Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 22: Lực Lorenxơ (Chuẩn kiến thức)

Hendrik_Antoon_Lorentz ( 1853-1928). 
LỰC LO-REN-XƠ 
LỰC LO-REN-XƠ 
Hiện tượng cực quang 
Sao mộc 
Vòng dây Hem- hôn 
B ình thủy tinh trong c ó chứa khí trơ 
Sợi dây đốt 
Các electron chuyển động và va chạm với các phân tử khí trong bình tạo ra vòng tròn sáng . 
Electron không chuyển động thẳng mà chuyển động tròn , chứng tỏ từ trường đã tác dụng lực lên electron. 
V òng tròn sáng 
LỰC LO-REN-XƠ 
II. Lực Lo- ren-xơ 
- Chiều của lực Lo- ren-xơ : Lực Lo- ren-xơ có chiều được xác định theo quy tắc bàn tay trái . 
M 
N 
B 
F AB 
e 
e 
e 
e 
e 
I 
f 
f 
f 
f 
f 
- Chiều của lực Lo- ren-xơ : 
v 
v 
v 
v 
v 
2/	 Xaùc ñònh löïc Lo- ren - XÔ . 
Löïc Lo- ren - XÔ taùc duïng leân caùc haït ñieän tích q 0 chuyeån ñoäng vôùi vaän toác v trong töø tröôøng B vaø hôïp vôùi B goùc α coù : 
+ Phöông : 
+ Ñieåm ñaët : 
Taïi ñieän tích q 0 . 
 Vuoâng goùc vôùi maët phaúng chöùa v vaø B. 
 + Chieàu : 
 Theo quy taéc baøn tay traùi “ Ñeå baøn tay traùi môû roäng sao cho töø tröôøng höôùng vaøo loøng baøn tay,chieàu töø coå tay ñeán ngoùn laø chieàu cuûa vectô vaän toác khi q 0 > 0 vaø ngöôïc chieàu khi q 0 < 0. Luùc ñoù , chieàu cuûa löïc Lo- ren-xô laø chieàu ngoùn tay caùi choaõi ra ; 
B 
e 
v 
f L 
B 
v 
f L 
LỰC LO-REN-XƠ 
II. Lực Lo- ren-xơ 
- Chiều của lực Lo- ren-xơ : Lực Lo- ren-xơ có chiều được xác định theo quy tắc bàn tay trái . 
- Quy Tac xem SGK 
+ 
Lực Lo- ren-xơ tác dụng  lên hạt mang điện dương 
f 
f=| q|vBsin α 
- Độ lớn của lực Lo- ren-xơ 
- Nếu điện tích chuyển động theo phương vuông góc đường sức từ trường : α = 90 o 
f=| q|vB 
II. Lực Lo- ren-xơ 
- Nếu hạt mang điện chuyển động trong từ trường đều với vectơ vận tốc vuông góc với đường sức từ thì lúc đó lực Lo- ren-xơ đóng vai trò là lực hướng tâm , nên chuyển động của hạt theo quỹ đạo tròn nằm trong mặt phẳng vuông góc với đường sức từ 
e 
LỰC LO-REN-XƠ 
III. Ứng dụng của lực Lo- ren-xơ 
- Ứng dụng của lực Lo- ren-xơ trong vô tuyến truyền hình : làm cho quỹ đạo của electron bị uốn cong 
LỰC LO-REN-XƠ 
3/ Baøi taäp aùp duïng : 
Moät electron bay vaøo töø tröôøng ñeàu . Caûm öùng töø B= 0,5T. Luùc loït vaøo trong töø tröôøng vaän toác cuûa haït laø v=10 6 m/s vaø vuoâng goùc vôùi B nhö hình veõ . Tìm löïc Lorentz taùc duïng leân haït ñoù . Veõ hình . 
Giaûi : 
+ Ñieåm ñaët : Taïi haït electron. 
+ Phöông : Vuoâng goùc vôùi maët phaúng chöùa v va B. 
+ Chieàu : Theo quy taéc baøn tay traùi . 
+ Ñoä lôùn : Aùp duïng coâng thöùc f L = e . v.B 
	 = 1,6.10 -19 .10 6 .0,5 
	 = 8.10 -14 (N). 
B 
e 
v 
f L 
+ Ñieåm ñaët : Taïi ñieän tích q. 
+ Phöông : Vuoâng goùc vôùi maët phaúng chöùa v vaø B. 
 + Chieàu : Theo quy taéc baøn tay traùi . 
4/ Cuûng coá : Löïc Lorentz : Ñieåm ñaët , phöông , chieàu , ñoä lôùn , chia caùc tröôøng hôïp rieâng . 
+ Ñoä lôùn : f L = q 0 . v.B.sin α 
 * Caùc tröôøng hôïp rieâng : 
+ v song song B =>sin α =0 => f L = 0. 
+ v vuoâng goùc B =>sin α =1 => f Lmax = q 0 . v.B