Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 14: Lực hướng tâm - Trần Văn Minh

TRƯỜNG THPT QUẢN BẠ 
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ 
ĐÃ TỚI DỰ BUỔI HỌC 
GVGD : TRẦN VĂN MINH 
Vì sao khi ôm cua người lái xe phải nghiêng người và xe về phía tâm đường tròn ? 
Tại sao khi làm đường ở những đoạn cong thường phải làm nghiêng ?	 
Ý TƯỞNG CỦA NIUTƠN 
Ý tưởng thiên tài của NIU- Tơn là dựa trên cơ sở khoa học nào ? 
Một vật chuyển động tròn đều có gia tốc không ? 
Gia tốc của vật chuyển động tròn đều 
có đặc điểm gì ? 
TIẾT 22 
 LỰC HƯỚNG TÂM 
Gia tốc của vật chuyển động tròn đều luôn hướng vào tâm quỹ đạo 
TIẾT 22 
LỰC HƯỚNG TÂM 
1. ĐỊNH NGHĨA 
Lực ( hay hợp lực của các lực ) tác dụng vào một vật chuyển động tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm gọi là lực hướng tâm . 
I . LỰC HƯỚNG TÂM 
 2. CÔNG THỨC: 
Nhắc lại biểu thức định luật II Niu - Tơn ? 
m:Khối lượng của vật (kg) 
v:Tốc độ dài ( m/s ) 
r:Bán kính quỹ đạo(m ) 
(14.1) 
3. Một số ví dụ : 
* Lực hấp dẫn giữa Trái Đất và Mặt Trăng ( Vệ tinh nhân tạo ) đóng vai trò lực hướng tâm 
9 
* Lực ma sát nghỉ đóng vai trò lực hướng tâm 
10 
* Khi xe chạy qua khúc đường cong làm nghiêng về phía tâm đường tròn thì hợp lực của trọng lực và phản lực của mặt đường đóng vai trò lực hướng tâm 
11 
13 
Chuyển động của Mặt Trăng quanh Tr ái Đất 
Lực nào đã đóng vai trò là lực hướng tâm ? 
8 
F msn 
N 
P 
8 
F 
N 
P 
F 
N 
P 
8 
F msn 
N 
P 
8 
Trở lại ví dụ một vật trên bàn quay, nếu tăng tốc độ góc ω của bàn quay đến một giá trị nào đó thì điều gì xảy ra ? 
II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM 
 1. Ví dụ về chuyển động li tâm 
Lực ma sát nghỉ nhỏ hơn độ lớn của lực hướng tâm cần thiết F ht = m ω 2 r giữ cho vật chuyển động tròn . Khi ấy , lực ma sát nghỉ cực đại không đủ lớn để đóng vai trò của lực hướng tâm nữa , nên vật trượt trên bàn ra xa tâm quay, rồi văng ra khỏi bàn theo phương tiếp tuyến với quỹ đạo . Chuyển động như vậy của vật được gọi là chuyển động li tâm . 
II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM 
2. Chuyển động li tâm có nhiều ứng dụng trong thực tế 
Khi đặt vải ướt vào trong cái lồng làm bằng lưới kim loại của máy vắt , cho máy quay nhanh thì hiện tượng gì xảy ra ? Giải thích . 
Máy vắt li tâm là một ứng dụng của chuyển động li tâm ,  
II.CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM 
Máy vắt li tâm 
II. CHUYỂN ĐỘNG LI TÂM 
3. Chuyển động li tâm cũng có khi cần phải tránh 
Nếu đến chỗ rẽ bằng phẳng mà ô tô chạy nhanh quá thì điều gì xảy ra ? 
Nếu đến chỗ rẽ bằng phẳng mà ô tô chạy nhanh quá thì lực ma sát nghỉ cực đại không đủ lớn để đóng vai trò lực hướng tâm giữ cho ô tô chuyển động tròn . Ô tô sẽ trượt li tâm , dễ gây ra tai nạn giao thông . 
H¹n chÕ 
tèc ®é 
	 Khi đi xe gặp những đoạn đường vòng bằng phẳng , hay khi rẽ trái , rẽ phải  ta phải giảm tốc độ để không bị chuyển động li tâm . 
	 Thùng giặt quần áo của máy giặt có nhiều lỗ thủng nhỏ ở thành xung quanh . Ở công đoạn vắt nước , van xả nước mở ra và thùng quay nhanh làm quần áo ráo nước 
LIÊN HỆ THỰC TẾ 
 + Chuyeån ñoäng troøn ñeàu vaø löïc höôùng taâm . 
 + Ñònh luaät vaïn vaät haáp daãn . 
 - Vieäc phoùng veä tinh nhaân taïo cuûa traùi ñaát döïa treân cô sôû khoa hoïc : 
Vận dụng 
1. Giải thích hiện tượng sau đây : Cho rau mới rửa vào rổ rồi vẩy một lúc thì rau ráo nước . 
Vận dụng 
 m=600kg,R=h=6400km, v=5600m/s, 
r = R +h=2R ; F ht =? 
Caâu 2 .Moät veä tinh nhaân taïo coù khoái löôïng m=600kg ñang bay treân quyõ ñaïo troøn quanh traùi ñaát ôû ñoä cao baèng baùn kính traùi ñaát. Bieát baùn kính traùi ñaát laø R=6400km vaø toác ñoä daøi cuûa veä tinh laø v=5600m/s.Ñoä lôùn cuûa lực hướng tâm là ? 
 A. 1740 N B. 1470 N 
 C.2940N 	 D. 2490N 
h 
R 
CÁM ƠN CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ BUỔI HỌC 
XIN CHÀO VÀ HẸN GẶP LẠI 
CÁM ƠN CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ LỚP HỌC 
XIN CHÀO VÀ HẸN GẶP LẠI