Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 11: Lực hấp dẫn. Định luật vạn vật hấp dẫn - Nguyễn Hoài Tâm

CHàO MừNG QUý THầY CÔ ĐếN Dự GIờ CùNG LớP 
 Trửụứng THPT Nguyeón Thũ Minh Khai 
Toồ : Lyự - KTCN 
Giaựo vieõn : Nguyeón Hoaứi Taõm 
Kiểm tra bài cũ 
 Đ iều nào sau đây là sai khi nói về lực tác dụng và phản lực ? 
a, Lực và phản lực luôn xuất hiện và mất đi đ ồng thời . 
b, Lực và phản lực bao giờ cũng cùng loại. 
c, Lực và phản lực luôn cùng hướng với nhau . 
d, Lực và phản lực không thể cân bằng . 
 Phỏt biểu Định Luật III NiuTơn 
Kiểm tra bài cũ 
Kiểm tra bài cũ 
Đ iền vào chỗ trống : 
a, Vec tơ lực có hướng trùng với hướng của véc tơ ...............mà vật đ ó truyền cho vật . 
b, Hai lực ................là hai lực cùng tác dụng vào một vật , cùng gi á, cùng độ lớn nhưng ngược chiều . 
c, Những lực tương tác giữa hai vật là hai lực ............. nghĩa là cùng độ lớn , cùng gi á nhưng ngựơc chiều . 
cân bằng 
trực đ ối 
. gia tốc 
Niu – tơn (1642 - 1727) Nh à vật lý người Anh 
Chuyển động của Mặt Trăng quanh Trỏi Đất 
F hd 
Chuyển động của Mặt Trăng quanh Trỏi Đất nhờ cú lực hấp dẫn 
F’ hd 
Chuyển động của Mặt Trăng quanh Trỏi Đất nếu khụng cú lực hấp dẫn 
Chuyển động của Mặt Trăng quanh Trỏi Đất nhờ cú lực hấp dẫn 
Hỡnh ảnh mụ tả chuyển động 
 của một số hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời 
TẠI SAO TRÁI TÁO KHễNG CHUYỂN ĐỘNG ĐI LấN MÀ LẠI RƠI XUỐNG ĐẤT? 
Quaỷ taựo ruùng , maởt traờng khoõng rụi ? 
Bài 11 
LỰC HẤP DẪN. 
ĐỊNH LUẬT VẠN VẬT HẤP DẪN 
Bài 11: Lực hấp dẫn  Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn 
I/ Lực hấp dẫn : 
I/ Lực hấp dẫn : 
 Mọi vật trong vũ trụ đ ều hút nhau với một lực gọi là lực hấp dẫn . 
 - Lực hấp dẫn là lực tác dụng từ xa , qua khoảng không gian giữa các vật . 
 ứng dụng 
Vệ tinh viễn thông 
F hd 
LỰC NÀO GIỮ CHO CÁC VỆ TINH CHUYỂN ĐỘNG XUNG QUANH TRÁI ĐẤT? 
Bài 11: Lực hấp dẫn  Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn 
I/ Lực hấp dẫn : 
II/Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn : 
1/ Đ ịnh luật : 
II/ Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn : 
1/ Đ ịnh luật : 
 Lực hấp dẫn giữa hai chất đ iểm bất kì tỉ lệ thuận với tích hai khối lượng của chúng và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng . 
m 1 
m 2 
r 
Bài 11: Lực hấp dẫn  Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn 
I/ Lực hấp dẫn : 
II/Đ ịnh luậtvạn vật hấp dẫn : 
1/ Đ ịnh luật : 
2/ Hệ thức : 
2/ Hệ thức : 
* m 1 , m 2 là khối lượng của hai chất đ iểm (kg). 
* r là khoảng cách của hai chất đ iểm (m). 
* G là hằng số hấp dẫn (Nm 2 / kg 2 ). 
* G = 6,67.10 -11 ( Nm 2 / kg 2 ). 
Bài 11: Lực hấp dẫn  Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn 
I/ Lực hấp dẫn : 
II/ Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn : 
1/ Đ ịnh luật : 
2/ Hệ thức :	 
Hệ thức trên áp dụng cho hai trường hợp : 
 - Khoảng cách giữa hai vật rất lớn so với kích thước giữa chúng . 
 - Các vật đ ồng chất và có dạng hình cầu . 
m 2 
m 1 
r 
 Đ iểm đ ặt , phương , chiều ? 
