Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 28: Lăng kính - Phạm Quang Cảnh

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY VẬT LÝ 11 (CHUẨN) 
TỔ VẬT LÝ - KTCN 
 TỔ TRƯỞNG : Phạm Quang Cảnh 
TRƯỜNG THPT BÁN CÔNG EAKAR 
Sở giáo dục – Đào tạo Dăklăk 
Trường THPT BC EAKAR 
Chương II: Mắt . Các dụng cụ quang học 
Lăng kính 
Thấu kính 
Kính lúp 
Kính hiển vi 
Kính thiên văn 
Mắt 
Đây là hiện tượng gì ? 
Con người có thể tạo ra được hiện tượng này không ? 
 
BÀI 28 : LĂNG KÍNH 
Lăng kính là một khối chất trong suốt , đồng chất ( thuỷ tinh , nhựa, thạch anh, nước), hình lăng trụ đứng có tiết diện thẳng là một tam giác 
I. CẤU TẠO CỦA LĂNG KÍNH 
I. Cấu tạo của lăng kính 
I.CẤU TẠO CỦA LĂNG KÍNH 
n 
Mặt bên 
Đáy 
Mặt bên 
A 
A góc chiết quang 
n: chiết suất 
I. Cấu tạo của lăng kính 
II. ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH 
I. Cấu tạo của lăng kính 
II. Đường truyền của tia sáng qua lăng kính 
1. Tác dụng của ánh sáng trắng 
1.Tác dụng tán 
sắc ánh sáng trắng 
Hãy quan sát và nhận xét thí nghiệm chiếu chùm ánh sáng trắng qua lăng kính . 
Vậy : Ánh sáng trắng bị tán sắc khi đi qua lăng kính 
Tia sáng đỏ lệch ít nhất , tia sáng tím lệch nhiểu nhất 
II. ĐƯỜNG TRUYỀN CỦA TIA SÁNG QUA LĂNG KÍNH 
I. Cấu tạo của lăng kính 
II. Đường truyền của tia sáng qua lăng kính 
1.Tác dụng tán 
sắc ánh sáng trắng 
2. Đường truyền của tia sáng đơn sắc qua lăng kính 
2. Đường truyền của 
tia sáng đơn sắc 
Xét tại I : Tại sao i 1 > r 1 ? 
Xét tại J : Tại sao i 2 > r 2 ? 
Nếu tia tới không đi từ hướng gần đáy mà đi theo hướng từ gần góc chiết quang A thì tia ló có còn lệch về đáy không ? 
 
III. CÁC CÔNG THỨC LĂNG KÍNH 
II. Đường truyền của tia sáng qua lăng kính 
I. Cấu tạo của lăng kính 
III. Các công thức lăng kính 
Áp dụng định luật khúc xạ ánh sáng và các công thức hình học hãy thiết lập các công thức lăng kính ? 
Biến thiên của góc lệch theo góc tới 
Nếu đo được góc lệch cực tiểu thì sẽ đo được chiết suất của lăng kính 
BÀI TẬP VÍ DỤ 
Một lăng kính có chiết suất 
Tiết diện thẳng của lăng kính là tam giác đều ABC. Chiếu một tia sáng nằm trong mặt phẳng của tiết diện phẳng của tiết diện thẳng , tới AB với góc tới i = 45 0 . Xác định đường truyền tia sáng . 
45 0 
30 0 
45 0 
I 
J 
Bài giải 
Tại I : Ánh sáng đi từ môi trường kém chiết quang sang môi trường chiết quang hơn => luôn có tia khúc xạ 
Suy ra 
Tại J : 
Tương tự : theo nguyên lý thuận nghịch của sự truyền ánh sáng , ta có 
I. Cấu tạo của lăng kính 
II. Đường truyền của tia sáng qua lăng kính 
III. Các công thức lăng kính 
IV. CÔNG DỤNG CỦA LĂNG KÍNH 
IV. Công dụng của lăng kính 
1. Máy quang phổ 
2. Lăng kính phản xạ toàn phần 
Lăng kính là bộ phận chính của máy quang phổ 
Điều kiện để cho ánh sáng không ló ra khỏi mặt bên ( phản xạ toàn phần )? 
Góc tới r 2 phải lớn hơn hoặc bằng góc giới hạn tại J 
 
GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG CẦU VỒNG 
Chúng ta có thể tạo ra cầu vồng được không ? 
BÀI HỌC KẾT THÚC 
Chúc các em học sinh học bài tốt