Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 23: Từ thông. Cảm ứng điện từ (Bản đẹp)

N 
S 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
= 1 ┴ 
ThÝ nghiÖm 
N 
S 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
= 1 ┴ 
ThÝ nghiÖm 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
N 
S 
ThÝ nghiÖm 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
N 
S 
ThÝ nghiÖm 
0 
2 
4 
6 
8 
10 
12 
V 
0:12 V 
0 
2 
4 
6 
8 
10 
12 
V 
0:12 V 
POWER 
10 
DC 
0 
6 
4 
8 
+ 
- 
AC 
0 
6 
4 
8 
+ 
- 
10 
Tr­êng ®¹i häc s­ ph¹m th¸I nguyªn 
Khoa vËt lÝ 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
0:6 mA 
ThÝ nghiÖm 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
s 
n 
= 1 ┴ 
0:6 mA 
ThÝ nghiÖm 
9 
4 
2 
0 
2 
4 
6 
mA 
s 
n 
= 1 ┴ 
0:6 mA 
ThÝ nghiÖm 
BÀI 23: TỪ THÔNG. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ 
I. TỪ THÔNG 
 = BScos  
II. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ 
1. Thí nghiệm : 
2. Kết luận : 
+ Khi từ thông qua mạch kín biến thiên thì trong mạch xuất hiện dòng điện gọi là dòng điện cảm ứng . 
+ Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong mạch kín gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ . 
+ Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua mạch kín biến thiên . 
0 
Đưa nam châm lại gần vòng dây dẫn 
 Dòng điện gây ra từ trường có đường cảm ứng từ trái chiều với cảm ứng từ của nam châm . 
III. CHIỀU DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG . ĐỊNH LUẬT LENXƠ 
0 
Đưa nam châm ra xa vòng dây dẫn 
Dòng điện gây ra từ trường có đường cảm ứng từ cùng chiều với cảm ứng từ của nam châm 
III. CHIỀU DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG . ĐỊNH LUẬT LENXƠ 
Dòng điện cảm ứng trong mạch kín có chiều sao cho từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại sự biến thiên của từ thông ban đầu qua mạch kín . 
1. Định luật 
2. Trường hợp từ thông qua mạch kín bién thiên do chuyển động 
Khi từ thông qua mạch kín biến thiên do kết quả của một chuyển động nào đó thì từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại chuyển động nói trên . 
Tấm kim loại 
Nam châm 
Trong trường hợp nào tấm kim loại dừng lại nhanh hơn ? 
Tại sao ? 
Thí nghiệm 
IV.Dòng điện Fu- cô 
 Giải thích : 
	 Dòng điện cảm ứng được sinh ra ở trong khối vật dẫn khi vật dẫn chuyển động trong từ trường hay được đặt trong từ trường biến đổi theo thời gian là dòng Fu- cô . 
 Định nghĩa : 
Muốn khắc phục tình trạng đó bằng cách nào ? Vì sao ? 
Muốn khắc phục tình trạng đó , đặt kim dao động giữa hai cực của một nam châm . Vì dòng điện Fu- cô chống lại dao động đó nên dao động của kim sẽ tắt khá nhanh . 
Khi ta cân một vật bằng cân nhạy , kim của cân thường dao động khá lâu . 
Phanh điện từ 
Bếp điện từ 
Công tơ điện 
Một đầu của kim đồng hồ được gắn vào một đĩa kim loại nhỏ ( bằng đồng hoặc nhôm ), đĩa kim loại đặt trong từ trường của một nam châm vĩnh cửu . Khi kim quay thì đĩa cũng quay theo . 
Công tơ điện 
Khi đĩa kim loại quay trong từ trường sẽ sinh ra dòng điện Fu- cô và gây ra momen cản tác dụng lên đĩa . Khi mômen cản bằng momen quay thì đĩa quay đều . 
Khi ngắt điện đĩa vẫn quay do quán tính . Khi đó dòng Fu- cô tác dụng cản làm cho đĩa ngừng quay một cách nhanh chóng . 
Khi dòng điện qua cuộn dây của công tơ sẽ sinh ra momen làm cho đĩa kim loại quay. Đĩa kim loại quay trong từ trường sẽ sinh ra hiện tượng gì ? 
Khi ngắt dòng điện thì đĩa kim loại vẫn tiếp tục quay do quán tính . Khi đó dòng Fu- cô có tác dụng gì ? 
nồi đun nấu dùng bếp này là nồi kim loại . 
Khi cho dòng điện xoay chiều qua bếp thì phần kim loại của nồi sẽ xuất hiện dòng Fu- cô làm nồi nóng và thức ăn trong nồi nóng theo . 
Bếp điện từ : 
Khi cho dòng điện xoay chiều qua bếp thì phần kim loại của nồi sẽ xuất hiện HIỆN TƯỢNG GÌ ? 
	 Trong một số trường hợp dòng điện Fu- cô c ó í ch , trong một số trường hợp dòng điện Fu- cô c ó hại . 
Trường hợp dòng Fu – cô có hại : trong những thiết bị điện như động cơ điện , máy biến áp . 
Sự xuất hiện của dòng Fu- cô trong trường hợp này vì sao lại có hại ? 
Dòng Fu- cô toả nhiệt làm cho thỏi sắt nóng lên có thể làm hỏng máy . Mặt khác dòng Fu- cô chống lại nguyên nhân sinh ra nó . Đối với động cơ điện nó chống lại sự quay của động cơ , làm giảm công suất của máy . 
Quạt điện 
Gồm 2 phần chính : Động cơ điện và cánh quạt . 
Máy bơm nước 
Gồm 2 phần : Phần động cơ điện và phần bơm . 
Dòng Fu- cô làm nóng các lõi sắt trong máy biến thế , các động cơ điện , làm hao phí điện năng . 
Máy bơm nước 
Để giảm tác hại của dòng Fu- cô , người ta khắc phục như thế nào ? 
Lõi sắt được làm bằng  
Để giảm tác dụng có hại của dòng Fu cô 
 những lá thép mỏng ghép sát nhau , cách điện