Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 4: Sự rơi tự do (Bản hay)

Bài 4 
CHUYỂN ĐỘNG THẲNG 
BIẾN ĐỔI ĐỀU 
O A t B 
 t 1 t 2 
v 1 
v 2 
1) GIA TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG 
a / Gia tốc trung bình 
1) GIA TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG 
a / Gia tốc trung bình 
 Gia tốc trung bình của một chất điểm đặc trưng cho độ nhanh hay chậm của biến thiên vận tốc và được đo bằng thương số của độ biến thiên vận tốc và khoảng thời gian có độ biến thiên ấy. 
v 2 – v 1 v 
t 2 – t 1 t 
a TB = = 
 Đơn vị : m / s 2 [ SI ] 
(1) 
1) GIA TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG 
b / Gia tốc tức thời 
O A t B 
 t 1 t 2 
v 1 
v 2 
1) GIA TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG 
b / Gia tốc tức thời 
 Nếu ta xét độ biến thiên vận tốc trong khoảng thời gian rất nhỏ thì công thức ( 1 ) cho ta gia tốc tức thời. 
v 2 – v 1 v 
t 2 – t 1 t 
 a = = 
 Gia tốc tức thời là gia tốc tại một thời điểm t trong khoảng thời gian  t rất nhỏ. Đơn vị : m / s 2 [ SI ] 
2) CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU 
 Chuyển động thẳng biến đổi đều là chuyển động thẳng trong đó gia tốc trung bình trong mọi khoảng thời gian khác nhau là như nhau . Điều đó có nghĩa là gia tốc tức thời không đổi . 
3) SỰ BIẾN ĐỔI VẬN TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU. 
a / Sự biến đổi vận tốc theo thời gian : 
 Chọn một chiều dương trên quỹ đạo. 
 Gọi v , v 0 là vận tốc lần lượt tại các thời điểm t và t 0 ; a là gia tốc. 
3) SỰ BIẾN ĐỔI VẬN TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU. 
a / Sự biến đổi vận tốc theo thời gian : 
 Công thức vận tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều là : 
v  v 0 = at 
 v = v 0 + at 
 O t = t B 
 t 0 = 0 t 
v 0 
v 
+ Nếu a cùng dấu với v thì giá trị tuyệt đối của vận tốc tăng theo thời gian : chuyển động là nhanh dần đều. 
3) SỰ BIẾN ĐỔI VẬN TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU. 
a / Sự biến đổi vận tốc theo thời gian : 
O A t B 
 t 1 t 2 
v 1 
v 2 
3) SỰ BIẾN ĐỔI VẬN TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU. 
a / Sự biến đổi vận tốc theo thời gian : 
+ Nếu a trái dấu với v thì giá trị tuyệt đối củavận tốc giảm theo thời gian : chuyển động là chậm dần đều. 
O A t B 
 t 1 t 2 
v 1 
v 2 
3) SỰ BIẾN ĐỔI VẬN TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU. 
b / Đồ thị vận tốc theo thời gian : 
 Đồ thị của vận tốc theo thời gian t là một đường thẳng cắt trục tung tại điểm v = v 0 
v (m/s) 
O 
t (s) 
v 0 
v 
t 
 
a > 0 
3) SỰ BIẾN ĐỔI VẬN TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU. 
b / Đồ thị vận tốc theo thời gian : 
 Đồ thị của vận tốc theo thời gian t có hệ số góc bằng : 
v – v 0 
 t 
tg = 
= a 
 Hệ số góc của đường biểu diễn tọa độ theo thời gian bằng gia tốc của chất điểm. 
3) SỰ BIẾN ĐỔI VẬN TỐC TRONG CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU. 
b / Đồ thị vận tốc theo thời gian : 
v (m/s) 
O 
t (s) 
 
v 0 
v 
t 
a < 0