Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 26: Khúc xạ ánh sáng (Bản chuẩn kiến thức)

TRẢ BÀI CŨ 
 Phát biểu công thức , chú thích 
 năng lượng từ trường trong ống 
 dây ? 
2) Phát biểu công thức , chú thích 
 năng lượng từ trường và mật độ 
 từ trường ? 
KHUÙC XAÏ AÙNH SAÙNG 
Baøi 44: 
Phần hai : QUANG HÌNH HỌC 
Chương VI: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
(1) 
(2) 
A’ 
A 
Hiện tượng xảy ra như thế nào ? 
Chùm tia bị đổi phương khi đi vào trong nước . 
Chùm tia 1: chùm tia tới 
Chùm tia 2: chùm tia khúc xạ 
I) ĐỊNH NGHĨA KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Keát luaän 
Khuùc xạ laø hieän töïông chuøm tia saùng bò ñoåi phöông ñoät ngoät khi ñi qua maët phaân caùch giöõa 2 moâi tröôøng truyeàn aùnh saùng 
 Các khái niệm : 
+ Lưỡng chất phẳng(mt1, mt2, mp xy ) 
 + Mặt lưỡng chất (mp xy ) 
 +NIN’ pháp tuyến 
 +SI tia tới 
 +i là góc tới 
 + Mp(SI,NN ’) là mp tới 
 +IR tia khúc xạ 
 +r góc khúc xạ 
mt1 
N 
y 
x 
R 
I 
i 
r 
S 
mt2 
N’ 
II) ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
S 
i 
r 
R 
N’ 
N 
I 
D 
C 
KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
 i 
20 o 
30 o 
50 o 
70 o 
 r 
13 o 
19,5 o 
31 o 
39 o 
 Sini 
 sinr 
1,52 
1,50 
1,49 
1,49 
N 
I 
N ’ 
S 
R 
r 
i 
S 
R 
r 
i 
S 
R 
r 
i 
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới 
Tia tới và tia khúc xạ nằm ở 2 bên pháp tuyến tại điểm tới 
Đối với 2 môi truờng trong suốt nhất định , tỉ số giữa sin của góc tới và sin của góc khúc xạ là 1 hằng số 
Ñònh luaät 
 n:chiết suất tỉ đối của môi trường khúc xạ ( môi trường chứa tia khúc xạ ) đối với môi trường tới ( môi trường chứa tia tới ) 
Coâng thöùc 
Sini 
Sinr 
= n 
Hay 
Sini = nsinr 
 Chuù yù : 
 Neáu n > 1 ( moâi tröôøng khuùc xaï chieát quang hôn moâi tröôøng tôùi )  sini > sinr hay i > r 
  tia saùng khuùc xaï ñi gaàn phaùp tuyeán hôn tia tôùi . 
 Neáu n < 1 ( moâi tröôøng khuùc xaï chieát quang keùm hôn moâi tröông tôùi )  sini < sinr hay i < r 
  tia saùng khuùc xaï ñi xa phaùp tuyeán hôn tia tôùi . 
 i = 0  r = 0  Tia saùng vuoâng goùc maët phaân caùch  Tia saùng truyeàn thaúng . 
i 2 
i 1 
S 
R 
I 
n>1 
i 2 
i 1 
S 
R 
I 
n<1 
III) CHIEÁT SUAÁT CUÛA MOÂI TRÖÔØNG 
1) Chieát suaát tæ ñoái 
 Chieát suaát tæ ñoái ñöôïc tính baèng tæ soá giöõa caùc vaän toác v 1 vaø v 2 cuûa aùnh saùng khi ñi trong moâi tröôøng 1 vaø trong moâi tröôøng 2. 
 Coâng thöùc : 
 YÙ Nghóa : 
 Chieát suaát tyû ñoái duøng ñeå so saùnh vaän toác truyeàn aùnh saùng trong moâi tröôøng naøy so vôùi vaän toác truyeàn aùnh saùng trong moâi tröôøng kia 
n  n 21 = 
v 1 
v 2 
 Ñònh Nghóa 
2. Chieát xuaát tuyeät ñoái 
Định nghĩa 
Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không . 
 Chieát suaát tuyeät ñoái cuûa moät moâi tröôøng trong suoát cho bieát vaän toác truyeàn aùnh saùng trong moâi tröôøng ñoù nhoû hôn vaän toác truyeàn aùnh saùng trong chaân khoâng bao nhieâu laàn . 
2) Chieát suaát tuyeät ñoái 
 YÙ Nghóa 
 Coâng thöùc lieân heä giöõa chieát suaát tæ ñoái vaø chieát suaát tuyeät ñoái : 
n 21 = 
n 2 
n 1 
III) CHIEÁT SUAÁT CUÛA MOÂI TRÖÔØNG 
2) Chieát suaát tuyeät ñoái 
 Neáu ñaët i = i 1 vaø r = i 2  Ñònh luaät khuùc xaï daïng ñoái xöùng sau : 
n 1 sini 1 = n 2 sini 2 
i 2 
i 1 
S 
R 
I 
n 1 
n 2 
III) CHIEÁT SUAÁT CUÛA MOÂI TRÖÔØNG 
IV) AÛNH CUÛA MOÄT VAÄT ĐƯỢC TẠO BỞI SỰ K HÚC XẠ ÁNH SÁNG QUA MẶT PHÂN CÁCH GIỮA HAI MÔI TRƯỜNG 
O’ 
A 
B 
O 
E 
 Neáu aùnh saùng truyeàn töø S tôùi R, giaû söû theo ñöôøng truyeàn laø SIJKR , thì khi truyeàn ngöôïc laïi theo tia RK, ñöôøng truyeàn laø RKJIS 
V) TÍNH THUAÄN NGHÒCH TRONG SÖÏ TRUYEÀN AÙNH SAÙNG 
S 
I 
n 1 
n 2 
R 
K 
J 
V) TÍNH THUAÄN NGHÒCH TRONG SÖÏ TRUYEÀN AÙNH SAÙNG 
S 
I 
n 1 
n 2 
R 
K 
J 
V) TÍNH THUAÄN NGHÒCH TRONG SÖÏ TRUYEÀN AÙNH SAÙNG 
CỦNG CỐ 
Câu 1: Chiết suất tỉ đối giữa môi trường khúc xạ và môi trường tới : 
A. Luôn lớn hơn 1 
B. Luôn nhỏ hơn 1 
C. Bằng tỉ số giữa chiết suất tuyệt đối của môi trường khúc xạ và chiết suất tuyệt đối của môi trường tới 
D. Bằng hiệu số giữa chiết suất tuyệt đối của môi trường khúc xạ và chiết suất tuyệt đối của môi trường tới 
Câu 2: Chiết suất tuyệt đối của một môi trường truyền sáng 
A. Luôn lớn hơn 1 
B. Luôn nhỏ hơn 1 
C. Bằng 1 
D. Luôn lớn hơn 0 
CỦNG CỐ 
BAØI HOÏC KEÁT THUÙC