Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 36: Sự nở vì nhiệt của vật rắn - Huỳnh Thị Thu Hà
Sự tăng độ dài của vật rắn khi nhiệt độ tăng là sự nở dài (vì nhiệt)
Độ nở dài l của vật rắn (hình trụ đồng chất) tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ t và độ dài ban đầu l0 của vật đó
Hệ số tỉ lệ gọi là hệ số nở dài (1/K hoặc K–1) phụ thuộc bản chất của chất làm thanh.
“Hệ số nở dài của thanh rắn có trị số bằng độ dãn dài tỉ đối của thanh rắn khi nhiệt độ của nó tăng thêm 1 độ”.
Sự tăng thể tích của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở khối.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 36: Sự nở vì nhiệt của vật rắn - Huỳnh Thị Thu Hà, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút TẢI VỀ ở trên
biến dạng cơ của vật rắn ? Trong giới hạn đàn hồi , độ biến dạng tỉ đối của vật rắn ( hình trụ đồng chất ) tỉ lệ thuận với ứng suất tác dụng vào vật đó . Đáp án : CÂU HỎI CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP KIỂM TRA BÀI CŨ 2) Phát biểu về tính chất cơ học cơ bản của vật rắn nào sau đây đúng ? A.Vật rắn chỉ có tính đàn hồi . B.Vật rắn chỉ có tính dẻo . C.Vật rắn có tính đàn hồi hoặc tính dẻo . D.Vật rắn vừa có tính đàn hồi , vừa có tính dẻo . A B C D Câu 1 (3 đ) Câu 2 (3 đ) Câu 3 (4 đ) CÂU HỎI CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP KIỂM TRA BÀI CŨ 3) Một sợi dây thép dài 5 m, tiết diện thẳng 100 mm 2 , suất đàn hồi E = 2.10 11 Pa. Khi chịu tác dụng của lực kéo bằng 2,88.10 4 N, thanh thép dài thêm một đoạn bao nhiêu ? Đáp án : = 7,2.10 -3 m = 7,2 mm. Câu 1 (3 đ) Câu 2 (3 đ) Câu 3 (4 đ) CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP EM CÓ BIẾT Các phép đo vào ngày 01/01/1890 và ngày 01/07/1890 cho thấy sau 6 tháng tháp đã cao thêm 10 cm . CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP TẠI SAO??? CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP ĐÂY LÀ HIỆN TƯỢNG GÌ? 8 Bài 36 SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN NOÄI DUNG I. SỰ NỞ DÀI 1. Thí nghiệm 2. Kết luận II. SỰ NỞ KHỐI III. ỨNG DỤNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN Bài 36: NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI I. SỰ NỞ DÀI 1. Thí nghiệm a. Sơ đồ thí nghiệm bố trí như hình 36.2 SGK ℓ 0 ℓ 0 Δℓ t o (ºC) chiều dài thanh là ℓ o t ( ºC), t > t 0 , chiều dài thanh tăng thêm lượng Δℓ Bài 36: NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI I. SỰ NỞ DÀI 1. Thí nghiệm a. Sơ đồ thí nghiệm bố trí như hình 36.2 SGK Gọi l 0 : chiều dài ban đầu của thanh ở nhiệt độ t 0 ( 0 C) l: chiều dài thanh ở nhiệt độ t( 0 C) l = l - l 0 : độ nở dài của thanh tương ứng với độ tăng nhiệt độ t = t – t 0 Bài 36: NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI I. SỰ NỞ DÀI 1. Thí nghiệm NhiÖt ®é ban ® Çu : t 0 = 20 0 c Đ é dµi ban ® Çu : l 0 = 500 mm t(0 0 C) l(mm ) 30 40 50 60 70 0,25 0,33 0,41 0,49 0,58 16,7.10 -6 16,5.10 -6 16,4.10 -6 16,3.10 -6 16,6.10 -6 Bài 36: NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI I. SỰ NỞ DÀI 1. Thí nghiệm % 5 » D = a a da Sai số tương đối b. Thí nghiệm chứng tỏ = hằng số => với : độ nở dài tỉ đối. Bài 36: NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI I. SỰ NỞ DÀI 1. Thí nghiệm c.Thí nghiệm với các vật rắn có độ dài và chất liệu khác nhau thu được kết quả tương tự nhưng khác nhau, phụ thuộc chất liệu vật rắn Chất liệu α (K -1) Nhôm Đồng đỏ Sắt , thép Inva (Ni-Fe) Thủy tinh Thạch anh 24.10 -6 17.10 -6 11.10 -6 0,9.10 -6 09.10 -6 0,6.10 -6 Bài 36: NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN I. SỰ NỞ DÀI Sự tăng độ dài của vật rắn khi nhiệt độ tăng là sự nở dài (vì nhiệt) 2. Kết luận Độ nở dài l của vật rắn (hình trụ đồng chất) tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ t và độ dài ban đầu l 0 của vật đó Công thức nở dài Hệ số tỉ lệ gọi là hệ số nở dài (1/K hoặc K –1 ) phụ thuộc bản chất của chất làm thanh. 2. Kết luận Qua thí nghiệm cho biết thế nào là sự nở dài ? Nêu mối quan hệ giữa l với l 0 và t? Bài 36: 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận Từ => “ Hệ số nở dài của thanh rắn có trị số bằng độ dãn dài tỉ đối của thanh rắn khi nhiệt độ của nó tăng thêm 1 độ ”. C2 SGK? 2. Kết luận Bài 36: 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận * Ví dụ trang 196 SGK Tóm tắt : t 0 = 15 0 C l 0 = 12,5 m l = ? t = 50 0 C Giải Độ rộng tối thiểu của thanh bằng độ nở dài của thanh l = l 0 (t – t 0 ) =11.10 -6 ,125(50 -15) = 4,81 mm. 2. Kết luận Bài 36: 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN II. SỰ NỞ KHỐI II. SỰ NỞ KHỐI Bài 36: 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : Sự tăng thể tích của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở khối . 