Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 29: Thấu kính mỏng - Đào Ngọc Dũng

’=2OF=2f) 
Vật nằm trong khoảng OF 
Vật nằm trong khoảng FI 
Vật nằm trờn I 
Vật nằm ngoài I 
Thấu kớnh phõn kỡ 
Ảnh 
Tớnh chất 
( thật , ảo ) 
Chiều 
(so với vật ) 
Độ lớn 
(so với vật ) 
ảnh ảo 
ảnh thật 
ảnh ảo 
ảnh thật 
ảnh thật 
Cựng chiều 
Cựng chiều 
Ngược chiều 
Ngược chiều 
Ngược chiều 
Lớn hơn vật 
 Lớn hơn vật 
Bằng vật 
Nhỏ hơn vật 
Nhỏ hơn vật 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
 Vật và ảnh c ự ng chiều thỡ trỏi tớnh chất 
 Vật và ảnh c ự ng tớnh chất thỡ trỏi chiều 
 Lưu ý: 
nhận xột 
Với vật ảo 
- Thấu kớnh hội tụ: Vật ảo cho ảnh thật c ự ng chiều , nhỏ hơn vật và ở trước F’ 
- Thấu kớnh phõn kỡ : 
+ Vật ảo ở trước F cú ảnh thật c ự ng chiều và lớn hơn vật 
+ Vật ảo ở sau F cú ảnh ảo ngược chiều với vật 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
IV. CÁC CễNG THỨC THẤU KÍNH 
 Đặt : 
Khoảng cỏch từ vật đến thấu kớnh 
Khoảng cỏch từ ảnh đến thấu kớnh 
Khoảng cỏch từ O đến tiờu điểm F 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
 Vụựi qui ửụực daỏu : 
 d > 0 vụựi vaọt thaọt , d < 0 vụựi vaọt aỷo 
 d’ > 0 vụựi aỷnh thaọt , d’ < 0 vụựi aỷnh aỷo . 
 f > 0 vụựi thaỏu kớnh hoọi tuù . 
 f < 0 vụựi thaỏu kớnh phaõn kỡ . 
1.Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
 k > 0 : Ảnh và vật cựng chiều 
 k < 0 : Ảnh và vật ngược chiều 
  k  > 1 : Ảnh lớn hơn vật 
  k  < 1 : Ảnh nhỏ hơn vật 
Với 
2.Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
	 	 Trả lời 
 Từ cụng thức : 
Vậy ảnh và vật di chuyển cựng chiều 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Khi d tăng => giảm => giảm => 
 tăng => d’ giảm 
=> khi d tăng thỡ d’ giảm => vật dịch ra xa thấu kớnh ảnh lại gần thấu kớnh 
nội dung 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
 Dựng cụng thức xỏc định vị trớ ảnh , hóy chứng tỏ rằng , nếu giữ cố định thấu kớnh và dời vật dọc theo trục chớnh thỡ ảnh và vật luụn di chuyển cựng chiều . 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Bài tập vớ dụ : Một thấu kớnh hội tụ cú tiờu cự 10cm.vật sỏng AB cao 2 cm, đặt cỏch thẳng gúc trục chớnh , A trờn trục chớnh thấu kớnh 30cm. Xỏc định vị trớ , tớnh chất và độ lớn của ảnh ? Vẽ ảnh ? 
Giải : 
+ Ta cú : 
d’ > 0, vậy ảnh A’B’ là ảnh thật , ngược chiều vật . 
+ Độ lớn ảnh : 
 A’B’ = 
+ Vẽ ảnh : 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
VI.Cụng dụng của thấu kớnh 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh khắc phục tật của mắt : Cận,viễn,lóo 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh lỳp ; 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Mỏy ảnh , mỏy ghi hỡnh(camera ) 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh hiển vi ; 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh thiờn văn , ống nhũm 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Đốn chiếu ; 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
 Mỏy quang phổ ; 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
C õu 1 : ch ỉ ra phỏt biểu đỳng khi núi về thấu kớnh : 
b) Tia t ới qua tiờu điểm ảnh chớnh cho tia lú song song với trục chớnh . 
