Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 27: Phản xạ toàn phần - Trường THPT Phan Bội Châu

QUANG HỌC 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
 Hình gì vậy nh ỉ ? 
 Thành phố ảo 
trên biển 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
Tại sao 
kim cương lại lấp lánh ? 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
TRƯỜNG THPT PHAN BỘI CHÂU 
	 Bài 27: 
 Phản xạ toàn phần 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
I. Sự truyền ánh sáng vào môi trường chiết quang kém hơn ( n 1 > n 2 ) 
1. Thí nghiệm 
 Hãy quan sát thí nghiệm sau : 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
 Kết quả thí nghiệm 
Góc tới i 
Chùm tia khúc xạ 
Chùm tia phản xạ 
Nhỏ 
* Lệch xa pháp tuyến (so với tia tới ). 
* Rất sáng . 
Rất mờ . 
Tăng dần 
góc tới i 
* Góc khúc xạ tăng dần 
 * Chùm tia khúc xạ mờ dần đi . 
Sáng dần lên . 
Có giá trị đặt biệt i gh 
* Gần như sát mặt phân cách . 
* Rất mờ . 
Rất sáng . 
Có giá trị lớn hơn i gh 
Không còn . 
Rất sáng . 
Thí nghiệm có kết quả như thế nào ? 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
2. Góc giới hạn PXTP 
Ta có : 	n 1 sin i= n 2 sin r 
	 Khi góc I tăng thì góc r cũng tăng(với r>i). Do đó , khi r đạt đến giá trị cực đại 90 0 thì i đạt đến giá trị i gh gọi là góc giới hạn phản xạ toàn phần , còn gọi là góc tới hạn . 
Khi đó ta có :	n 1 sin i gh = n 2 sin 90 0 
Sin i gh 
n 2 
= 
n 1 
Sin i gh 
n 2 
= 
n 1 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
Nếu i > i gh thì sao ? 
Sẽ không có tia khúc xạ,toàn bộ tia sáng bị phản xạ ở mặt phân cách.Đó là hiện tượng phản xạ toàn phần 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
1. Định nghĩa 
II. Hiện tượng phản xạ toàn phần 
	 Phản xạ toàn phần là hiện tượng phản xạ toàn bộ tia sáng tới , xảy ra ở mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt . 
Chú ý: khi có phản xạ toàn phần thì không còn tia khúc xạ 
Hãy định nghĩa hiên tượng phản xạ toàn phần ? 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
2. Điều kiện để xảy ra hiện tượng PXTP 
Điều kiện 1: 
Ánh sáng truyền từ một môi trường tới môi trường chiết quang kém hơn .	n 2 < n 1 
Điều kiện 2: 
* G óc tới i phải lớn hơn hoặc bằng góc giới hạn PXTP :	 	 	i ≥ igh 
* Khi góc tới i  i gh thì hiện tượng PXTP bắt đầu 	 xảy ra lúc đó tia khúc xạ đi là là mặt phân 	 cách 	 giữa hai môi trường . 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
Điều kện để xảy ra hiện tượng PXTP là gì ? 
III. Ứng dụng của hiện tượng PXTP 
 	 Cáp quang là bó sợi quang . Mỗi sợi quang là một dây trong suốt có tính dẫn sáng nhờ phản xạ toàn phần . 
Gồm hai phần chính :  
- Phần lõi trong su ố t bằng thuỷ tinh siêu sạch có chiết suất lớn n 1 .- Phần vỏ bọc cũng trong suốt , bằng thuỷ tinh có chiết suất n 2 nhỏ hơn phần lõi . 
a.Cấu tạo :  
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
Hiện tượng phản xạ toàn phần có ứng dụng gì không ? 
1.Cáp quang 
b. Công dụng : 
- Trong Y học : Ứng dụng để nội soi trong y học . 
- Trong truyền thông tin: Ứng dụng trong truyền thông tin liên lạc . 
Ưu điểm :	 * Dung lượng tín hiệu lớn . 	* Nhỏ và nhẹ , dễ vận chuyển,dễ uốn .	* Không bị nhiễu bởi các bức xạ điện từ bên ngoài , 	 bảo mật tốt .	* Không có rủi ro cháy ( vì không có dòng điện ) 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
	 Là khối thuỷ tinh hình lăng trụ , có tiết diện thẳng 
 là một tam giác vuông cân . 
Phản xạ hai lần 
Phản xạ một lần 
2. Lăng kính PXTP 
a.Cấu tạo :  
b.Công dụng : 
Kính tiềm vọng 
Ống nhòm 
3.Các ảo tượng 
	 Là hiện tượng quang học xảy ra trong khí quyển do có sự phản xạ toàn phần của tia sáng trên mặt phân cách giữa lớp không khí lạnh với lớp không khí nóng . 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
THÀNH PHỐ ẢO 
Sin i gh 
n 2 
= 
n 1 
b. Góc giới hạn PXTP 
1.Hiện tượng phản xạ toàn phần 
a. Thí nghiệm 
c. Điều kiện để xảy ra hiện tượng PXTP 
ĐK1: Về môi trường : n 2 < n 1 
ĐK2: Về góc tới i: i ≥ igh 
2. Ứng dụng của hiện tượng PXTP: 
- Cáp quang 
- Các ảo tượng 
CỦNG CỐ 
Gv : Bùi Thị Ngọc Linh 
- Lăng kính PXTP 
Câu 1: Để có hiện tượng phản xạ toàn phần xảy ra thì : 
A. Môi trường khúc xạ phải chiết quang hơn môi trường tới 
B. Môi trường tới phải chiết quang hơn môi trường khúc xạ 
C. Góc tới phải lớn hơn hoặc bằng góc giới hạn phản xạ toàn phần 
D. Cả B, C 
Câu 2: Chọn cụm từ thích hợp điền vào các chỗ trống cho hợp nghĩa : “ Hiện tượng phản xạ toàn phần xảy ra khi tai sáng truyền theo chiều từ môi trường .. sang môi trường  và góc tới phải  góc giới hạn phản xạ toàn phần ” 
	A. Kém chiết quang , chiết quang hơn , lớn hơn 
	B. Kén chiết quang , chiết quang hơn , nhỏ hơn hoặc bằng 
	C. Chiết quang hơn , kém chiết quang , lớn hơn 
	D. Chiết quang hơn , kém chiết quang , nhỏ hơn hoặc bằng 
Trắc nghiệm