Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 22: Lực Lorenxơ (Bản đẹp)

MƠN VẬT LÍ 11 CƠ BẢN 
§22: L ỰC LO-REN-XƠ 
1/ Định nghĩa lực Lo- ren - XƠ : 
	- Lực từ tác dụng lên các hạt mang điện chuyển động trong từ trường gọi là lực Lo- ren - XƠ . 
 Ký hiệu : f L 
A 
B 
B 
F AB 
e 
e 
e 
e 
e 
I 
f L 
f L 
f L 
f L 
f L 
2/	 Xác định lực Lo- ren - XƠ . 
Lực Lo- ren - XƠ tác dụng lên các hạt điện tích q 0 chuyển động với vận tốc v trong từ trường B và hợp với B góc α có : 
+ Phương : 
+ Điểm đặt : 
Tại điện tích q 0 . 
 Vuông góc với mặt phẳng chứa v và B. 
 + Chiều : 
 Theo quy tắc bàn tay trái “ Để bàn tay trái mở rộng sao cho từ trường hướng vào lòng bàn tay,chiều từ cổ tay đến ngón là chiều của vectơ vận tốc khi q 0 > 0 và ngược chiều khi q 0 < 0. Lúc đó , chiều của lực Lo- ren-xơ là chiều ngón tay cái choãi ra ; 
+ 
Lực Lo- ren-xơ tác dụng  lên hạt mang điện dương 
f 
B 
e 
v 
f L 
B 
v 
f L 
+ Độ lớn :	 
 f L = q 0 . v.B.sin α 
 f L : lực Lorentz (N). 
 q 0 : Độ lớn điện tích (C). 
 V: Vận tốc của hạt ( m/s ). 
 B: Cảm ứng từ (T). 
 α : G óc hợp bởi v và B.(rad hay độ ) 
 * C ác trường hợp riêng : 
+ v song song B =>sin α = 0 => f L = 0. 
+ v vuông góc B =>sin α =1=> f Lmax = q . v.B 
II. CHUYỂN ĐỘNG CỦA HẠT ĐIỆN TÍCH TRONG TỪ TRƯỜNG ĐỀU 
1. Chú ý : 
	Khi một hạt điện tích q 0 cĩ khối lượng m chuyển động dưới tác dụng duy nhất của của lực Lo-ren-xơ thì chuyển động của hạt là chuyển động trịn đều. 
2. Chuyển động của hạt điện tích trong từ trường đều 
Giả sử hạt chỉ chịu tác dụng duy nhất lực từ, phương trình chuyển động của hạt 
ma = f 
Chuyển động của hạt điện tích là chuyển động phẳng trong mặt phẳng vuơng gĩc với từ trường 
e 
Lực Lo-ren-xơ đĩng vai trị lực hướng tâm 
Cĩ quỹ đạo là một đường trịn 
Vậy, quỹ đạo của một hạt điện tích trong một từ trường đều, với điều kiện vận tốc đầu vuơng gĩc với từ trường, là một đường trịn nằm trong mặt phẳng vuơng gĩc với từ trường. 
Bán kính: 
III. Ứng dụng của lực Lo- ren-xơ 
- Ứng dụng của lực Lo- ren-xơ trong vơ tuyến truyền hình : làm cho quỹ đạo của electron bị uốn cong 
3/ Bài tập áp dụng : 
Một electron bay vào từ trường đều . Cảm ứng từ B= 0,5T. Lúc lọt vào trong từ trường vận tốc của hạt là v=10 6 m/s và vuông góc với B như hình vẽ . Tìm lực Lorentz tác dụng lên hạt đó . Vẽ hình . 
Giải : 
+ Điểm đặt : Tại hạt electron. 
+ Phương : Vuông góc với mặt phẳng chứa v va B. 
+ Chiều : Theo quy tắc bàn tay trái . 
+ Độ lớn : Aùp dụng công thức f L = e . v.B 
	 = 1,6.10 -19 .10 6 .0,5 
	 = 8.10 -14 (N). 
B 
e 
v 
f L 
+ Điểm đặt : Tại điện tích q. 
+ Phương : Vuông góc với mặt phẳng chứa v và B. 
 + Chiều : Theo quy tắc bàn tay trái . 
 Củng cố : Lực Lorentz : Điểm đặt , phương , chiều , độ lớn , chia các trường hợp riêng . 
+ Độ lớn : f L = q 0 . v.B.sin α 
 * C ác trường hợp riêng : 
+ v song song B =>sin α =0 => f L = 0. 
+ v vuông góc B =>sin α =1 => f Lmax = q 0 . v.B 
 5/ Dặn Do ø : 
BÀI TẬP VỀ NHA Ø: 
 * Bài 6 sách giáo khoa trang 186. 
 * Và Học Thuộc Bài Mới . 
q > 0 
q < 0 
q < 0 
q < 0 
q < 0 
q > 0