Tia t ới song song với trục chớnh cho tia lú ( hoặc đường kộo dài của tia lú )qua tiờu điểm vật chớnh 
c) Tia t ới qua quang tõm 0 thỡ truyền thẳng 
d) T ất cả cỏc cõu trờn đều đỳng 
CỦNG CỐ 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
C õu 2 : Đặt 1 vật thẳng AB vuụng gúc với trục của 1 thấu kớnh hội tụ L, chọn phỏt biểu đỳng : 
b) ảnh là ảnh ảo 
 ảnh là ảnh thật 
c) Kh ụng đủ dữ kiện để xỏc định ảnh là thật hay ảo 
d) Ảnh lớn hơn vật 
CỦNG CỐ 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
0 < k < 1 
0 < d’ < f 
THẬT 
ẢO 
k = 1 
d’ = 0 
d = 0 
k > 1 
d’ < 0 
ẢO 
0 < d < f 
Khụng xỏc định 
d = f 
k < -1 
d’ > 2f 
f < d < 2f 
K = -1 
d’ = 2f 
d = 2f 
-1 < k <0 
f < d’ < 2f 
THẬT 
d > 2f 
THẬT 
Chiều và độ lớn 
Vị trớ 
Tớnh chất 
Vị trớ 
Tớnh chất 
ẢNH 
VẬT 
Thấu kớnh hội tụ (f > 0) 
Khụng xỏc định 
Khụng xỏc định 
0 < k < 1 
f < d’ < 0 
ẢO 
THẬT 
k = 1 
d < 2f 
k = -1 
d’ = 2f 
ẢO 
d = 2f 
d = f 
k < -1 
d’ < 2f 
k > 1 
d’ > 0 
f < d < 0 
d = 0 
2f < d < f 
ẢO 
Chiều và độ lớn 
Vị trớ 
Tớnh chất 
Vị trớ 
Tớnh chất 
ẢNH 
VẬT 
Thấu kớnh phõn kỡ (f < 0) 
Khụng xỏc định 
thật 
Khụng xỏc định 
d’ = 0 
Khụng xỏc định 
2f < d’ < f 
-1 < k < 0 
 Học thuộc ghi nhớ bài . 
 Làm cỏc bài tập 10, 11, 12 ( sgk – 190 ) 
 Đọc trước bài ở nhà 
Hướng dẫn học bài ở nhà 
Bài học đến đõy là kết thỳc 
kớnh chào quý thầy cụ và cỏc em học sinh 
S’ 
S 
O 
F 
F’ 
S 
O 
F’ 
F 
S’ 
F’ 
F 
O 
F’ 
F 
O 
F’ p 
I 
I 
S 
S 
F’ p 
F’ 
F 
F 
1 
F’ 
F 
O 
B 
B’ 
B’ 
A 
A’ 
F’ 
F 
O 
B 
A 
A’ 
F’ 
F 
O 
S 
F’ 
F 
O 
S 
F’ 
F 
O 
S 
F’ 
F 
O 
S 
F’ 
F 
O 
S 
F’ 
F 
O 
S’ 
S 
S’ 
F’ 
F 
O 
S 
F’ 
F 
O 
S’ 
S’ 
S 
F’ 
F 
F’ 
F 
(L) 
O 
O 
(L’) 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
  OA’B’ đồng dạng  OAB : 
  F’A’B’ đồng dạng  F’OI : 
So sỏnh (1) và (2) : 
I 
nội dung 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Chia 2 vế cho dd’f : 
df 
f 
d 
dd 
df 
dd 
f 
d 
f 
f 
d 
d 
d 
+ 
= 
ị 
- 
= 
ị 
- 
= 
' 
' 
' 
' 
' 
' 
I 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
nội dung 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
F 
A 
B 
F’ 
O 
A’ 
B’ 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
nội dung