Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 22: Lực Lorenxơ (Chuẩn kĩ năng)

III.Định luật Len-xơ 
 về chiều dòng điện 
Từ thông qua (C) tăng : 
=> Dòng điện cảm ứng i trong mạch kín (C) có chiều ngược với chiều dương trên (C) 
a. Thí nghiệm 1(II) : 
S 
N 
0 
G 
Từ thí nghiệm 1(II) ta rút ra được kết luận gì về chiều dòng điện cảm ứng i trong mach kín (C)? 
Từ thông qua (C) giảm : 
=> Dòng điện cảm ứng i trong mạch kín (C) có chiều trùng với chiều dương trên (C) 
S 
N 
0 
G 
 b) Thí nghiệm 2(II): 
Từ thí nghiệm 2(II) ta rút ra được kết luận gì về chiều dòng điện cảm ứng i trong mach kín (C)? 
 Nếu xét các đường sức từ đi qua mạch kín , từ trường cảm ứng ngược chiều với từ trường ban đầu khi từ thông qua mạch kín tăng và cùng chiều với từ trường ban đầu khi từ thông qua mạch kín giảm . 
c) Kết luận : 
 Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong mạch kín có chiều sao cho từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại sự biến thiên của từ thông ban đầu qua mạch kín . 
* Phát biểu định luật Len- xơ : 
Bạn hãy phát biểu định luật Len- xơ về chiều dòng điện 
 Khi nam châm SN dịch chuyển lại gần (C), để chống lại sự tăng của từ thông , đối diện với cực Bắc của nam châm là mặt Bắc , mặt này gây ra lực từ đẩy cực Bắc của nam châm.Do đó dòng điện cảm 
 ứng có chiều như hình vẽ . 
S 
N 
 Cho nam châm SN rơi thẳng đứng chui quaa mạch kín (C) cố định . Hãy xác định chiều dòng điện cảm ứng xuất hiện trong (C). 
 Khi từ thông qua (C) biến thiên do kết quả của một chuyển đông nào đó thì từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại chuyển động nói trên . 
d. Trường hợp từ thông qua (C) biến thiên do chuyển động : 
IV.Dòng điện Fu-cô: 
 * Dòng điện cảm ứng cũng xuất hiện trong các khối kim loại khi những khối này chuyển động trong 1 từ trường hoặc được đặt trong 1 từ trường biến thiên theo thời gian . Những dòng điện cảm ứng đó được gọi là dòng điện Fu- cô . 
Hiện tượng : 
- Khi chưa cho dòng diện chạy vào nam châm , bánh xe quay bình thường . Khi cho dòng điện chạy vào nam châm , bánh xe quay chậm và bị hãm dừng lại 
1. Thí nghiệm 1: 
Hiện tượng : 
2. Thí nghiệm 2: 
_ Nếu chưa có dòng điện đi vào nam châm điện , khi thả ra , khối kim loại quay nhanh xung quanh mình nó 
_ Nếu có dòng điện đi vào nam châm điện , khi thả ra , khối kim loại quay chậm và bị hãm dừng lại 
3. Giải thích : 
 * Theo định luật Len- xơ , những dòng diện cảm ứng này luôn có tác dụng chống lại sự chuyển dời , vì vậy khi chuyển động trong từ trường trên bánh xe và trên khối kim loại xuất hiện những lực từ có tác dụng cản trở chuyển động của chúng . Những lực đó gọi là lực hãm điện từ . 
Do tác dụng của dòng Fu- cô , mọi khối kim loại chuyển động trong từ trường đều chịu tác dụng của những lực hãm từ . Tính chất này được ứng dụng trong các bộ phanh điện từ của những ô tô hạng nặng 
Do hiệu ứng tỏa nhiệt khi khối kim loại chuyển động trong từ trường , ứng dụng trong các lò cảm ứng để nung nóng kim loại 
4. Tính chất và công dụng của dòng điện Fu- cô : 
Nêu một số ứng dụng của dòng điện Fu- cô 
 Sử dụng tác dụng hãm của dòng Fu- cô trong phanh điện từ với xe có tải trọng lớn 
Sử dụng tác dụng nhiệt của dòng Fu- cô tạo ra bếp điện từ