Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 19: Từ trường (Bản hay)
NAM CHÂM
1.Là quặng sắt có khả năng hút được sắt vụn
2.Mỗi nam châm bao giờ cũng có hai loại cực phân biệt: Cực nam ( S) ; Cực bắc ( N)
3.Giữa hai nam châm tương tác với nhau thông qua các lực đặt vào các cực
Hai cực cùng tên đẩy nhau
Hai cực khác tên khác nhau
Lực tương tác gọi là lực từ ,các nam châm có từ tính
ĐƯỜNG SỨC TỪ
-Dùng để biểu diễn về mặt hình học của từ trường trong không gian
Đường sức từ là đường được vẽ sao cho hướng của tiếp tuyến tại bất kỳ điểm nào trên đường cũng trùng với hướng của vectơ cảm ứng từ tại điểm đó.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 19: Từ trường (Bản hay), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút TẢI VỀ ở trên
TỪ TRƯỜNG TỪ TRƯỜNG Tiết 38 - Bài 19 I- Nam châm Nam chaâm hình chöõ U Kim nam chaâm Nam chaâm thaúng S: cöïc Nam N: cöïc Baéc Vật liệu : Chất ( hợp chất ): sắt , niken , coban , mangan I- NAM CHÂM Nam châm là gì? Trả lời câu C1 1.Là quặng sắt có khả năng hút được sắt vụn 2.Mỗi nam châm bao giờ cũng có hai loại cực phân biệt: Cực nam ( S) ; Cực bắc ( N) 3.Giữa hai nam châm tương tác với nhau thông qua các lực đặt vào các cực Hai cực cùng tên đẩy nhau Hai cực khác tên khác nhau Lực tương tác gọi là lực từ ,các nam châm có từ tính Trả lời câu C2 N S S N N S N S Hai thanh nam chaâm Caùc cöïc cuøng teân Caùc cöïc khaùc teân Ñaåy nhau Huùt nhau N S Baéc Nam N S Baéc Nam S N S N II. TỪ TÍNH CỦA D ÂY DẪN MANG DÒNG ĐIỆN Acqui K Acqui K Acqui K Acqui K Thí nghiệm 2: N S Nhận xét : nam châm có thể tác dụng lực lên dòng điện F I O S N Nam Baéc Doøng ñieän cuõng coù khaû naêng taùc duïng leân nam chaâm Coù moái lieân quan vôùi nhau Nam chaâm ( töø ) Doøng ñieän ( ñieän ) I DÒNG ĐIỆN TÁC DỤNG LÊN NAM CHÂM. TN ƠSTET B C A D I 1 I 2 I B C A D A D B C I 1 I 2 I 1 I 2 I 1 I 2 TƯƠNG TÁC GIỮA HAI DÒNG ĐIỆN Qua các thí nghiệm em rút ra được kết luận gì? 1.Thực nghiệm chứng tỏ dây dẫn mang dòng điện ( gọi tắt là dòng điện ) có từ tính như nam châm Dòng điện có thể tác dụng từ lên nam châm Nam châm có thể tác dụng lên dòng điện Hai dòng điện có thể tương tác với nhau 2.Kết luận Giữa nam châm với nam châm ,nam châm với dòng điện đều có lực tương tác lực tương tác đó là lực từ Dòng điện và nam châm có từ tính II. TỪ TÍNH CỦA D ÂY DẪN MANG DÒNG ĐIỆN Töông taùc giöõa doøng ñieän vôùi doøng ñieän Töông taùc töø Löïc töông taùc goïi laø löïc töø Töông taùc giöõa nam chaâm vôùi nam chaâm Töông taùc giöõa nam chaâm vôùi doøng ñieän Ta ñaõ bieát moät vaät gaây ra löïc haáp daãn leân caùc vaät khaùc thì xung quanh vaät coù tröôøng haáp daãn ,moät ñieän tích taùc duïng löïc ñieän leân caùc ñieän tích khaùc thì xung quanh ñieän tích coù ñieän tröôøng . Vaäy xung quanh nam chaâm hay xung quanh doøng ñieän coù moâi tröôøng truyeàn töông taùc khoâng maø chuùng töông taùc ñöôïc vôùi nhau ? III. TỪ TRƯỜNG Trong chương I để giải thích sự xuất hiện của lực điện người ta đưa ra khái niệm điện trường .Dùng phương pháp so sánh tương tự giải thích sự xuất hiện lực từ a .Khaùi nieäm töø tröôøng. Xung quanh thanh nam chaâm hay xung quanh doøng ñieän coù töø tröôøng b. Ñieän tích chuyeån ñoäng vaø töø tröôøng Xung quanh ñieän tích chuyeån ñoäng coÙ töø tröôøng c. Tính chaát cô baûn cuûa töø tröôøng Taùc duïng löïc töø leân moät nam chaâm hay moät doøng ñieän ñaët trong noù IV.ĐƯỜNG SỨC TỪ -D ùng đ ể biểu diễn về mặt hình học của từ trường trong không gian 1.