Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 15: Dòng điện trong chất khí (Bản chuẩn kiến thức)

Kiểm tra bài cũ 
1.Em hãy cho biết đ iều kiện đ ể xuất hiện dòng đ iện trong các môi tr ư ờng? 
Điều kiện 1 
Điều kiện 2 
Có các hạt mang đ iện tự do 
Đặt trong một đ iện tr ư ờng 
Có sẵn trong môi tr ư ờng 
Hạt mang đ iện tự do 
trong chất đ iện phân là 
ION (+) và ION(-) 
Hạt mang đ iện tự do 
trong kim loại là 
 ELECTRON TỰ DO 
DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT KHÍ 
Bài 22(Tiết 42-43) : 
a. Thí nghiệm : 
1.S öï phoùng ñieän trong chaát khí: 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
- 
- 
- 
S ơ đ ồ thí nghiệm về sự phóng đ iện trong không khí. 
1.S öï phoùng ñieän trong chaát khí: 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
- 
- 
- 
b. Kết quả thí nghiệm: 
Ở đ iều kiện bình th ư ờng 
không khí là đ iện môi. 
Khi bị đ ốt nóng , 
không khí trở nên dẫn đ iện . 
Sự truyền dòng đ iện qua không khí gọi là 
 sự phóng đ iện trong không khí 
b. Kết quả thí nghiệm: 
Ở đ iều kiện bình th ư ờng chất khí gồm những nguyên tử, phân tử trung hoà về đ iện nên đư ợc xem là chất đ iện môi 
2.Bản chất dòng đ iện trong chất khí 
Tại sao khi chưa đốt đèn cồn, không khí không dẫn điện? 
Các hạt tải điện trong chất khí được tạo ra như thế nào ? 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
Sự ion hóa chất khí 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
Sự ion hóa chất khí 
- 
- 
- 
- 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
Sự tái hợp 
- 
- 
- 
- 
+ 
- 
- 
+ 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
- 
- 
+ 
+ 
- 
+ 
- 
+ 
- 
E 
+ 
- 
+ 
- 
Dòng đ iện trong chất khí là dòng dịch chuyển có h ư ớng của các ION D ƯƠ NG theo chiều đ iện tr ư ờng và các ION ÂM, ELECTRON ng ư ợc chiều đ iện tr ư ờng. 
2.Bản chất dòng đ iện trong chất khí 
U(V) 
I(A) 
U b 
U c 
I bh 
0 
Đặc tuyến Vôn-Ampe của chất khí 
 Từ U=0 đ ến U= Uc : có sự phóng đ iện không tự lực 
 U b ≤ U ≤U c : I = I bh 
 U > U c : I t ă ng vọt,có sự phóng đ iện tự lực 
Dòng đ iện trong chất khí không tuân theo đ ịnh luật Ôâm. 
3.Sự phụ thuộc của c ư ờng đ ộ dòng đ iện trong chất khí 
vào hiệu đ iện thế. 
C1 Khảo sát chi tiết cho thấy Đặc tuyến Vôn –Ampe của chất khí có dạng đ oạn thẳng nằm ở gốc toạ đ ộ(Tức là ứng với trị số U rất nhỏ). Từ đ ó rút ra kết luận gì? 
U(V) 
I(A) 
U b 
U c 
I bh 
0 
U(V) 
I(A) 
U b 
U c 
I bh 
0 
C2: Tại sao khi Ub≤U ≤Uc : C ư ờng đ ộ dòng đ iện giữ nguyên giá trị I bh ? 
Sự ion hoá do va chạm 
e- 
e- 
e- 
Củng cố 
Câu 1 
Chọn câu đ úng: 
A . Dòng đ iện trong chất khí là dòng các ion. 
B . Dòng đ iện trong chất khí tuân theo đ ịnh luật Ôm. 
C. Dòng đ iện trong chất khí là dòng dịch chuyển cóh ư ớng của các ion d ươ ng theo chiều đ iện tr ư ờng và các ion âm, electron ng ư ợc chiều đ iện tr ư ờng. 
D . Dòng đ iện trong chất khí ở áp suất bình th ư ờng t ă ng lên khi hiệu đ iện thế t ă ng. 
Câu 2 
Em hãy phân biệt sự phóng đ iện tự lực và sự phóng đ iện không tự lực? 
Phóng đ iện không tự lực : Chỉ xảy ra khi ta phải dùng tác nhân ion hoá từ bên ngoài đ ể tạo ra hạt tải đ iện trong chất khí. 
Phóng đ iện tự lực: Quá trình phóng đ iện vẫn tiếp tục xảy ra đư ợc khi không còn tác nhân ion hoá từ bên ngoài. 
Câu 3 
Nếu không khí dẫn đ iện: 
Mạng đ iện trong gia đ ình có an toàn hay không? 
Ôtô, xe máy có chạy đư ợc không? 
Trả lời: Không, hệ thống đ iện thiết kế nh ư hiện nay đ ều không thể hoạt đ ộng đư ợc, đ iện từ nguồn cung cấp luôn luôn chay khắp n ơ i. Ta không thể ngắt đ iện và cũng không thể nối đ iện vào các thiết bị đư ợc.  
Không chạy đư ợc, nh ư vậy nguồn đ iện đ ể đ ánh lửa ở bugi bị nối tắt làm cho CĐDĐ trong mạch t ă ng rất lớn. 
Nếu không khí dẫn đ iện thì các nhà máy đ iện sẽ ra sao ? 
Nhà máy sẽ không hoạt đ ộng đư ợc. Khi đ ó đ iện xẽ bị chập mạch và cháy. 
Câu 4 
Lấy một ví dụ thực tế về sự phóng đ iện trong không khí mà em biết?