Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 15: Bài toán về chuyển động ném ngang (Bản đẹp)

KIỂM TRA BÀI CŨ 
Lực hướng tâm : Định nghĩa , công thức 
 	 Lực (hay hợp lực của các lực ) tác dụng vào một vật chuyển động tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm gọi là lực hướng tâm 
	 Công thức : 
2. Lực gì đóng vai trò lực hướng tâm giữa trái đất với vệ tinh quay xung quanh trái đất ? Viết công thức tính lực đó 
* Lực hấp dẫn giữa vệ tinh và trái đất 
 Công thức : 
BÀI 15 
BÀI TOÁN VỀ CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG 
I. KHẢO SÁT CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG 
Xét chuyển động của một vật M bị ném ngang từ một điểm O ở độ cao h so với mặt đất . 
Sau khi được truyền một vận tốc đầu v 0 , vật chỉ còn chịu tác dụng của trọng lực ( bỏ qua sức cản của không khí ) 
1. CHỌN HỆ TỌA ĐỘ 
O 
 v 0 
 h 
X(m ) 
Y(m ) 
I. KHẢO SÁT CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG 
2. Phân tích chuyển động ném ngang 
M 
M y 
M x 
M y 
M x 
Khi M chuyển động thì các hình chiếu M x và M y của nó trên hai trục tọa độ cũng chuyển động theo 
 chuyển động của các hình chiếu gọi là các chuyển động thành phần của vật M 
 Vậy ta đã phận tích chuyển động ném ngang thành hai chuyển động thành phần theo hai trục tọa độ Ox và Oy 
 v 0 
h 
O 
3. Xác định các chuyển động thành phần 
Theo trục Oxa x = 0 v x = v 0 x = v 0 t 
Theo trục Oy a y = g v y = gt y = ½ gt 2 
M 
M y 
M x 
M y 
M x 
 v 0 
h 
O 
x (m) 
y(m ) 
II. XÁC ĐỊNH CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT 
1. DẠNG QUỸ ĐẠO 
 Từ x = v 0 t và y = ½ gt 2 
 ta có phương trình 
quỹ đạo của vật 
* Quỹ đạo là một nửa đường parabol 
M 
M y 
M x 
M y 
M x 
y(m ) 
 v 0 
h 
O 
x(m ) 
2. Thời gian chuyển động 
Thời gian của vật bị ném ngang bằng thời gian vật rơi tự do ở cùng một độ cao 
3. Tầm ném xa 
 Gọi L là tầm ném xa ( theo phương ngang ) ta có : 
C2: Môt vật được ném ngang ở độ cao h = 80m với vận tốc đầu v o = 20m/s. Lấy g = 10m/s 2 . 
Tính thời gian chuyển động và tầm bay xa của vật . 
Lập phương trình quỹ đạo của vật . 
 Giải : 
Thời gian chuyển động 
Tầm bay xa 
b) Phương trình quỹ đạo của vật 
Hòn bi A có khối lượng lớn gấp đôi bi B. cùng một lúc tại mái nhà , bi A được thả rơi còn bi B được ném theo phương ngang . Bỏ qua sức cản của không khí 
Bi A chạm đất trước . 
Bi A chạm đất sau . 
Bi A Có lúc chạm đất trước , có lúc chạm đất sau  
Cả hai bi chạm đất cùng một lúc . 
Một máy bay bay theo phương ngang ở độ cao 10km với tốc độ 720km/h. Viên phi công phải thả quả bom từ xa cách muc tiêu ( theo phương ngang ) bao nhiêu để quả bom rơi trúng mục tiêu ? Lấy g = 10m/s 2 
Hướng dẫn giải : 
- Bài toán phải tìm là tầm ném xa : Ta có L = v 0 t 
- Vận tốc đầu đã có : v 0 = 720km/s  ta cần tìm t 
- Tìm t với công thức : 
-h đã có : h = 10km 
-g = 10m/s 2 
* Thay h & g vào công thức để tìm t sau đó thay vào công thức L = v 0 t để tìm tầm ném xa . 
* Chú ý phải đổi đơn vị cho phù hợp . 
Một máy bay bay theo phương ngang ở độ cao 10km với tốc độ 720km/h. Viên phi công phải thả quả bom từ xa cách muc tiêu ( theo phương ngang ) bao nhiêu để quả bom rơi trúng mục tiêu ? Lấy g = 10m/s 2 
Giải : 
Thời gian quả bom rơi từ lúc thả đến khi trúng mục tiêu 
Máy bay phải thả quả bom cách mục tiêu 
L = x max = v 0 t = 200. 44,7 = 8940m