Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 25: Tự cảm (Chuẩn kiến thức)

Cho mạch điện kín (C), có dòng điện cường độ i. 
i 
(C) 
Dòng điện i gây ra một từ trường . 
Từ trường này gây ra một từ thông  qua (C) gọi là từ thông riêng của mạch . 
B 
 = L.i 
L : độ tự cảm của (C), phụ thuộc vào cấu tạo và kích thước của (C) 
: Từ thông riêng của một mạch kín 
I : Cường độ dòng điện chạy trong mạch kín 
Bài 25: Tự Cảm 
I.Từ Thông Riêng.Độ Tự Cảm Của Mạch Kín . 
Một ống dây chiều dài l, tiết diện S, gồm N vòng dây , có cường độ i chạy qua. 
B 
i 
l 
N 
Độ tự cảm của ống dây : 
L 
Kí hiệu : 
Độ tự cảm của ống dây có lõi thép : 
Kí hiệu : 
L 
: Độ từ thẩm , đặc trưng cho từ tính của lõi sắt ( có giá trị cỡ 104) 
Đơn vị độ tự cảm là Henry (H) 
II.Hiện Tượng Tự Cảm 
Đ 
+ 
- 
K 
MỞ K 
ĐÓNG K 
Đ 
+ 
- 
K 
L 
Hình 1 
Hình 2 
- Hình 2 có mắc thêm cuộn dây L có lõi sắt ở giữa . 
- Khi đóng khoá K, đèn Đ ở hình 1 sáng ngay , đèn Đ ở hình 2 dần dần sáng lên . 
- Khi mở khoá K, đèn Đ ở hình 1 tắt ngay , đèn Đ ở hình 2 sáng loé lên rồi tắt dần . 
Định nghĩa : Là hiện tượng cảm ứng điện từ xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên của từ thông qua mạch được gây bởi sự biến thiên cường độ dòng điện trong mạch . 
- Trong các mạch điện xoay chiều hiện tượng tự cảm luôn luôn xảy ra . 
- Trong các mạch điện một chiều hiện tượng tự cảm thường xảy ra khi đóng và khi ngắt mạch điện . 
Hình 2 : Khi ñoùng K : doøng ñieän I qua oáng daây L taêng   qua L taêng  xuaát hieän suất điên động cảm ứng choáng laïi söï taêng cuûa I  I taêng chaäm  Ñ2 saùng leân töø töø .  Khi ngaét K : doøng ñieän I qua L giaûm   qua L giaûm  xuaát hieän suất điên động cảm ứng raát lôùn choáng laïi söï giaûm cuûa I  IC phoùng qua ñeøn  Ñ saùng böøng leân roài taét . 
Hình 1 : Do không có sự cản trở của suốt điện động cảm ứng  I tăng nhanh  Đèn sáng ngay  Do có sự cản trở của suốt điện động cảm ứng  I tăng nhanh  Đèn tắt ngay 
III.Suất Điện Động Tự Cảm . 
1. Suất điện động tự cảm : 
- Khái niệm : Khi có hiện tượng tự cảm xảy ra trong một mạch điện thì suất điện động cảm ứng xuất hiện trong mạch được gọi là suất điện động tự cảm 
2. Năng lượng từ trường của ống dây tự cảm 
Công thức tổng quát : 
Vôùi 
. I : laø ñoä bieán thieân cöôøng ñoä doøng ñieän (A) 
. t : laø thôøi gian (s) 
- Khái niệm : là năng lượng đã được tích lũy trong ống dây tự cảm khi có dòng điện chạy qua. 
Vôùi : 
 . I laø cöôøng ñoä doøng ñieän qua oáng daây (A) 
 . L laø ñoä töï caûm cuûa oáng daây (H) 
 . W laø naêng löôïng cuûa töø tröôøng trong oáng daây (J) 
Tăng Minh Hiệp - Ngô Thời Nhiệm 
Http:// hoahongmauden.tk