Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài: Chuyển động của vật trên mặt phẳng nghiêng. Phân tích lực

CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG 
PHÂN TÍCH LỰC 
Kiểm tra bài cũ : 
Nêu các bước giải bài toán khi biết lực tác dụng cần xác định chuyển động của vật ? 
Giả sử vật m chịu tác dụng hai lực F 1 và F 2 như hình vẽ . Aùp dụng quy tắc hình bình hành , tìm hợp lực của hai lực này ? 
F 
F 1 
F 2 
Vật trượt từ đỉnh mặt phẳng nghiêng xuống là chuyển động gì ? 
 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
1. Gia tốc của một vật chuyển động trên mặt phẳng nghiêng 
Bài toán : cho m , , k, g. 
 Tìm a ? 
 
P 
Q 
F ms 
Khi vât trượt xuống măt phẳng nghiêng nó chịu tác dụng bỡi những lực nào ? 
Chọn hệ trục toạ độ Oxy như thế nào ? 
Chọn Ox song song mặt phẳng nghiêng , Oy vuông góc mặt phẳng nghiêng 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
Vât chịu tác dụng của trọng lự P, phản lực Q và Fms . 
 
 
 
 
P 
Q 
F ms 
O 
X 
Y 
P 
Q 
F ms 
 
 
O 
X 
Y 
Chiếu phương trình (1) lên trục Oy ta được phương trình như thế nào ? 
Hãy viết phương trình theo định luật hai Niu tơn ? 
 
 
 
 
P + Q + Fms = ma 
P 1 
 - P.Cos  + Q = 0 
 Q = N = P.Cos  
 Fms = KN = K P.Cos  (2) 
Chiếu phương trình (1) lên trục Ox ta được phương trình như thế nào ? 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
O 
X 
Y 
P 1 
P 2 
P 
Q 
F ms 
 
 
P.Sin  - Fms = m a 
Từ phương trình trên suy ra : a = ? 
 P.Sin  - KP.Cos  (3) 
m 
=> a = 
Ta có P = m.g (4) 
 m g.Sin  - K m g.Cos  
m 
a = 
Nếu ma sát không đáng kể K =0 => a=? 
 a = g Sin  
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
Thay (2) và (4) vào (3) ta được : 
 g(.Sin  - K.Cos  ) 
 a = 
Chú ý 
Nếu k = tg  => a=? Vật chuyển động như thế nào ? 
Nếu góc  nhỏ thì a như thế nào ? 
Gia tốc a nhỏ 
Cần kéo một vật lên mặt phẳng nghiêng thì cần một lực tối thiểu là bao nhiêu ? 
 F = P.Sin  
Giả sử K= 0 
 Công dụng mặt phẳng nghiêng làm gì ? 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
a= 0. vật chuyển động thẳng đều hay đứng yên 
Dùng để đưa vật nặng xuống thấp hay lên cao 
Ví dụ : cho thùng phuy đựng dầu lăng từ ôtô xuống đất . 
Hoặc đứa những thùng hàng nặng từ mặt đất lên ôtôbằng cách kéo trượt lên trên tấm ván 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
2.Công dụng của mặt phẳng nghiêng : 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
P 2 = P.Sin  
P 
 
 
P . Cos  = P 1 
Phép phân tích lực là phép thay thế một lực bằng hai lực có tác dụng giống hệt như lực ấy . 
Phép phân tích lực tuân theo quy tắt nào ? 
Phép phân tích lực cũng tuân theo quy tắt hình bình hành 
Để phân tích lực ta phải căn cứ vào đặc điểm nào của lực ? 
Căn cứ vào những biểu hiện cụ thể của tác dụng lực đó để chọn các phương ấy . 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
3.Phép phân tích lực : 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
F 1 
 
F 2 
 
F 
 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
4. Củng cố 
Nếu  = 90 0 thì a =? 
 a = g. Vật rơi tự do 
Nếu  = 0 0 thì a = ? 
 a= 0. Vật đứng yên 
F 
 
Hãy phân tích lực theo 2 phương như hình vẽ ? 
F 
 
F 2 
 
F 1 
 
CHUYỂN ĐỘNG CỦA VẬT TRÊN MẶT PHẲNG NGHIÊNG. PHÂN TÍCH LỰC 
5. Dặn dò : 
- Về nhà làm các bài tập 3 , 4 ,5 trang 87 trong SGK . 
- Đọc trước bài mới : “ Chuyển động của hệ vật . Nội lực và ngoại lực ” 
Bài học đến dây 
Là 
hết 
HẸN 
GẶP 
LẠI 
TIẾT 
SAU 
 
HỌC TỐT 
DẠY TỐT