Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 24: Công. Công suất - Lê Hữu Hào

GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ VẬT LÝ 10 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
GV Thực hiện : Lê Hữu Hào 
TRƯỜNG THPT BC BUÔN MA THUỘT 
Bài 24 – Tiết 40 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
I - Công 
Khái niệm về công 
Định nghĩa công trong trường hợp tổng quát 
Biện luận về giá trị công 
Đơn vị công 
II – Công suất 
Khái niệm công suất 
Đơn vị công suất 
Một số chú ý 
NOÄI DUNG BAØI HOÏC 
Trong trường hợp nào sau đây ta nói : “ Có công cơ học ” ?: 
Có công mài sắt có ngày nên kim 
Ngày công của một lái xe là 100 000 đồng 
Con ngựa đang kéo xe thực hiện công 
Công thành danh toại 
A = F.s 
 Công thức tính công mà em đã biết ? 
Vậy thế nào là khái niệm về công ? ( Đã học ở lớp 8 ) 
Một lực sinh công khi nó tác dụng lên một vật và điểm đặt của lực chuyển dời . 
Công thức này chỉ dùng khi điểm đặt của lực chuyển dời một đoạn s theo hướng của lực 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
I – Công : 
Khái niệm về công 
 Đã biết : 
 - Một lực sinh công khi nó tác dụng lên một vật và điểm đặt của lực chuyển dời 
 - Khi điểm đặt của lực chuyển dời một đoạn s theo hướng của lực thì công do lực sinh ra là 
A = F. s 
Thực tế thì khi lực sinh công , hướng di chuyển điểm đặt của lực thường không cùng hướng của lực . Ta sẽ xét cách tính công trong trường hợp tổng quát 
 s 
A = F 1 S = FScos α 
Phân tích lực kéo F thành 2 thành phần 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
I – Công : 
2. Định nghĩa công trong trường hợp tổng quát 
 Khi lực F không đổi tác dụng lên một vật và điểm đặt của lực đó chuyển dời một đoạn s theo hướng hợp với lực góc α thì công thực hiện bới lực đó tính theo công thức : 
A= FScos α 
Dựa vào công thức đã có , xét các trường hợp góc α như hình dưới , hãy xếp tương ứng vào các trường hợp sau : 
1) A = 0 2) A > 0 3) A < 0 
Cos α > 0  A> 0 
Cos α = 0  A = 0 
Cos α < 0  A< 0 
1) 
α < 90 o 
F 
2) 
3) 
90 o < α ≤ 180 o 
F 
α = 90 o 
F 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
I – Công : 
3. Biện luận 
 Từ A = F.s.cos α 
 * α 0 => A > 0: công phát động 
 * α = 90 0 , cos α = 0 => A = 0: lực không sinh công 
 * α > 90 0 , cos α A < 0: công cản ( công âm ) 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
I – Công : 
4. Đơn vị công 
A = F.s .cos  
Newton (N) 
Met (m) 
Không đơn vị 
N.m 
Jun là công do lực có độ lớn 1N thực hiện khi điểm đặt của lực chuyển dời 1 m theo hướng của lực 
1 (J) = 1 (Nm) 
1 (KJ ) = 1000 (J) 
James Prescott Joule (1818 - 1889) 
Nhà bác học người Anh 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
I – Công : 
5 . Chú ý: 
Công thức tính công trên dùng khi điểmđặt của lực chuyển dời thẳng và độ lớn của lực không dổi trong quá trình khảo sát 
Giá trị của công phụ thuộc vào hệ quy chiếu 
v 
V = 0 
Công của hổ sinh ra bằng với công của báo , nhưng thời gian sinh công của chúng khác khác nhau , để so sánh khả năng sinh công của mỗi con vật phải dùng đại lượng nào !? 
Quan sát , so sánh công và thời gian sinh công của của hai con vật ? 
Start 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
I- Công : 
II- Công suất : 
1. Khái niệm công suất 
Công suất là đại lượng đo bằng công sinh ra trong một đơn vị thời gian 
2. Đơn vị công suất 
Jun (J) 
Giây (s) 
J/ s(W ) 
1 W = 1 J/s 
1 kW = 1000 W1MW = 10 6 W 
1kWh = 3600 kJ 
 Óat là công suất lcủa một thiết bị thực hiện công bằng 1J trong thời gian 1s 
Jame Watt (1736 - 1819)  Nhà bác học người Anh 
Start 
t 1 = 10 (s) 
A 1 = A 2 = 200.000 (J) 
t 2 = 5 (s) 
Tính công suất của hổ và báo . 
Công suất của động cơ còn được tính bằng đơn vị mã lực . Mã lực là công suất xấp xỉ bằng công suất một con ngựa 
Ở Pháp : 1 mã lực = 1CV = 736W 
Ở Anh : 1 mã lực = 1HP = 746W 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
I- Công : 
II- Công suất : 
3. Chú ý: 
Khái niệm công suất cũng được mở rộng cho các 
nguồn phát năng lượng không phải dưới dạng 
sinh công cơ học . 
Ví dụ : động cơ , đèn , trạm phát sóng  
Cũng định nghĩa công suất tiêu thụ của một thiết bị 
tiêu thụ nămg lượng bằng năng lượng tiêu thụ của 
thiết bị đó trong một đơn vị thời gian . 
30 – 100 W 
500 – 700 W 
15 – 70 kW 
50 – 300 kW 
1000 – 5000 kW 
1920 MW 
Ví dụ về một số công suất : 
Tay ga hay hộp số dùng để thay đổi công suất của xe máy ? 
Mỗi động cơ có một công suất nhất định.Tay ga làm thay đổi công suất của động cơ trong khoảng cho phép , còn hộp số để làm gì ? 
Hộp số 
HỘP SỐ ÔTÔ – XE MÁY 
Tay ga hay hộp số dùng để thay đổi công suất của xe máy ? 
Mỗi động cơ có một công suất nhất định.Tay ga làm thay đổi công suất của động cơ trong khoảng cho phép , còn hộp số để làm gì ? 
Hộp số 
CÔNG VÀ CÔNG SUẤT 
Với công suất nhất định , muốn tăng lực thì phải giảm vận tốc , cấu tạo của hộp số giúp điều chỉnh lực tác dụng của động cơ . 
Cấu tạo của líp xe đạp cũng có tác dụng tương tự như hộp số 
Về công và công suất , cần nắm các kiến thức sau : 
 Phân biệt công cơ học và công trong đời sống hằng ngày . 
 Định nghĩa công cơ học , công suất và đơn vị của các đại lượng này . 
 Tìm hiểu hoạt động của hộp số .