Định nghĩa ( sgk ) Làm cách nào để biểu diễn được từ trường về mặt hình học Ñöôøng söùc töø laø ñöôøng ñöôïc veõ sao cho höôùng cuûa tieáp tuyeán taïi baát kyø ñieåm naøo treân ñöôøng cuõng truøng vôùi höôùng cuûa vectô caûm öùng töø taïi ñieåm ñoù . Ñöôøng söùc töø a. Ñònh nghóa: S N Nhaéùc laïi ñònh nghóa ñöôøng söùc ñieän ? Caùc tính chaát cuûa ñöôøng söùc từ * Taïi baát kyø ñieåm naøo trong töø tröôøng ta c uõ ng coù theå v eõ moät vaø chæ moät ñöôøng söùc töø ñi qua ñieåm ñoù. * Caùc ñöôøng söùc laø nhöõng ñöôøng cong kín đ öôøng söùc ñi ra töø cöïc Baéc vaø ñi vaøo ôû cöïc Nam cuûa nam chaâm th ử. * Caùc ñöôøng söùc töø khoâng caét nhau * Nôi naøo coù caûm öùng töø lôùn thì caùc ñöôøng söùc töø taïi ñoù veõ mau hôn(daøy hôn),nôi naøo coù caûm öùng töø nhoû hôn thì caùc ñöôøng söùc töø ôû ñoù veõ thöa hôn 3. Từ phổ: c.Töø phoå Hình ảnh tạo bởi caùc mạt sắt ôû trong töø tröôøng goïi laø từ phổ của từ trường ñang xeùt . Từ phổ cho ta biết thoâng tin gì lieân quan ñeán töø tröôøng ñang xeùt ? c.Töø pho:å Hình ảnh tạo bởi caùc mạt sắt ôû trong töø tröôøng goïi laø từ phổ của từ trường ñang xeùt . N S N S Từ phổ cho ta biết dạng vaø sự phaâân bố của caùc ñường cảm ứng từ của từ trừơng. Laø töø tröôøng coù caûm öùng töø taïi moïi ñieåm ñeàu baèng nhau 4. Töø tröôøng ñeàu Töø tröôøng ôû giöõa hai cöïc cuûa nam chaâm chöõ U laø töø tröôøng ñeàu S N Theá naøo laø ñieän tröôøng ñeàu ? 1. Töø tröôøng cuûa doøng ñieän thaúng daøi M r B I B N Là những đường tròn nằm trong những mặt phẳng vuông góc với dòng điện có tâm nằm trên dòng điện -Chiều được xác định bằng quy tắc nắm tay phải(sgk) + ● 2. Töø tröôøng cuûa doøng ñieän troøn I O B 2 Các tính chất của đường sức từ: + Tại mỗi điểm trong từ trường, có thể vẽ được 1 đường sức từ đi qua và chỉ 1 mà thôi. + Các đường sức từ là những đường cong kín .Trong trường hợp nam châm, ở ngoài nam châm các đường sức từ đi ra từ cực Bắc, đi vào ở cực Nam của nam châm tuân theo quy tắc xác định ( quy tắc nắm tay phải ) + Các đường sức từ không cắt nhau . + Nơi nào cảm ứng từ lớn hơn thì các đường sức từ ở đó vẽ mau hơn (dày hơn) , nơi nào cảm ứng từ nhỏ hơn thì các đường sức từ ở đó vẽ thưa hơn . Trả lời câu C3 Trái Đất là một nam châm khổng lồ ? Cũng như nam châm, Trái Đất có 2 cực địa từ, không trùng với 2 cực địa lý. Từ cực Bắc có toạ độ 700 Vĩ Bắc Và 960 Kinh Tây, trên lãnh thổ Canađa, cách cực Bắc địa lý 800 km . Từ cực Nam có toạ độ 730 Vĩ Nam và1560 Kinh Đông ở vùng Nam cực, cách cực Nam địa lý 1000 km. Gần đây, các nhà khoa học cho rằng ngoài từ trường chính của trái đất hình thành từ lõi ngoài chiếm 98%, còn có phần từ trường với nguồn gốc bên ngoài trái đất chiếm 2%, phần từ trường này lại hay biến đổi, là phần quan trọng gây ra những tác động đối với cơ thể sống. 2.Hình naøo sau ñaây laø hình ñuùng : S N S N a. b. c. d. S N S N Củng cố bài Câu1.Chọn câu sai A.Tương tác giữa dòng điện với dòng điện là tương tác từ B.Cảm ứng từ đặc trưng cho từ trường về mặt gây ra lực từ C.Xung quanh một điện tích đứng yên có điện trường và từ trường D.Ta chỉ có thể vẽ được một đường sức từ đi qua mỗi điểm trong từ trường Củng cố bài Câu 2 .Phát biểu nào sau đây là đúng Từ trường không tương tác với A.Các điện tích chuyển động B.Các điện tích đứng yên C.Nam châm đứng yên D.Nam châm chuyển động d. Từ phổ cũng cho ta biết gần ñuùng về hình ảnh ñường sức ñiện trường. a. Đường cảm ứng từ của nam chaâm coù chiều vaøo cực Bắc ra cực Nam của nam chaâm b. Qua 1 ñiểm trong từ trường ta chỉ vẽ duy nhất 1 ñường cảm ứng từ c. Vì caùc ñường cảm ứng từ khoâng bao giờ cắt nhau neân chuùng luoân luoân song song 3 Chọn caâu ñuùng:
File đính kèm:
bai_giang_vat_li_lop_11_bai_19_tu_truong_ban_hay.ppt