2. Công thức tính sự nở khối Độ nở khối của vật rắn : V 0 , V: thể tích vật rắn ở t 0 và t ( 0 C) (m 3 ) t = t - t 0 : độ tăng nhiệt độ ( 0 C) 3 : Hệ số nở khối (1/K hoặc K –1 ) 1. Định nghĩa : Thế nào là sự nở khối ? 2. Công thức tính sự nở khối hay Bài 36: II. SỰ NỞ KHỐI 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN II. SỰ NỞ KHỐI 2. Công thức tính sự nở khôi ` 2. Công thức tính sự nở khôi ` * Chú ý : Công thức nở khối cũng áp dụng cho chất lỏng trừ nước 4 0 C. Sự nở vì nhiệt đặc biệt của nước Bài 36: II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN 1. Khắc phục tác dụng có hại của sự nở vì nhiệt: III. ỨNG DỤNG III. ỨNG DỤNG - Giữa đầu các thanh ray của đường sắt phải có khe hở. II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 2. Công thức tính sự nở khối 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận Bài 36: NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN 1. Khắc phục tác dụng có hại của sự nở vì nhiệt: III. ỨNG DỤNG Ống kim loại dẫn hơi nước nóng phải có đoạn uốn cong để ống chỉ bị biến dạng mà không gãy. Bài 36: III. ỨNG DỤNG II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 2. Công thức tính sự nở khối 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN 1. Khắc phục tác dụng có hại của sự nở vì nhiệt: III. ỨNG DỤNG - Có khoảng cách giữa các nhịp cầu. Bài 36: III. ỨNG DỤNG II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 2. Công thức tính sự nở khối 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN III. ỨNG DỤNG Bài 36: III. ỨNG DỤNG II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 2. Công thức tính sự nở khối 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN III. ỨNG DỤNG Băng kép Băng kép gồm 2 thanh kim loại khác nhau như đồng và thép được tán chặt sát với nhau . Ở nhiệt độ bình thường băng kép thẳng . Khi đốt nóng hay làm làm lạnh băng kép sẽ bị cong đi . Bài 36: III. ỨNG DỤNG II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 2. Công thức tính sự nở khối 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN III. ỨNG DỤNG Bài 36: III. ỨNG DỤNG II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 2. Công thức tính sự nở khối 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN III. ỨNG DỤNG Bài 36: III. ỨNG DỤNG II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 2. Công thức tính sự nở khối 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP SÖÏ NÔÛ VÌ NHIEÄT CUÛA VAÄT RAÉN III. ỨNG DỤNG 2. Lợi dụng sự nở vì nhiệt của vật rắn để chế tạo băng kép làm rơ-le đóng-ngắt tự động mạch điện. Bài 36: III. ỨNG DỤNG II. SỰ NỞ KHỐI 1. Định nghĩa : 2. Công thức tính sự nở khối 1. Thí nghiệm I. SỰ NỞ DÀI 2. Kết luận NOÄI DUNG CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP TÓM TẮT BÀI HỌC I. SỰ NỞ DÀI II. SỰ NỞ KHỐI III. ỨNG DỤNG Bài 36: CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP VẬN DỤNG Taïi sao khi lôïp nhaø baèng toân ngöôøi ta chæ ñoùng ñinh ôû moät ñaàu coøn ñaàu kia phaûi ñeå töï do? 1 2 6 5 4 3 Taïi sao khi xaây ñuùc nhaø lôùn ngöôøi ta phaûi duøng theùp vaø beâ toâng ( hoãn hôïp goàm xi maêng , caùt - soûi , nöôùc )? Vì sao khi đổ nöôùc noùng vaøo coác thuûy tinh daøy thì coác deã bò vôõ ? Vì sao boùng ñeøn ñieän troøn ñang saùng , neáu bò nöôùc möa haét vaøo thì deã bò vôõ ngay ? Caùc nha só khuyeân khoâng neân aên thöùc aên quaù noùng.Vì sao ? Một chiếc cân đòn có đòn cân làm bằng kim loại đang nằm ở trạng thái cân bằng . Trạng thái cân bằng có bị phá vỡ không nếu nung nóng một bên đòn cân ? Ñeå toân khi gaëp noùng daõn nở seõ khoâng bò veânh . Vì theùp vaø beâ toâng nôû vì nhieät gaàn nhö nhau , neân laøm cho nhaø ñuùc seõ beàn vöõng hôn . Do coác daõn nôû khoâng ñeàu ôû maët trong vaø maët ngoaøi . Vì boùng ñang daõn nôû , gaëp laïnh co laïi ñoät ngoät neân bò vôõ . Vì men raêng deã bò raïn nöùt . Trạng thái cân bằng bị phá vỡ vì cánh tay đòn bị nở ra và dài hơn khi đun nóng . Bài 36: CHAÂU THAØNH TIEÀN GIANG T H P T TAÂN HIEÄP CÔNG VIỆC Ở NHÀ CÔNG VIỆC Ở NHÀ Trả lời các câu hỏi 1,2,3 và bài tập 4,5,6,7,8,9 trang 197 SGK. Các bài tập 36.1 đến 36.14 trang 88 90 SBT. Xem trước bài “ Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng ”. Bài 36: XIN TRAÂN TROÏNG CAÛM ÔN QUYÙ THAÀY CO CHÀO CÁC EM HỌC SINH! BÀI HỌC KẾT THÚC
File đính kèm:
bai_giang_vat_li_lop_10_bai_36_su_no_vi_nhiet_cua_vat_ran_hu.ppt
