Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 13: Lực ma sát (Bản chuẩn kĩ năng)

Chaøo möøng quí thaày coâ 
Ñeán döï giôø 
Lôùp 10A4 
KIEÅM TRA BAØI CUÕ 
Caâu hoûi : 
Em haõy phaùt bieåu ñònh luaät Huùc . Vieát bieåu thöùc . 
Traû lôøi : 
Trong giôùi haïn ñaøn hoài , ñoä lôùn cuûa löïc ñaøn hoài cuûa loø xo tæ leä thuaän vôùi ñoä bieán daïng cuûa loø xo. 
ñh 
TIEÁT 21-BAØI 13 
LÖÏC MA SAÙT 
Fms t 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
Lực ma sát trượt xuất hiện khi nào ? và có hướng như thế nào ? 
- Lực ma sát trượt xuất hiện ở mặt tiếp xúc của vật đang trượt trên một bề mặt . 
- Có hướng ngược với hướng của vận tốc . 
A 
N 
P 
F k 
F mst 
Khi vật chuyển động thẳng đều , có những lực nào tác dụng lên vật ? 
LÖÏC MA SAÙT 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
Baøi 13-Tieát 21 
1. Đo độ lớn của lực ma sát trượt như thế nào ? 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
C1 
Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc vào những yếu tố nào trong các yếu tố sau đây ? 
 - Diện tích tiếp xúc của khúc gỗ với mặt bàn . 
- Tốc độ của khúc gỗ . 
- Áp lực lên mặt tiếp xúc . 
- Bản chất và các điều kiến bề mặt ( độ nhám , độ sạch , độ khô ,.) của các mặt tiếp xúc . 
2. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào ? 
S lớn 
S nhỏ 
 
F mst không phụ thuộc diện tích tiếp xúc . 
A 
A 
 
F mst có phụ thuộc diện tích tiếp xúc không ? 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
2. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào ? 
A 
v lớn 
v nhỏ 
A 
 
F mst không phụ thuộc tốc độ của vật . 
 
F mst có phụ thuộc tốc độ của vật không ? 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
2. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào ? 
N nhỏ 
N lớn 
 
F mst ~ N 
A 
 
F mst có phụ thuộc áp lực lên mặt tiếp xúc không ? 
A 
Quả nặng 
LÖÏC MA SAÙT 
2. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào ? 
Baøi 13-Tieát 21 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
Gỗ 
Vải 
A 
 
F mst có phụ thuộc vật liệu không ? 
A 
 
F mst phụ thuộc vật liệu 
LÖÏC MA SAÙT 
2. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào ? 
Baøi 13-Tieát 21 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
LÖÏC MA SAÙT 
2. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào ? 
Baøi 13-Tieát 21 
Độ lớn của lực ma sát trượt : 
a) Không phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc và tốc độ của vật . 
b) Tỉ lệ với độ lớn của áp lực . 
c) Phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của hai mặt tiếp xúc . 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
3. Hệ số ma sát trượt . 
4. Công thức của lực ma sát trượt . 
I. LỰC MA SÁT TRƯỢT. 
Hệ số tỉ lệ giữa độ lớn của lực ma sát trượt và độ lớn của áp lực được gọi là hệ số ma sát trượt , kí hiệu : 
phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của hai mặt tiếp xúc . 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
C2 
Búng cho hòn bi lăn trên máng nghiêng . 
a) Tại sao hòn bi lăn chậm dần ? 
b) Tại sao hòn bi lăn được một đoạn đường khá xa mới dừng lại ? 
II. LỰC MA SÁT LĂN. 
A 
Lực ma sát lăn : 
- Xuất hiện ở chỗ tiếp xúc của vật với bề mặt mà vật lăn trên đó để cản trở chuyển động lăn ; 
- Rất nhỏ so với ma sát trượt . 
Fms n 
Fms nmax 
Fms t 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi nào ? 
1. Thế nào là lực ma sát nghỉ ? 
III. LỰC MA SÁT NGHỈ. 
Lực ma sát nghỉ xuất hiện ở mặt tiếp xúc của vật với bề mặt để giữ cho vật đứng yên trên bề mặt đó khi nó bị một lực tác dụng song song với mặt tiếp xúc ; 
F k 
F msn 
F msn cân bằng với F ( theo phương song song mặt tiếp xúc ) khi vật chưa chuyển động . 
a) 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
III. LỰC MA SÁT NGHỈ. 
2. Những đặc điểm của lực ma sát nghỉ . 
b) F > Fmsn(max ) thì vật dịch chuyển 
 Khi vật trượt Fmst < Fmsn(max ) 
Fms n 
Fms nmax 
Fms t 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
III. LỰC MA SÁT NGHỈ. 
2. Những đặc điểm của lực ma sát nghỉ . 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
3. Vai trò của lực ma sát nghỉ . 
III. LỰC MA SÁT NGHỈ. 
Lực ma sát nghỉ đóng vai trò là lực phát động . 
Câu 1: Chọn câu trả lời đúng : 
A. 
B. 
D. 
C. 
Củng cố 
Câu 2: Điều gì xảy ra đối với hệ số ma sát giữa 2 mặt tiếp xúc nếu lực ép giữa 2 mặt đó tăng lên : 
A.Tăng lên 
B.Không thay đổi 
D.Không kết luận được 
C. Giảm đi 
Vì không phụ thuộc N, chỉ phụ thuộc vật liệu và tình trạng của 2 mặt tiếp xúc 
Củng cố 
Baøi 13-Tieát 21 
LÖÏC MA SAÙT 
Dặn dò 
- Veà nhaø laøm 4, 5, 6, 7, 8 trang 78, 79 saùch giaùo khoa . 
- Ñoïc muïc Em coù bieát 
Chuùc quyù thaày coâ 
söùc khoûe