Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 26: Thế năng (Bản hay)

BÀI 26 
THẾ NĂNG 
CHƯƠNG IV 
CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN 
Z 
Ví dụ 1. Vật nặng ở độ cao z 
Ví dụ 2. Cánh cung đang giương 
Ví dụ 3. Lò xo bị nén ( hoặc dãn ) 
1. Trọng trường 
I - THẾ NĂNG TRỌNG TRƯỜNG 
1. Trọng trường :( SGK) 
- Xung quang Trái Đất tồn tại một trọng trường . Biểu hiện của trọng trường là sự xuất hiện trọng lực tác dụng lên vật đặt trong nó . 
- Công thức của trọng lực : 
Với g là gia tốc rơi tự do hay còn gọi là gia tốc trọng trường 
- Trọng trường đều là trọng trường trong đó g tại mọi điểm có phương song song, cùng chiều , cùng độ lớn . 
g 
g 
g 
 
 
 
1. Trọng trường :( SGK) 
1. Trọng trường 
I - THẾ NĂNG TRỌNG TRƯỜNG 
C 1 Chứng tỏ rằng trong trọng trường đều mọi vật ( nếu không chịu tác dụng của một lực nào khác ) sẽ chuyển động với gia tốc trọng trường g 
Trả lời : 
2. Thế năng trọng trường 
Z 
2. Thế năng trọng trường 
a) Định nghĩa : (SGK) 
Thế năng trọng trường của một vật là dạng năng lượng tương tác giữa Trái Đất và vật ; nó phụ thuộc vào vị trí của vật trong trọng trường . 
a) Biểu thức thế năng trọng trường 
W t = mgz 
m: khoái löôïng của vật (kg) 
g : gia toác rôi töï do(m/s 2 ) 
z : tọa ñoä của vật so vôùi moác theá naêng ( chiều dương của z hướng leân)(m ) 
 + Mốc thế năng là vị trí mà tại đó W t =0. 
 + Thế năng trọng trường W t phụ thuộc vào việc chọn mốc thế năng . 
Chú ý: 
+ Đơn vị : J 
mg 
3. Liên hệ giữa biến thiên thế năng và công của trọng lực 
3. Liên hệ giữa biến thiên thế năng và công của trọng lực 
Xét vật m rơi từ độ cao z M đến độ cao z N . Công của trọng lực trong quá trình đó bằng : 
 A MN = mg(z M – z N ) 
 A MN = mgz M – mgz N 
M 
N 
z M 
z N 
O 
z 
M 
N 
Kết luận : Công của trọng lực bằng hiệu thế năng trọng trường của vật tại vị trí đầu và tại vị trí cuối . 
+ Khi vật giảm độ cao , thế năng của vật ........... thì trọng lực sinh công ............... 
A MN = W tM – W tN 
 + Khi vật tăng độ cao , thế năng của vật ....... ... thì trọng lực sinh công ....... 
Hệ quả : 
 tăng 
giảm 
âm 
dương 
BÀI TẬP VẬN DỤNG 
Bài 1. Một vật có khối lượng 1kg có thế năng 1J đối với mặt đất . Lấy g = 10m/s 2 . Độ cao của vật là 
 A. 9,8m .	 B. 1m	 
 C. 0,1m 	 D. 32m. 
Bài 2. Một vật có khối lượng 500g ở đáy của giếng sâu 6m. Lấy g = 10m/s 2 . Thế năng của vật đối với mặt đất là 
 A. 40 J	B. -6J 
 C. 5 J	D. -30 J 
BÀI TẬP VẬN DỤNG 
DẶN DÒ 
1. Chøng minh c©u C4, C5 
2. Lµm bµi tËp 2 ; 5 tr. 141 SGK 
3. ¤n l¹i phÇn §L Huc vµ lùc ®µn håi 
Caûm ôn quí thaày coâ vaø caùc em hoïc sinh 
C1 
A 
B 
O 
C3 
Điền dấu thích hợp vào ô trống 
Nếu chọn mốc thế năng tại vị trí O thì : 
0 
= 
0 
> 
0 
< 
Z 
z 
O 
a) 
z M 
z N 
M 
N 
0 
z 
O 
b) 
M 
N 
z M 
z N 
0 
z 
O 
c) 
M, N 
z M , z N 
0 
A MN = W tM – W tN 
> 
< 
= 
W t = mgz