HỒNG NGOẠI 
TIA 
 TỬ NGOẠI 
Định nghĩa 
Là những sóng điện từ không nhìn thấy được có : 
Là những sóng điện từ không nhìn thấy được có : 
SO SÁNH TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI? 
TIA 
HỒNG NGOẠI 
TIA 
 TỬ NGOẠI 
Nguồn phát 
+ Mọi vật ( dù ở nhiệt độ thấp hay cao ). 
+ Những vật được nung nóng đến nhiệt độ cao ( ) thì bắt đầu phát ra tia t ử ngo ại 
CỦNG CỐ 
TIA 
HỒNG NGOẠI 
TIA 
 TỬ NGOẠI 
Tính 
chất 
và 
tác dụng 
Tác dụng nhiệt 
Tác dụng lên kính ảnh h ồng ngo ại 
Gây ra hiệu ứng quang điện ở 1 số chất bán dẫn , 
Tác dụng lên kính ảnh , làm ion hóa không khí 
Kích thích sự phát quang của các chất , gây ra 1 số phản ứng quang hóa 
CỦNG CỐ 
TIA 
HỒNG NGOẠI 
TIA 
 TỬ NGOẠI 
Tính 
chất 
và 
tác dụng 
Bị thủy tinh , nước,..hấp thụ mạnh nhưng lại truyền được qua thạch anh ,.. 
Có tác dụng sinh lí 
Có thể gây ra hiện tượng quang điện 
CỦNG CỐ 
TIA 
HỒNG NGOẠI 
TIA 
 TỬ NGOẠI 
Công dụng 
 Sấy khô , sưởi ấm 
 Nghiên cứu cấu trúc các phân tử , 
 Chụp ảnh ( kể cả trong bóng tối ) 
 Khử trùng thực phẩm , dụng cụ y tế 
 Chữa bệnh ( còi xương ,) 
 Tìm vết nứt , xước trên bề mặt kim loại 
CỦNG CỐ 
1.Phát biểu nào sau đây đúng với tia hồng ngoại (HN)? 
CỦNG CỐ 
Tia HN là một trong những bức xạ mà mắt thường có thể nhìn thấy 
B.Tia HN l à b ức x ạ kh ô ng nh ìn th ấy c ó b ước s óng lớn hơn bước sóng của ánh sáng đỏ 
C.Tia HN l à m ột trong nh ững b ức x ạ do c ác v ật c ó kh ối l ượng nh ỏ ph át ra 
D.C ả A, B, C đều đúng 
1.Tính chất nào sau đây không phải là đặc điểm của tia tử ngoại ? 
CỦNG CỐ 
T ác d ụng mạnh lên kính ảnh 
B.L àm ion ho á kh ô ng kh í 
C.Trong su ốt đối v ới thu ỷ tinh , n ước 
D.Gi úp cho x ươ ng t ă ng tr ưởng 
3.Không th ể nhận biết tia tử ngoại bằng : 
CỦNG CỐ 
M àn hu ỳnh quang 
B.K ính ảnh 
C.Pin nhi ệt đ i ện 
D.M ắt ng ười 
50% năng lượng của chùm ánh sáng Mặt trời thuộc về các tia hồng ngoại , 9% công suất của chùm ánh sáng Mặt trời thuộc về các tia tử ngoại . 
CỦNG CỐ 
NHIỆM VỤ VỀ NHÀ: 
 Xem lại bài cũ : TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
 Trả lời các câu hỏi ở trang 181 SGK 
 Đọc trước bài : TIA RƠNGHEN 
Xin cảm ơn sự quan tâm theo dõi của Quý Thầy Cô và các em! 
Xin chúc sức khỏe và hạnh phúc !