Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 16: Dòng điện trong chân không - Nguyễn Thị Diệu

TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG 
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ DIỆU 
GIÁO ÁN VẬT LÍ 11 BAN CƠ BẢN 
BÀI 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
Bài 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
NỘI DUNG CHÍNH: 
I. Cách tạo ra dòng điện trong chân không 
Bản chất dòng điện trong chân không 
Thí nghiệm 
II. Tia catốt 
Thí nghiệm 
Tính chất của tia Catốt. 
Bản chất của tia Catốt. 
Ứng dụng 
Chân không là gì? Chân không có dẫn được điện không? 
Bài 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
 Ch ân không là môi trường đã được lấy đi tất cả các phân tử khí (Chân không lí tưởng) 
 Nó không chứa các hạt tải điện nên không dẫn điện. 
Vậy để có dòng điện trong chân không ta cần phải làm gì? 
Phải đưa các hạt tải điện là các electron vào trong nó. 
 1. Bản chất dòng điện trong chân không 
 I. Cách tạo ra dòng điện trong chân không. 
Bài 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
Cách tạo ra dòng điện trong chân không. 
 1. Bản chất dòng điện trong chân không 
Vậy bản chất dòng điện trong chân không là gì? 
Dòng điện trong chân không là dòng chuyển dời có hướng của các electron được đưa vào khoảng không gian đó. 
Bài 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
Cách tạo ra dòng điện trong chân không. 
	1. Bản chất dòng điện trong chân không 
 	2. Thí nghiệm 
 Để nghiên cứu dòng điện trong chân không người ta sử dụng Điot chân không và được bố trí thí nghiệm như hình vẽ: 
R 
E 1 
E 2 
R 
K 
A 
K 1 
K 2 
G 
D 
Khi đóng K 1 , K 2 , hiện tượng gì xảy ra? 
D 
R 
E 1 
E 2 
R 
K 
A 
K 1 
K 2 
G 
Có dòng điện chạy qua Diôt 
D 
R 
E 1 
E 2 
R 
K 
A 
K 1 
K 2 
G 
Khi đóng K 1 , hiện tượng gì xảy ra đối với Catôt? 
Các electron bứt ra khỏi Catôt và chuyển động hổn loạn trong Diôt chân không. 
D 
R 
E 1 
E 2 
R 
K 
A 
K 1 
K 2 
G 
Các electron sẽ chuyển động như thế nào khi tiếp tục đóng khóa K 2 ? 
Do tác dụng của lực điện Các eletron chuyển động ngược chiều điện trường về Anôt. 
D 
R 
E 1 
E 2 
R 
K 
A 
K 1 
K 2 
G 
Dòng điện trong Ditôt chân không có chiều như thế nào? 
Dòng điện trong Ditôt chân không có chiều từ Anôt sang atôt. 
 Đốt nóng Catôt ở các mức độ khác nhau, Cho U AK thay đổi từ giá trị âm đến giá trị dương và vẽ được đường đặc trưng Vôn-Ampe như hình vẽ: 
-10 -5 0 5 10 15 20 U AK (V) 
I A (mA) 
20 
10 
I bh1 
I bh2 
T 1 (b) 
T 2 >T 1 (c) 
Đường biểu diễn I A theo U AK 
T (a) 
 Đường a): Khi Catôt không bị đốt nóng , dòng I a =0, chân không không dẫn điện. 
 Đường b): khi dây tốc không bị đốt nóng đốt nóng 
 U AK <0: I a không đáng kể 
U AK >0: dòng I A tăng nhanh theo U AK rồi đạt đến giá trị bão hòa. 
 Đường c): Khi dây tốc nóng hơn, giá trị của dòng bão hòa lớn hơn. 
Bài 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
Cách tạo ra dòng điện trong chân không. 
Tia Catốt 
 1. Thí nghiệm: 
Rút khí 
K 
A 
- 
+ 
Bố trí thí nghiệm như hình vẽ 
 Rút dần khí trong ống. Ta được các kết quả sau: 
Rút khí 
Cột sáng Anot 
Khoảng tối Catôt 
K 
A 
+ 
- 
h.1 
Rút khí 
K 
A 
- 
+ 
h.2 
c) Áp suất rất thấp,(khoảng 10 -3 mmHg), trong ống có tia Catốt làm huỳnh quang ống thủy tinh gọi là tia Catôt hay tia âm cực. (H.2) 
b) Ở áp suất thấp (nhỏ hơn áp suất khí quyển), ta quan sát thấy cột sáng Anot và khoảng tối Catôt. (H. 1) 
a) Khi áp suất trong ống bằng áp suất khí quyển, không thấy quá trình phóng điện. 
d) Tiếp tục rút khí để đạt chân không thì quá trình phóng điện biến mất. 
a) Tia Catôt phát ra từ Catôt phát ra từ Catôt, theo phương vuông góc với bề mặt Catôt. Gặp vật cản nó bị chặn lại và làm vật đó tích điện âm. 
b)Tia Catôt mang năng lượng lớn: làm đen phim ảnh, làm huỳnh quang một số tinh thể, làm kim loại phát ra tia X, làm nóng các vật và tác dụng lực lên vật đó. 
c) Từ trường làm tia Catôt bị lệch theo hướng vuông góc với phương lan truyền và phương của từ trường, còn điện trường làm tia Catôt lệch theo chiều ngược với chi ều của điện trường. 
Bài 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
Cách tạo ra dòng điện trong chân không. 
Tia Catốt 
 1. Thí nghiệm: 
	 2. tính chất của tia Catôt 
Tia Catôt thực chất là dòng electron phát ra từ Catôt và bay tự do trong ống thí nghiệm. 
Bài 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
Cách tạo ra dòng điện trong chân không. 
Tia Catốt 
 1. Thí nghiệm: 
	 2. Tính chất của tia Catôt 
	 3. Bản chất của tia Catôt 
Làm ống phóng điện tử và đèn hình 
Bài 16: DÒNG ĐIỆN TRONG CHÂN KHÔNG 
Cách tạo ra dòng điện trong chân không. 
Tia Catốt 
 1. Thí nghiệm: 
	 2. Tính chất của tia Catôt 
	 3. Bản chất của tia Catôt	 
	 4. Ứng dụng 
M àn 
Huỳnh 
quang 
C ặp bản 
Thắng đứng 
C ặp bản 
nằm ngang 
C ực điều khiển 
D ây 
đốt 
Cat ốt 
An ốt 
BÀI HỌC KẾT THÚC TẠI ĐÂYCHÀO TẠM BIỆT !