 Mỗi ngày cú hai con nước lớn và hai con nước rũng 
THỦY TRIỀU 
Bài 11: Lực hấp dẫn  Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn 
I/ Lực hấp dẫn : 
II/ Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn : 
1/ Đ ịnh luật : 
2/ Hệ thức : 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn : 
III / Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn : 
 Gọi m, M là khối lượng vật và Trái đ ất . 
 R bán kính Trái đ ất . 
 h là độ cao của vật so với mặt đ ất . 
* Lực hấp dẫn giữa Trái đ ất và vật là: 
 (1) 
 * Mặt khác : P = mg (2) 
Bài 11: Lực hấp dẫn  Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn 
I/ Lực hấp dẫn : 
II/ Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn : 
1/ Đ ịnh luật : 
2/ Hệ thức : 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn : 
R 
Trái đ ất : M 
h 
m 
 III / Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn : 
Bài 11: Lực hấp dẫn  Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn 
I/ Lực hấp dẫn : 
II/ Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn : 
1/ Đ ịnh luật : 
2/ Hệ thức : 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn : 
 Từ (1) & (2) 
* Nếu vật ở sát mặt đ ất h<<R: 
g phụ thuộc vào đại lượng nào ? 
( Gia tốc của vật ở độ cao h) 
( Gia tốc của vật ở mặt đ ất ) 
Bài 11: Lực hấp dẫn  Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn 
h(km ) 
g(m/s 2 ) 
0 
1 
4 
8 
16 
9,806 
9,803 
9,794 
9,782 
9,757 
Bảng gi á trị của g theo độ cao ở vĩ độ 45 0 
I/ Lực hấp dẫn : 
II/ Đ ịnh luật vạn vật hấp dẫn : 
1/ Đ ịnh luật : 
2/ Hệ thức : 
III/ Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn : 
bài tập vận dụng 
Cho biết : 
m 1 = m 2 = m=2.10 4 kg 
r = 40 m 
F hd = ? 
Lực hấp dẫn giữa hai xe tải là? 
Bài 1/ Hai xe tải giống nhau , mỗi xe có khối lượng 2.10 4 kg, ở cách xa nhau 40m. Hỏi lực hấp dẫn giữa chúng bằng bao nhiêu ? ( xem chúng là chất đ iểm ). 
bài tập vận dụng 
Cho biết : 
R = 6.400 km= 64.10 5 m 
g 0 = 9,8 m/s 2 
M = ? 
Khối lượng của trái đ ất là ? 
Bài 2/ Tính khối lượng của Trái đ ất . Biết bán kính của Trái đ ất 
 R= 6.400 km và gia tốc trên mặt đ ất g 0 = 9,8 m/s 2 . 
Bài tập trắc nghiệm 
Bài1/ Trong các gi á trị sau đâ y,gi á trị nào đ úng với hằng số hấp dẫn ? 
C 
Bài tập trắc nghiệm 
Bài 2/ Câu nào sau đây là đ úng khi nói về lực hấp dẫn do Trái đ ất tác dụng lên Mặt trăng và do Mặt trăng tác dụng lên Trái đ ất ? 
a/ Hai lực này cùng phương,cùng chiều . 
b/ Hai lực này cùng phương , ngược chiều nhau . 
c/ Hai lực này cùng chiều cùng độ lớn . 
d/ Phương hai lực này luôn thay đ ổi và không trùng nhau . 
r = 1,5.10 11 m 
T = 3156.10 4 s 
M 2 =? 
M 1 
Trỏi Đất chuyển động quanh Mặt Trời coi như trũn đều với bỏn kớnh r = 1,5.10 11 m và chu kỳ T = 365,25 ngày = 3156.10 4 s. Hóy xỏc định khối lượng của Mặt Trời 
a 
F hd 
Lực tỏc dụng vào Trỏi đất 
là lực hấp dẫn và gõy ra gia tốc a ht : 
Theo định luật II Niutơn : 
(1) 
Trong đú : 
(2) 
Và : 
(3) 
Thế (2) và (3) vào (1) ta được : 
BAỉI TAÄP Tệẽ LUAÄN 
Qua bài này cần nắm  các nội dung 
Hướng dẫn về nh à 
* Tr ả lời câu hỏi và làm bài tập sách giáo khoa , sách bài tập . 
* Đ ọc phần : Em có biết . 
* Đ ọc trước bài : Lực đàn hồi của lò xo. Đ ịnh luật Húc . 
Đ iểm đ ặt , hướng , độ lớn của lực đàn hồi ? 
Đ ịnh luật Húc ? 
Bài học hôm nay đến đây kết thúc 
Chúc các thầy cô mạnh khoẻ 
chúc các em học tốt