Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 9: Tổng hợp và phân tích lực điều kiện cân bằng của chất điểm (Bản đẹp)

chào các thầy cô giáo! 
chào các em! 
Chương II 
 đ ộng lực học chất đ iểm . 
Tổng hợp và phân tích lực.điều kiện cân bằng của chất đ iểm . 
Ba đ ịnh luật Niu tơn . 
Khối lượng và quán tính . 
Các lực cơ : lực hấp dẫn,lực đàn hồi,lực ma sát , lực hương tâm . 
Chuyển đ ộng ném ngang . 
Tiết 16 
	 Tổng hợp và phân tích lực 
I.Lực . Cân bằng lực . 
Lực là gì?Lực đư ợc đo bằng đơn vị nào ? 
	 Lực là đại lượng véct ơ đ ặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác mà kết qu ả là gây ra gia tốc cho vật hoặc làm cho vật biến dạng. 
Hãy lấy ví dụ về trường hợp lực tác dụng gây ra gia tốc và trường hợp lực tác dụng làm vật biến dạng. 
Các lực cân bằng là các lực nh ư thế nào ? 
	 Lực cân bằng là các lực khi tác dụng đ ồng thời vào các vật th ì không gây ra gia tốc cho các vật 
Đơn vị của lực là Niutơn 
Tiết 16 
	 Tổng hợp và phân tích lực 
I.Lực . Cân bằng lực . 
	 Lực là đại lượng véct ơ đ ặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác mà kết qu ả là gây ra gia tốc cho vật hoặc làm cho vật biến dạng. 
	 Lực cân bằng là các lực khi tác dụng đ ồng thời vào các vật th ì không gây ra gia tốc cho các vật 
Đơn vị của lực là Niutơn 
	 Mộtvật chịu tác dụng của lực cân bằng th ì gia tốc của vật bằng bao nhiêu ? 
Tại sao người ta lại nói lực là đại lượng véct ơ? 
Tiết 16 Tổng hợp và phân tích lực 
a 
Gi á của lực là gì? 
Đư ờng thẳng mang véct ơ lực là gi á của lực 
I.Lực . Cân bằng lực . 
Hai lực cân bằng là hai lực cùng tác dụng lên một vật , cùng gi á cùng độ lớn và ngược chiều 
F 
C 1 Những lực nào tác dụng lên qu ả cầu ? Các lực này do những vật nào gây ra ? 
T 
P 
Tiết 16 Tổng hợp và phân tích lực 
II. Tổng hợp lực . 
1.Thí nghiệm . 
Bố trí thí nghiệm nh ư hình vẽ 
F 1 
F 3 
F 2 
	 Nếu thay thế và bằng lực F th ì F có phương , chiều độ, lớn nh ư thế nào ? 
F 1 
F 2 
F có phương là phương của F 3 
ngược chiều với F 3 và độ lớn bằng F 3 
F 
M 
N 
O 
2. Đ ịnh nghĩa 
Tổng hợp lực là thay thế các lực tác dụng đ ồng thời vào cùng một vật bằng một lực có tác dụng giống hệt nh ư các lực ấy . 
Lực thay thế gọi là hợp lực . 
Đ iểm O sẽ đ ứng yên dưới tác dụng của 
 ba lực F 1 , F 2 và 
F 3 
Nếu nối các đ ầu mút của F 1 , F 2 và F ta đư ợc hình gì? 
Tổng hợp lực là gi? 
Tổng hợp lực được thực hiện bằng quy tắc nào? 
Tiết 16 Tổng hợp và phân tích lực 
Nếu hai lực đ ồng quy làm thành hai cạnh của một hình bình hành th ì đư ờng chéo kẻ từ đ iểm đ ồng quy biểu diễn hợp lực của chúng 
3. Quy tắc hình bình hành 
Về mặt toán học ta viết : 
F 1 + F 2 = F 
III . Đ iều kiện cân bằng của chất đ iểm . 
Muốn chất đ iểm đ ứng cân bằng ta cần có đ iều kiện gì đ ối với các lực tác dụng ? 
Muốn một chất đ iểm đ ứng cân bằng th ì hợp lực tác dụng lên nó phải bằng không 
Khi hợp lực bằng 0 th ì vật có thể ở những trạng thái nào ? 
F = F 1 + F 2 +...= 0 
Tiết 16 Tổng hợp và phân tích lực 
IV. Phân tích lực . 
 F 3 có vai trò gì đ ối với và trong việc gi ữ cho O nằm cân bằng ? 
M 
N 
O 
F 1 
F 3 
F 2 
F 
Nh ư vậy ta có thể thay thế F 3 bằng các lực F’ 1 và F’ 2 
 F’ 1 Cân bằng với F 1 
F’ 2 Cân bằng với F 2 
Phân tích lực là gì? 
Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực có tác dụng giống hệt như lực đó. 
Định nghĩa: 
Phép phân tích lực là phép làm ngược với phép tổng hợp lực do đó nó cũng tuân theo quy tắc hình bình hành. Tuy nhiên chỉ khi biết một lực có tác dụng cụ thể theo hai phương nào thì mới phân tích lực đó theo hai phương ấy. 
Chú ý: 
F’ 2 
F’ 1 
Lực là đại lượng véctơ đặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác mà kết quả là gây ra gia tốc cho vật hoặc làm cho vật biến dạng 
Đư ờng thẳng mang véct ơ lực là gi á của lực 
Đơn vị của lực là Niutơn 
Tổng hợp lực là thay thế các lực tác dụng đ ồng thời vào cùng một vật bằng một lực có tác dụng giống hệt nh ư các lực ấy . 
Muốn một chất đ iểm đ ứng cân bằng th ì hợp lực tác dụng lên nó phải bằng không 
Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực có tác dụng giống hệt như lực đó. 
Tiết 16 Tổng hợp và phân tích lực 
Câu 1: Kết luận nào là sai trong các kết luận sau? 
A.Lực la nguyên nhân làm cho vat chuyên động hay biến dạng 
C.Lực là đại lượng vectơ 
C.lực tác dụng lên vật gây ra gia tốc cho vật. 
D. có thể tổng hợp các lực đồng quy theo quy tắc hình bình hành 
Câu 2: một viên bi chuyển động đều trên măt sàn nằm ngang phẳng nhẵn(ma sát không đáng kể). Nhận xét nào sau đây là sai ? 
gia tốc của vật bằng không. 
hợp lực tác dụng lên vật bằng không 
vật không chịu lực tác dụng 
điểm vận tốc trung bình có gia trị bằng vận tốc tức thờitại bất kì thời nào.