Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 10: Ba định luật Niu-tơn - Đỗ Đăng Khoa

Bài 10 
Ba đ ịnh luật Niu-tơn 
1 Thí nghiệm lịch sử của ga li-l ê 
Phải có lực tác dụng th ì vật mới chuyển đ ộng thẳng đ ều đư ợc 
GV Thực hiện - Đỗ Đă ng Khoa 
Quan niệm của Arixtốt. 
Muốn cho vật chuyển đ ộng thẳng đ ều th ì phải có lực tác dụng lên nó . 
1. Thí nghiệm lịch sử của Ga - li - lê 
A 
B 
A 
B 
O 
O 
O 
A 
P 
P 2 
P 1 
N 
P 
N 
A 
Bài 10 
Ba đ ịnh luật Niu-tơn 
1. Thí nghiệm lịch sử của ga li-l ê 
KL: Lực không phải để duy tr ì chuyển đ ộng của vật . 
2. Định luật I Niu - tơn 
Nội dung:(SGK ) 
3. Quán tính 
Quán tính là: tính chất của mọi vật có xu hướng bảo toàn vận tốc cả về hướng và độ lớn . 
ĐL I gọi là đ ịnh q/tính , c/đ thẳng đ ều gọi là chuyển đ ộng theo quán tính 
Chuyển đ ộng đư ợc nói đ ến trong đ ịnh luật trên còn gọi là chuyển đ ộng thẳng đ ều theo quán tính 
Vậy quán tính là gì? đ iều gì chứng tỏ mọi vật có quán tính 
Niu - tơn đã khái quát hoá các kết qu ả thí nghiệm và nêu thành đ ịnh luật gọi là đ ịnh luật I Niu-tơn 
GV Thực hiện - Đỗ Đă ng Khoa 
Tại sao ta giũ áo th ì áo lại hết bụi ? 
Khi ôtô phanh gấp người ngồi trên ôtô bị lao về phía trước . Vì sao ? 
Bài 10 
Ba đ ịnh luật Niu-tơn 
1. Thí nghiệm lịch sử của ga li-l ê 
2. Đ ịnh luật I Niu - tơn 
3. Đ ịnh luật II Niu - tơn 
II. ĐỊ NH LU Ậ T II NIUT Ơ N 
 Quan s ỏ t 
I. ĐỊ NH LU Ậ T II NIUT Ơ N 
 Quan s ỏ t 
F 
a 
I. ĐỊ NH LU Ậ T II NIUT Ơ N 
 Quan s ỏ t 
I. ĐỊ NH LU Ậ T II NIUT Ơ N 
 Quan s ỏ t 
F 
a 
 a ~ F	  
I. ĐỊ NH LU Ậ T II NIUT Ơ N 
F 
a 
 Quan s ỏ t 
 a ~ 	  
m 
1 
1.ĐỊ NH LU Ậ T II NIUT Ơ N 
 a, Quan sát 
 b, Đị nh lu ậ t : 
 Vộctơ gia tốc c ủ a m ộ t v ậ t lu ụ n c ự ng hướng v ớ i l ự c t ỏ c d ụ ng l ờ n v ậ t. Độ l ớ n c ủ a vộtơ gia t ố c t ỉ l ệ thu ậ n v ớ i độ lớn của vectơ l ự c t ỏ c d ụ ng l ờ n v ậ t v à t ỉ l ệ ngh ị ch v ớ i kh ố i l ượ ng c ủ a vật . 
Đ ịnh luật II Niu-tơn . 
Quan sát 
Đ ịnh luật : 
Biểu thức 
a ~ 	  
m 
1 
a ~ F	  
 F = m. a 
 a = 
F 
m 
Nếu vật chịu nhiều lực tác dụng 
2. Khối lượng và mức quán tính . 
a, Đ ịnh nghĩa : 
Khối lượng là đại lượng đ ặc trưng cho mức quán tính của mỗi vật 
Khối lượng lớn mức quán tính lớn và ngược lại 
b, Tính chất của khối lượng : 
Đại lượng vô hướng , luôn dương , không đ ổi đ ối với mỗi vật 
Khối lượng có tính chất cộng đư ợc 
 m hệ = m 1 + m 2 
 F hl = F 1 + F 2 +.+ F n 
Qua nội dung đ ịnh luật II Niutơn em thấy khối lượng còn có ý nghĩa nh ư thế nào ? 
á p dụng đ ịnh luật 2 Niu tơn cho 2 vật có khối lượng m 1 , m 2 . 
