Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 26: Khúc xạ ánh sáng - Lê Văn Giang

Sở GD & ĐT Đăk Nông 
Trường THPT Trường Chinh 
Giáo viên : Lê Văn Giang 
Bộ môn : vật lý – lớp 11 
Chương VI: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
 Bài 26 : KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Trang chủ 
1. Hiện tượng k. xạ 
2. Định luật k. xạ 
1. Chiết suất tỉ đối 
2. Chiết suất tuyệt đối 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Khi mới tập bơi thường vì quyên mất quy luật khúc xạ ánh sáng mà đôi khi gặp những những hậu quả đáng tiếc , đôi khi xảy ra nguy hiểm : họ không hiểu rằng khúc xạ nâng tất cả các vật chìm trong nước lên vị trí cao hơn vị trí thực của chúng . 
Trang chủ 
THỂ LỆ TRÒ CHƠI 
Hãy chọn cho mình một miếng ghép tương ứng với câu hỏi của miếng ghép đó . Nếu trả lời đúng câu hỏi bạn sẽ mở được tấm ghép mà bạn chọn . Qua 3 lần mở tấm ghép bạn mới có quyền trả lời hình ảnh sau các tấm ghép . Mỗi câu trả lời đúng cho 1,5 điểm , trả lời được hình ảnh sau miếng ghép cho 3 điểm . Nếu trả lời sai sẽ mất quyền chơi tiếp 
(1580 – 1626) 
Ông là người đã khám phá ra định luật khúc xạ ánh sáng đồng thời với Đề - Các ( ông là người Hà Lan ) 
Ông là ai ? 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
1 
2 
Mặt phân cách 
Tia sáng 
Phương của tia sáng có bị thay đổi 
Lệch phương so với phương truyền thẳng 
Ta cùng quan sát thí nghiệm 
Trang chủ 
 1/ Hiện tượng khúc xạ ánh sáng : 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Hiện tượng ta vừa xét gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng 
Vậy hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì 
Trang chủ 
1 
2 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
I/ SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
 1/ Hiện tượng khúc xạ ánh sáng : 
Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương ( gãy ) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau . 
Trang chủ 
1 
2 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
SI: Tia tới ; I điểm tới 
1 
2 
S 
I 
N 
N ’ 
S ’ 
R 
i 
i ’ 
r 
Tia tới 
N ’ IN: pháp tuyến 
IR: Tia khúc xạ 
i: Góc tới ; 
r góc khúc xạ . 
Pháp tuyến 
Tia phản xạ 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Thí nghiệm của định luật khúc xạ ánh sáng 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Trang chủ 
Là một đường cong 
Là một đường thẳng 
i 
r 
sini 
sinr 
30 0 
19,5 0 
40 0 
25,5 0 
50 0 
31 0 
60 0 
35 0 
70 0 
39 0 
0.500 
0.334 
0.643 
0.431 
0.766 
0.515 
0.866 
0.574 
0.940 
0.629 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Nếu lập tỷ số sini/sinr thì ? 
i 
r 
sini 
sinr 
30 0 
19,5 0 
0.500 
0.334 
40 0 
25,5 0 
0.643 
0.431 
50 0 
31 0 
0.766 
0.515 
60 0 
35 0 
0.866 
0.574 
70 0 
39 0 
0.940 
0.629 
Trang chủ 
sini 
sinr 
1.49 
1.497 
1.492 
1.487 
1.5 
1.494 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
2. Định luật khúc xạ ánh sáng 
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới . 
Trang chủ 
sini 
sinr 
= hằng số 
- Với hai môi trường trong suốt nhất định , tỉ số giữa sin góc tới ( sini ) và sin góc khúc xạ ( sinr ) luôn không đổi . 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Trang chủ 
Sự khúc xạ ánh sáng có phụ thuộc vào tính chất của vật liệu 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
II – CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG 
1. Chiết suất tỉ đối . 
Ta có 
Trang chủ 
sini 
sinr 
= hằng số 
Tỷ số không đổi được gọi là chiết suất tỉ đối n 21 
của môi trường 2 (chứa tia khúc xạ ) đối với môi trường 1 (chứa tia tới ). 
