Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 36: Sự nở vì nhiệt của vật rắn (Chuẩn kiến thức)

Tại sao sao giữa hai đầu thanh ray của đường sắt lại có một khe hở? 
Tháp épphen đo vào ngày 1-1-1980 và ngày 1-7-1980 cho thấy sau 6 tháng tháp đã cao thêm 10cm 
Vậy những nguyên nhân nào gây ra những hiện tượng trên? 
bài 52: sự nở vì nhiệt của vật rắn 
Thành viên trong tổ: 
Tăng hoa bội 
Nguyễn thị tuyết nga 
Nguyễn ngô mỹ linh 
Trần ngọc dung 
Trương thị thanh tuyền 
Đặng thị khánh quyên 
Nguyễn thị thanh thảo 
Nguyễn thanh xuân 
Trần dĩnh khiết 
Nguyễn ngọc anh thư 
Võ minh tâm 
Đào văn sứ 
I . sự nở dài: 
Thế nào là sự nở dài? 
Sự nở dài là sự tăng kích thước vật rắn theo một phương đã chọn 
Sau đây là một vài thí nghiệm chứng minh điều đó: 
Dụng cụ thí nghiệm : 
	 một bình nước kín có 2 van 
	 thanh đồng 
	 nhiệt kế 
	 đổng hồ micrômet 
Nhiệt kế 
Đồng hồ micromet 
Thí nghiệm: 
Đặt một thanh đồng vào bình nước. Khi tăng dần nhiệt độ của nước từ t 0 đến t, thanh đồng dài ra và đẩy đầu đo của đồng hồ micrômet dịch chuyển, lam kim quay từ từ trên mặt thang đo 
 l 0 
	l 0 	 l 
Qua thí nghiệm ta thấy: 
 Δ l tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ t- t 0 và tỉ lệ với dộ dài l 0, nghĩa là: 
Hay: 
 : độ nở dài tỉ đối. 
l = l – l 0 : độ nở dài của vật rắn (m). 
t = t – t 0 : độ tăng nhiệt độ của vật rắn ( 0 C ). 
l: chiều dài vật rắn ở nhiệt độ t (m). 
l 0 : chiều dài vật rắn ở nhiệt độ t 0 (m). 
Trong đó : 
Khi làm thí nghiệm với các vật rắn có độ dài chất liệu khác nhau 
Người ta đã tìm được hệ số nở dài của một số chất như trong bảng sau 
Chất liệu 
α (K -1) 
Nhôm 
Đồng đỏ 
Sắt, thép 
Inva (Ni-Fe) 
Thủy tinh 
Thạch anh 
24.10 -6 
17.10 -6 
11.10 -6 
0,9.10 -6 
9.10 -6 
0,6.10 -6 
Hệ số nở dài của một số chất rắn 
Hệ số α phụ thuộc vào yếu tố nào ? 
Hệ số nở dài α phụ thuộc vào bản chất của chất làm thanh 
2.Sự nở thể tích(sự nở khối): 
 Khi nhiệt độ tăng thì kích thước của vật rắn tăng, nên thể tích của vật cũng tăng lên.Đó là sự nở thể tích hay nở khối. 
 Thể tích của vật rắn ở t 0 C 
V=V 0 +  V=V 0 [1+β(t-t 0 )] 
β:hệ số nở khối(K -1 hay độ -1 ) 
 Thực nghiệm cho thấy 
β=3α 
3.Hiện tượng nở vì nhiệt trong kĩ thuật 
Vật rắn khi nở ra hay co lại đều tạo nên một lực khá lớn tác dụng lên vật khác tiếp xúc với nó=> người ra chú ý đến sự nở vì nhiệt trong kĩ thuật 
Người ta ứng dụng lại vừa phải đề phòng tác hại của sự nở vì nhiệt. Như ứng dụng để tạo ra băng kép dùng làm rơle điều nhiệt trong bàn là. 
Băng kép làm thành 2 băng kim loại có hệ số nở khác nhau được ghép chặt vào nhau.Khi nóng lên,2 băng kim loại nở dài không giống nhau, băng kép bị uốn cong làm hở mạch điện đi qua nó. 
 Giữa hai đầu thanh ray phải có khe hở 
Các ống kim loại dẫn hơi nóng hoặc nước nóng phải có đoạn uốn congđể khi ống bị nở dài thì đoạn cong này chỉ biếndạng mà không bị gãy 
Tháp eiffel sau thời gian bị ảnh hưởng nhiệt độ ánh sáng mặt trời đã cao hơn so với ban đầu. 
THANK YOU