F 1 = m 1 a 1 ; F 2 = m 2 a 2 ; vì F 1 = F 2 => m 1 a 1 = m 2 a 2 
m 1 /m 2 = a 2 /a 1 
Nếu m 1 a 1 > a 2 
Nghĩa là vật nào có khối lượng lớn hơn , thu đư ợc gia tốc 
nhỏ hơn , thay đ ổi vận tốc chậm hơn => mức quán tính lớn hơn 
3.Trọng lượng - trọng lực 
g 
P 
a, Trọng lực ( P):l à do trái đ ất tác dụng vào 
các vật gây ra gia tốc g 
 Đ iểm đ ặt : Trọng tâm vật . 
 Phương thẳng đ ứng , chiều từ trên xuống 
b, Trọng lượng (P): Độ lớn của trọng lực 
Trọng lựơng đo bằng lực kế . 
c, Công thức của trọng lực 
 P = mg 
Trọng lực là gì ? 
Đ ặc đ iểm của trọng lực ? 
Phân biệt trọng lượng và trọng lực ? 
III. đ ịnh luật III niu - tơn . 
1. Sự tương tác giữa các vật 
 NHẬN XẫT 
 Thớ dụ 1 
 NHẬN XẫT 
 Thớ dụ 1 
 NHẬN XẫT 
 Thớ dụ 1 
I. NHẬN XẫT 
 Thớ dụ 2 
I. NHẬN XẫT 
 Thớ dụ 2 
 NHẬN XẫT 
 Nhận xột 
 A tỏc dụng lờn B 
 B tỏc dụng lờn A 
A 
B 
 NHẬN XẫT 
 Nhận xột 
 Nếu vật A tỏc dụng lờn vật B thỡ vật B cũng tỏc dụng lờn vật A . Đú gọi là sự tỏc dụng tương hỗ ( hay tương tỏc ) giữa cỏc vật 
III. ĐỊNH LUẬT III NIUTƠN 
1) Quan sỏt thớ nghiệm 
 Nh ận xột : 
 F AB và F BA luụn nằm trờn cựng một đường thẳng ( cựng giỏ ), ngược chiều nhau , và cú cựng độ lớn . Ta gọi hai lực như thế là hai lực trực đối . 
III. ĐỊNH LUẬT III NIUTƠN 
2 ) Định luật 
 “ Hai vật tương tỏc với nhau bằng những lực trực đối .” 
 F AB = - F BA 
III. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
 Trong hai lực F AB và F BA , ta gọi một lực là lực tỏc dụng , lực kia là phản lực . 
A 
B 
F AB 
F BA 
III. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
Đặc điểm : 
Lực và phản lực có đ ặc đ iểm gì ? Quan sát thí nghiệm sau . 
A 
B 
F AB 
F BA 
3. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
Đặc điểm : 
3. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
 Đặc điểm : 
- Luụn xuất hiện và mất đi đồng thời 
- Lực và phản lực cựng loại ( nếu lực tỏc dụng là lực hấp dẫn thỡ phản lực cũng là lực hấp dẫn  ) 
A 
B 
F AB 
F BA 
3. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
Đặc điểm : 
3. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
 Đặc điểm : 
- Lực và phản lực cú cựng phương , cựng độ lớn , nhưng trỏi chiều nhau . 
3. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
 Đặc điểm : 
3. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
 Đặc điểm : 
F AB 
F BA 
3. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
 Đặc điểm : 
3. LỰC VÀ PHẢN LỰC 
 Đặc điểm : 
IV. BÀI TẬP VẬN DỤNG. 
Bài tập 01 
 Một quả búng bay đến đập vào tường . Búng bị bật trở lại , cũn tường thỡ vẫn đứng yờn . Như vậy cú trỏi với định luật III Niu-tơn khụng ? Giải thớch . 
IV. BÀI TẬP VẬN DỤNG. 
Bài tập 02 
- Khi Dương và Thành kộo hai đầu sợi dõy như hỡnh vẽ thỡ dõy khụng đứt . 
IV. BÀI TẬP VẬN DỤNG. 
Bài tập 02 
- Nhưng khi hai người cựng kộo một đầu dõy đú , đầu kia buộc vào thõn cõy thỡ dõy lại đứt . Tại sao ? 
IV. BÀI TẬP VẬN DỤNG. 
Bài tập 03 
 Một vật đặt trờn mặt đất nằm ngang . Cú những lực nào tỏc dụng vàp vật , vào đất ? Cú những cặp lực trực đối nào cõn bằng nhau ? Cú những cặp lực trực đối nào khụng cõn bằng nhau ? 
IV. BÀI TẬP VẬN DỤNG. 
Bài tập 03 
N 
P 
P’ 
IV. BÀI TẬP VẬN DỤNG. 
Bài tập 03 
P v à N l à hai l ự c tr ự c đố i c õ n b ằ ng 
P ’ v à N l à hai l ự c tr ự c đố i khụng c õ n b ằ ng 
IV. BÀI TẬP VẬN DỤNG. 
Bài tập 03 
N 
P 
P’