Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 9: Tổng hợp và phân tích lực điều kiện cân bằng của chất điểm - Nguyễn Thị Quý

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LÂM ĐỒNG 
TR ƯỜNG THPT LÊ QUÝ ĐÔN 
TỔ VẬT LÍ – CÔNG NGHỆ 
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Quý 
GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ 
VẬT LÍ 10-BAN CƠ BẢN 
GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ 
VẬT LÍ 10-BAN CƠ BẢN 
 TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC 
 BA ĐỊNH LUẬT NIU-TƠN 
 KHỐI LƯỢNG VÀ QUÁN TÍNH 
 CÁC LỰC CƠ HỌC: LỰC HẤP DẪN, LỰC ĐÀN HỒI, LỰC MA SÁT, LỰC HƯỚNG TÂM 
 CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG 
Chương II : ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM 
TIẾT 16_BÀI 9 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC 
ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC 
ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
Chương II : ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
 
 
Vật nào tác dụng vào cung làm cung biến dạng ? 
Vật nào tác dụng vào mũi tên làm mũi tên bay đi ? 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
1. Lực là đại lượng vectơ đặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác mà kết quả là gây ra gia tốc cho vật hoặc làm cho vật biến dạng . 
2. Các lực cân bằng là các lực khi tác dụng đồng thời vào một vật thì không gây ra gia tốc cho vật . 
3. Đường thẳng mang véc tơ lực gọi là giá của lực . 
Hai lực cân bằng là hai lực cùng tác dụng lên một vật , cùng giá , cùng độ lớn và ngược chiều . 
A 
B 
4. Đơn vị lực là niutơn (N) 
Những lực nào tác dụng 
lên quả cầu ? Các lực này do 
những vật nào gây ra ? 
F 
P 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
Tác dụng lên quả cầu : Trọng lực và lực căng dây Hai lực này cân bằng nhau . 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
F 1 
F 2 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
1. Thí nghiệm : 
O 
M 
N 
M 
N 
O 
A 
B 
F 1 
F 2 
C 
F 3 
D 
F 
Từ thí nghiệm ta rút ra được kết luận gì về tính chất của lực ? 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
1. Thí nghiệm 
2. Định nghĩa 
Tổng hợp lực là thay thế các lực tác dụng đồng thời vào cùng một vật bằng một lực có tác dụng giống hệt như các lực ấy . 
Lực thay thế này gọi là hợp lực . 
3. Quy tắc hình bình hành 
Nếu hai lực đồng quy làm thành hai cạnh của một hình bình hành , thì đường chéo kẻ từ điểm đồng quy biểu diễn hợp lực của chúng . 
F = F 1 + F 2 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
 : Hợp lực 
 : các lực thành phần . 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
1. Thí nghiệm 
2. Định nghĩa 
3. Quy tắc hình bình hành 
O 
F 
F 1 
F 2 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
Hai lực cùng phương , cùng chiều : F = F 1 + F 2 
Hai lực cùng phương , ngược chiều : F = F 1 - F 2 
Hai lực có giá vuông góc với nhau : 
Hai lực hợp với nhau 1 góc bất kỳ : 
 nếu F 1 = F 2 : 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
1. Thí nghiệm 
2. Định nghĩa 
3. Quy tắc hình bình hành 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
1. Thí nghiệm 
2. Định nghĩa 
3. Quy tắc hình bình hành 
O 
F 
F 1 
F 2 
 
 
 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
1. Thí nghiệm 
2. Định nghĩa 
3. Quy tắc hình bình hành 
F 12 
Trong trường hợp có nhiều lực đồng quy thì quy tắc này áp dụng như thế nào ? 
O 
F 1 
F 2 
F 3 
F 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
III. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
Muốn cho một chất điểm đứng cân bằng thì hợp lực của các lực tác dụng lên nó phải bằng không . 
F=F 1 +F 2 += 0 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
O 
M 
N 
M 
N 
A 
B 
O 
D 
C 
F 1 
F 2 
F 3 
F 
Nếu bây giờ không có lực F 3 thì điều gì xảy ra ? L ực F 3 có vai trò gì đối với từng lực F 1 , F 2 để điểm O không bị thay đổi vị trí ? 
Từ O hãy vẽ các lực cân bằng với F 1 , F 2 ? Nối đầu mút các lực F 1 , F 2 , F 3 . Có nhận xét gì về kết quả thu được ? 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
III. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
IV. PH ÂN TÍCH LỰC 
1. Định nghĩa 
Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực có tác dụng giống hệt như lực đó . 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
IV. PH ÂN TÍCH LỰC 
E 
G 
O 
M 
N 
C 
F 3 
F 2 
F 1 
Chú ý : 
- Phép phân tích lực tuân theo quy tắc hình bình hành . 
- Ta chỉ được phép phân tích một lực F khi biết chắc chắn lực đó có tác dụng cụ thể theo hai phương nào . 
2. Phương pháp 
1. Định nghĩa 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
I. L ỰC. CÂN BẰNG LỰC 
II. T ỔNG HỢP L ỰC 
III. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
CỦNG CỐ, VẬN DỤNG KIẾN THỨC 
Thế nào là tổng hợp lực , phân tích lực ? Những chú ý khi phân tích lực ? 
Tổng hợp lực là thay thế các lực tác dụng đồng thời vào cùng một vật bằng một lực có tác dụng giống hệt như các lực ấy . 
 
Chú ý: ta chỉ được phép phân tích một lực F khi biết chắc chắn lực đó có tác dụng cụ thể theo hai hướng nào . 
 
Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực có tác dụng giống hệt như lực đó . 
 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
CỦNG CỐ VẬN DỤNG 
Câu 1. Chỉ ra kết luận sai trong các kết luận sau : 
A. Lực là nguyên nhân làm cho vật chuyển động hoặc bị biến dạng . 
B. Lực là đại lượng vectơ . 
C. Lực tác dụng lên vật gây ra gia tốc cho vật . 
D. Có thể tổng hợp các lực đồng quy theo quy tắc hình bình hành . 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
Câu 2 . Cho hai lực đồng quy có độ lớn 9N và 12N. Độ lớn của hợp lực là : 
A. 1N 
B. 2N 
C. 15N 
D. 25N 
CỦNG CỐ VẬN DỤNG 
TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC 
ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 
TIẾT HỌC KẾT THÚC 
CHÀO TẠM BIỆT 
HẸN GẶP LẠI!