Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 11: Lực hấp dẫn. Định luật vạn vật hấp dẫn - Lưu Quốc Thanh

TRƯỜNG THPT TRÀ CÚ Khối lớp 10 CB 
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ! 
GV: LƯU QUỐC THANH 
1 
 KIEÅM TRA BAØI CUÕ 
Caâu 1 : 
Caâu 2 : 
Phát biểu và viết hệ thức định luật III Niu-tơn ? 
Nêu đặc điểm của cặp lực và phản lực . 
Đáp án 
 Định nghĩa và viết biểu thức của trọng lực . 
 Gia tốc rơi tự do có đặc điểm gì ? 
 Đáp án 
Tại sao các thiên thể này không văng ra khỏi hệ mặt trời ? 
LÖÏC HAÁP DAÃN 
Baøi 11 
ĐỊNH LUẬT VẠN VÂT HẤP DẪN 
ISAAC NEWTON 
(1642-1727) 
Vì sao táo rụng nhưng trăng không rơi ? 
Truyện kể rằng , bị trái táo rơi  vào đầu đã làm Newton phát  hiện ra lực hấp dẫn . 
I. LỰC HẤP DẪN: 
Mọi vật trong vũ trụ đều hút nhau với một lực gọi là lực hấp dẫn . 
Lực hấp dẫn là loại lực tác dụng từ xa qua khoảng không gian giữa các vật . 
Một số ví dụ về lực hấp dẫn 
Tại sao mặt trăng không bị văng ra ? 
F 
Lực hấp dẫn giữa trái đất và mặt trăng giữ cho mặt 
trăng chuyển động xung quanh trái đất . 
a 
Một số ví dụ về lực hấp dẫn 
Một số ví dụ về lực hấp dẫn 
Một số ví dụ về lực hấp dẫn 
Tại sao quả táo rơi vào trái đất còn mặt trăng thì không ? 
Lực hấp dẫn có phụ thuộc khối lượng của vật không ? 
Lực hấp dẫn có phụ thuộc khoảng cách giữa hai vật không ? 
II. ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN 
 1. ĐỊNH LUẬT: 
 L ực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì tỉ lệ thuận với tích hai khối lượng của chúng và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng . 
 m 1 m 2 
Lực hấp dẫn giữa m 1 và m 2 biểu diễn thế nào ? 
F hd1 
F hd2 
r 
2. Biểu thức : 
Trong đó : 
là khối lượng của hai chất điểm . 
là hằng số hấp dẫn . 
Xác định G như thế nào ? 
TH Í NGHIỆM CAVENDISH- PHÉP CÂN TRÁI ĐÁT 
Tại sao không thấy được lực hấp dẫn giữa những vật thông thường ? 
Khi áp dụng định luật cần lưu ý điều gì ? 
Điều kiện áp dụng định luật : 
+ Khoảng cách giữa các vật là rất lớn so với kích thước của chúng . 
+ Khi các vật đồng chất có dạng hình cầu thì r là khoảng cách giữa hai tâm . 
F hd 
m 1 
m 2 
F hd 
r 
Ứng dụng lực hấp dẫn chế tạo vệ tinh nhân tạo 
III. TRỌNG LỰC LÀ TRƯỜNG HỢP RIÊNG CỦA LỰC HẤP DẪN: 
 Gọi M, R là khối lượng và bán kính trái đất . Vật khối lượng m ở độ cao h 
Biểu thức lực hấp dẫn giữa trái đất và vật ? 
Trọng lực là lực hấp dẫn giữa trái đất và vật đặt ở trọng tâm 
của vật 
Với M, R là khối lượng và bán kính trái đất . 
Mặt khác P=mg 
Nên 
Hãy tìm biểu thức của g? 
 phụ thuộc yếu tố nào ? 
- Phụ thuộc R. 
( lớn nhất ở hai cực và nhỏ nhất ở xích đạo ) 
 phụ thuộc yếu tố nào ? 
h(m ) 
0 
9,806 
1 
9,803 
4 
9,794 
8 
9,782 
16 
9,757 
- Phụ thuộc h 
 phụ thuộc yếu tố nào ? 
Khối lượng M của trái đất . 
(M càng lớn thì g càng lớn ) 
III. TRỌNG LỰC LÀ TRƯỜNG HỢP RIÊNG CỦA LỰC HẤP DẪN: 
Trọng lực là lực hấp dẫn giữa trái đất và vật đặt ở trọng tâm 
của vật 
Với M, R là khối lượng và bán kính trái đất . 
Mặt khác P=mg 
Nên 
Nếu h << R thì biểu thức g như thế nào ? 
 Nếu vật ở gần mặt đất (h << R ) 
CŨNG CỐ 
Phát biểu và nêu hệ thức của định luật vạn vật hấp dẫn . 
Định nghĩa trọng tâm của vật . 
Gia tốc rơi tự do phụ thuộc yếu tố nào ? 
Có phải vật ở gần mặt đất chịu tác dụng của lực hấp dẫn còn mặt trăng thì không ? Tại sao mọi vật rơi vào trái đất còn mặt trăng lại không rơi ? 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
1. ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN: 
 Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì tỉ lệ thuận với 
tích hai khối lượng của chúng và tỉ lệ nghịch với bình 
phương khoảng cách giữa chúng . 
2. BIỂU THỨC: 
3. TRỌNG LỰC LÀ TRƯỜNG HỢP RIÊNG CỦA LỰC HẤP DẪN: 
 Trọng lực là lực hấp dẫn giữa trái đất và vật với 
Câu 1: Một vật khối lượng 1 kg ở trên mặt đất có trọng lượng 10 N. Khi chuyển tới một điểm cách tâm trái đất 2R (R là bán kính trái đất ) thì có trọng lượng là : 
Tìm g trên mặt đất 
Tìm g’ ở cách tâm trái đất 2R 
Tính P’ = mg’ 
A. 1N B. 2,5 N C. 5 N D. 10 N 
Câu hỏi trắc nghiệm 
 A. Lớn hơn B. Bằng nhau 
 C. Nhỏ hơn D. chưa biêt 
Tìm lực hấp dẫn giữa hai tàu ( đổi đơn vị ) 
Tính trọng lượng của quả cân 
So sánh 
Hai tàu thủy , mỗi chiếc khối lượng 50000 tấn cách 
nhau 1 km. Lấy g = 10 . So sánh lực hấp 
dẫn giữa chúng với trọng lượng của một quả cân 
khối lượng 20 g. 
Câu 2: 
Tập thể học sinh10A4 
TẠM BIỆT QUÝ THẦY CÔ! 
1