Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 11: Lực hấp dẫn. Định luật vạn vật hấp dẫn - Lê Hùng Dũng

ĐAKRÔNG 
VẬT LÝ 10 
GV: Lê Hùng Dũng 
XIN CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH 
KIEÅM TRA BAØI CUÕ 
Câu hỏi : Em hãy phát biểu nội dung của định luật III Niu-tơn , viết biểu thức ? Nêu các đặc điểm của lực và phản lực ? 
Trong moïi tröôøng hôïp , khi vaät A taùc duïng leân vaät B moät löïc , thì vaät B cuõng taùc duïng vaøo vaät A moät löïc . Hai löïc naøy cuøng giaù , cuøng ñoä lôùn , nhöng ngöôïc chieàu . 
Đặc điểm của lực và phản lực : 
Lực và phản lực luôn xuất hiện ( hoặc mất đi ) đồng thời . 
Lực và phản lực là hai lực trực đối . 
Lực và phản lực không cân bằng nhau . 
Lực nào làm cho vật nặng rơi xuống đất ? 
 Vậy vật nặng có hút Trái Đất không ? 
Theo định luật III Newton, vật nặng cũng hút Trái Đất 
Lực hút của Trái Đất 
LỰC NÀO GIỮ CHO CÁC HÀNH TINH CHUYỂN ĐỘNG XUNG QUANH MẶT TRỜI ? 
I/ Lực hấp dẫn 
- Mọi vật trong vũ trụ đều hút nhau bằng một lực gọi là lực hấp dẫn 
- Lực hấp dẫn giữa Trái Đất và Mặt Trăng giữ cho Mặt Trăng chuyển động quanh Trái Đất . 
- Lực hấp dẫn giữa Mặt Trời và các hành tinh giữ cho các hành tinh chuyển động quanh Mặt Trời 
LỰC HẤP DẪN. ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN 
I/ Lực hấp dẫn 
II/ Định luật vạn vật hấp dẫn 
1/ Định luật 
2/ Hệ thức 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn 
MÆt Trêi 
MÆt Trăng 
Tr¸i ĐÊt 
 ChuyÓn ® éng cña MÆt Tr¨ng quanh Tr¸i § Êt vµ cña Tr¸i § Êt quanh MÆt Trêi 
MÆt Trêi 
MÆt Trăng 
Tr¸i ĐÊt 
 ChuyÓn ® éng cña MÆt Tr¨ng quanh Tr¸i § Êt vµ cña Tr¸i § Êt quanh MÆt Trêi 
Lùc nµo gi ÷ cho M¨t Tr¨ng chuyÓn ® éng gÇn nh ­ trßn ® Òu quanh Tr¸i § Êt ? Lùc nµo gi ÷ cho Tr¸i § Êt chuyÓn ® éng gÇn nh ­ trßn ® Òu quanh MÆt Trêi ? 
II/ Định luật vạn vật hấp dẫn 
1/ Định luật 
Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì tỉ lệ thuận với tích hai khối lượng của chúng và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng 
LỰC HẤP DẪN. ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN 
I/ Lực hấp dẫn 
II/ Định luật vạn vật hấp dẫn 
1/ Định luật 
2/ Hệ thức 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn 
F hd 
F hd 
R 
m 1 
m 2 
Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì tăng lên khi khoảng cách giữa chúng giảm 
QUAN SÁT HIỆN TƯỢNG EM CÓ NHẬN XÉT GÌ? 
II/ Định luật vạn vật hấp dẫn 
2/ Hệ thức : 
F hd = G 
m 1 m 2 
R 2 
F hd 
R 
m 1 
m 2 
F hd 
F hd : Lực hấp dẫn (N) 
m 1 , m 2 : Khối lượng của hai vật (kg) 
R : Khoảng cách giữa hai chất điểm (m) G : Hằng số hấp dẫn ; G  6,67.10 -11 Nm 2 /kg 2 
LỰC HẤP DẪN. ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN 
I/ Lực hấp dẫn 
II/ Định luật vạn vật hấp dẫn 
1/ Định luật 
2/ Hệ thức 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn 
P 
m 
M 
g 
Sau khi häc ® Þnh luËt v¹n vËt hÊp dÉn , em hiÓu träng lùc lµ g× ? 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn 
- Trọng lực mà Trái Đất tác dụng lên một vật là lực hấp dẫn giữa Trái Đất và vật đó . 
- Trọng lực đặt vào trọng tâm của vật đó 
- Từ (1) và (2) suy ra : 
Nếu h<<R 
- Ta có 
(1) 
- Mặt khác : 
(2) 
LỰC HẤP DẪN. ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN 
I/ Lực hấp dẫn 
II/ Định luật vạn vật hấp dẫn 
1/ Định luật 
2/ Hệ thức 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn 
P 
m 
M 
g 
O 
R 
h 
Hãy viết biểu thức tính lực hấp dẫn giữa Trái Đất ( có khối lượng M, bán kính R) và vật ( có khối lượng m, cách mặt đất một khoảng là h)? 
P 
m 
M 
Hãy viết biểu thức tính độ lớn của trọng lực tác dụng lên vật ? 
g 
Củng cố bài 
Một vật có trọng lượng 1 kg, ở trên mặt đất có trọng lượng 10N. Khi chuyển đến điểm cách cách tâm Trái Đất 2R (R là bán kính trái đất ) thì nó có trọng lượng bằng bao nhiêu ? 
A. 1 N 
B. 2,5 N 
C. 5 N 
D. 10 N 
B. 2,5 N 
Củng cố bài 
2. C©u nµo sau ®©y lµ ® óng khi nãi vÒ lùc hÊp dÉn do Tr¸i § Êt t¸c dông lªn MÆt Tr¨ng vµ do MÆt Tr¨ng t¸c dông lªn Tr¸i § Êt ? 
A. Hai lùc nµy cïng ph­¬ng , cïng chiÒu . 
B. Hai lùc nµy cïng ph­¬ng , ng­îc chiÒu . 
C. Hai lùc nµy cïng chiÒu , cïng ®é lín . 
D. Ph­¬ng cña hai lùc lu«n thay ® æi vµ kh«ng trïng nhau . 
B. Hai lùc nµy cïng ph­¬ng , ng­îc chiÒu . 
 TÓM LẠI 
I/ Lực hấp dẫn 
 Là lực hút lẫn nhau giữa mọi vật trong vũ trụ 
II/ Định luật vạn vật hấp dẫn 
1/ Định luật : Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì tỉ lệ thuận với tích hai khối lượng của chúng và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng 
2/ Hệ thức : 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn 
NÕu h << R th × : 
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ 
 Học bài và làm bài tập 5; 6; 7 SGK trang 70 
 Đọc trước bài : Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc . Trả lời các câu hỏi sau : 
 + Lực đàn hồi của lò xo có đặc điểm gì ? 
 + Cách sử dụng lực kế để đo lực ? 
 + Nội dung của định luật Húc ? Giới hạn áp dụng của định luật ?