sini 
sinr 
sini 
sinr 
= n 21 
n 21 : chiết suất tỉ đối của môi trường thứ 2 đối với môi trường thứ 1 
Vậy 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
Nếu n 21 > 1 tức 
Ta bảo : Môi trường 2 chiết quang kém môi trường 1 
2 
1 
i 
r 
R 
S 
n 21 >1 
I 
Ta bảo : Môi trường 2 chiết quang hơn môi trường 1 
2 
1 
i 
r 
R 
S 
n 21 <1 
I 
sini 
sinr 
> 1 
Vậy n 21 > 1 thì r < i 
Vậy n 21 i 
Nếu n 21 < 1 tức 
sini 
sinr 
< 1 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
Chất rắn 
Chiết suất 
Chất lỏng 
Chiết suất 
Chất khí 
Chiết suất 
Kim cương 
2.419 
Nước 
1.333 
Không khí 
1.000293 
= 1 
Thủy tinh crao 
1.464 
Rượu Êtilic 
1.361 
Muối ăn 
1.544 
Benzen 
1.501 
 Chiết suất của một số môi trường là 
 Biết chiết suất của chân không là 1 
Hãy cho biết chiết suất của các môi trường trên là chiết suất so với môi trường nào 
Vậy chiết suất đối với chân không gọi là chiết suất gì ? 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
2. Chiết suất tuyệt đối . 
Chiết suất tuyệt đối ( thường gọi tắt là chiết suất ) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không . 
Vậy ta có công thức liên hệ giữa chiết suất tỉ đối và chiết suất tuyệt đối 
n 2 là chiết suất ( tuyệt đối ) của môi trường 2 
n 1 là chiết suất ( tuyệt đối ) của môi trường 1 
Và công thức của định luật khúc xạ có thể viết lại 
Lưu ý : - Chiết suất của chân không là 1 – của không khí xấp xỉ 1. 
 - Còn lại mọi môi trường trong suốt đều có chiết suất lớn hơn 1. 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
Khi các góc <10 0 thì 
C 2 : Áp dụng định luật khúc xạ cho trường hợp i = 0 0 . kết luận 
Khi i = 0 0 thì r =? 
S 
N 
Tia sáng truyền vuông góc với 
Mặt phân cách sẽ truyền thẳng 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
Quan sát thí nghiệm 
1 
2 
S 
I 
R 
i 
r 
N 
N ’ 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
III/ TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG 
Qua thí nghiệm ta thấy nếu ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền lại theo đường đó . 
Đây chính là tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng 
Như vậy : 
n 21 
n 12 = 
1 
Trang chủ 
S 
I 
R 
K 
J 
1 
2 
Tính thuận nghịch còn được thể hiện ở sự phản xạ và sự truyền thẳng của ánh sáng 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
Trang chủ 
Chú ý : Nguyên nhân của hiện tượng khúc xạ ánh sáng là ? 
c: Tốc độ ánh sáng trong chân không 
v: Tốc độ ánh sáng trong môi trường 
n: chiết suất tuyệt đối của một môi trường 
v 
c 
n = 
Nguyên nhân của hiện tượng khúc xạ ánh sáng là sự thay đổi tốc độ truyền của ánh sáng khi đi từ môi trường này sang môi trường khác . 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
I/ Sự khúc xạ á.sáng 
II/ Chiết suất của m.t 
III/ Tính thuận nghịch 
Củng cố 
Ví dụ 1 
Ví dụ 2 
CỦNG CỐ 
Thế nào là hiện tượng khúc xạ ánh sáng : 
	 Khúc xạ là hiện tượng lệch phương của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau 
2. Định luật khúc xạ : 
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới . 
Với hai môi trường trong suốt nhất định thì : 
Trang chủ 
sini 
sinr 
= hằng số 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
CỦNG CỐ 
3.Chiết suất tỉ đối 
Chiết suất tuyệt đối 
4. Tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng : 
	 Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền lại theo đường đó 
n 21 
n 12 = 
1 
Trang chủ 
BÀI 26: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 
Vui để học 
Đặt vấn đề 
Nội dung 
C 2 Vận dụng 
CỦNG CỐ 
Trang chủ 
Trang chủ 
Trang chủ 
Trang chủ 
Trang chủ 
Trang chủ 
Trang chủ