Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 13: Lực ma sát (Bản chuẩn kiến thức)

LỰC MA SÁT 
I. MA SÁT TRƯỢT 
LỰC MA SÁT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
Khi một vật chuyển động trượt trên một bề mặt  thì bề mặt tác dụng lên vật ( tại chỗ tiếp xúc ) một lực ma sát trượt cản trở chuyển động của  vật trên mặt đó . 
1. Độ lớn lực  ma sát trượt . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Độ lớn lực  ma sát trượt . 
Móc lực kế vào khúc gỗ rồi kéo theo phương  ngang cho khúc gỗ chuyển động thẳng đều .  Khi đó , lực kế sẽ chỉ độ lớn lực ma sát trượt  tác dụng vào vật . 
2. Độ lớn lực  ma sát trượt phụ thuộc vào những yếu tố nào ? 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Độ lớn lực  ma sát trượt . 
2. Độ lớn lực  ma sát trượt phụ thuộc vào những yếu tố nào ? 
3. Hệ số ma sát trượt . 
a. Không phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc và  tốc độ của vật . 
b. Tỉ lệ với độ lớn của áp lực . 
c. Phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của hai  mặt tiếp xúc . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Độ lớn lực  ma sát trượt . 
2. Độ lớn lực  ma sát trượt phụ thuộc vào những yếu tố nào ? 
3. Hệ số ma sát trượt . 
(N) 
(N) 
Hệ số ma sát trượt phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của hai mặt tiếp xúc . Không có đơn vị , và được dùng để tính độ lớn của lực ma sát trượt . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
Xuất hiện khi một vật lăn trên một vật khác , để cản trở chuyển động lăn của vât . 
Trong trường hợp lực ma sát trượt có hại ,  người ta thường dùng con lăn hay ổ bi đặt xen  vào giữa hai mặt tiếp xúc để làm giảm ma sát . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Thế nào là lực  ma sát nghỉ ? 
2. Đặc điểm của  lực ma sát nghỉ . 
Khi ta kéo khúc gỗ bằng một lực nhỏ mà nó vẫn  chưa chuyển động . Vậy phải có một lực nào đó  cân bằng với lực kéo giữ cho khúc gỗ đứng yên , đó chính là lực ma sát nghỉ . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Thế nào là lực  ma sát nghỉ ? 
2. Đặc điểm của  lực ma sát nghỉ . 
a. Lực ma sát nghỉ có hướng ngược với hướng  của lực tác dụng song song với mặt tiếp xúc ,  có độ lớn bằng độ lớn của lực tác dụng , khi vật  còn chưa chuyển động . 
b. Khi lực tác dụng song song với mặt tiếp xúc  lớn hơn một giá trị nào đó thì vật sẽ trượt .=> Lực ma sát nghỉ có độ lớn cực đại bằng giá  trị này . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Thế nào là lực  ma sát nghỉ ? 
2. Đặc điểm của  lực ma sát nghỉ . 
3. Vai trò của lực  ma sát nghỉ . 
Hãy so sánh độ lớn giữa lực ma sát nghỉ cực  đại và lực ma sát trượt ? 
Lực ma sát nghỉ cực đại sẽ có giá trị lớn hơn  lực ma sát trượt . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Thế nào là lực  ma sát nghỉ ? 
2. Đặc điểm của  lực ma sát nghỉ . 
3. Vai trò của lực  ma sát nghỉ . 
Lực ma sát nghỉ có một vai trò quan trọng  trong đời sống của chúng ta . 
Nhờ có lực ma sát nghỉ , ta mới có thể cầm nắm , đi lại , đối với người , động vật , xe cộ , lực ma  sát nghỉ đóng vai trò lực phát động làm cho các  vật chuyển động được . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Thế nào là lực  ma sát nghỉ ? 
2. Đặc điểm của  lực ma sát nghỉ . 
3. Vai trò của lực  ma sát nghỉ . 
I. MA SÁT TRƯỢT 
II. MA SÁT LĂN 
III. MA SÁT NGHỈ 
LỰC MA SÁT 
1. Thế nào là lực  ma sát nghỉ ? 
2. Đặc điểm của  lực ma sát nghỉ . 
3. Vai trò của lực  ma sát nghỉ . 
Một số thí nghiệm về lực ma sát : 
LỰC MA SÁT 
ÔN TẬP 
Câu 1: Quan sát thí nghiệm sau : 
Hãy so sánh lực ma sát trượt trong hai  trường hợp trên ? 
A. Trường hợp đầu  lớn hơn . 
B. Trường hợp sau  lớn hơn . 
C. Hai trường hợp  bằng nhau . 
D. Chưa đủ yếu tố  để xác định . 
5 
4 
3 
2 
1 
LỰC MA SÁT 
ÔN TẬP 
Câu 2: Chọn câu trả lời đúng : 
A. 
B. 
D. 
C. 
5 
4 
3 
2 
1 
LỰC MA SÁT 
ÔN TẬP 
Câu 3: Giải thích hiện tượng sau : 
Khi ngựa kéo xe , theo định luật III Newton thì khi ngựa tác dụng vào xe 1 lực thì xe cũng  sẽ tác dụng lại ngựa 1 lực có cùng độ lớn  nhưng ngược chiều , vậy tại sao ngựa có thể  kéo xe về phía trước mà không bị xe kéo  ngược lại về phía sau ? 
5 
4 
3 
2 
1 
Do ngựa tác dụng  lực ma sát nghỉ  lên mặt đất lớn hơn  lực ma sát nghỉ do xe tác dụng lên  mặt đất , nên lực  phát động của ngựa  lớn hơn của xe nên  sẽ kéo xe về phía  trước . 
LỰC MA SÁT 
ÔN TẬP 
Câu 4: 
5 
4 
3 
2 
1