Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 3: Điện trường và cường độ điện trường. Đường sức điện - Nguyễn Văn Cừ

Bài 3 Điện trường và cường độ điện  trường . Đường sức điện . 
Người soạn : Nguyễn Tùng Đức 
Trường THPT Nguyễn Văn Cừ 
 Bài 3 Điện trường và cường độ điện trường .  Đường sức điện . 
	 Nội dung: 
	 Tiết 1 : I. Điện trường : 
 	 1> Môi trường truyền tương tác điện 	 
 	 2> Điện trường 
	 II.Cường độ điện trường : 
 	1> Khái niệm cường độ điện trường 
 	2> Định nghĩa 
 	3> Véctơ cường độ điện trường 
 	4> Đơn vị cường độ điện trường 
 	5> Cường độ điện trường của một điện tích điểm 
	 Tiết 2: 
 	6> Nguyên lí chồng chất điện trường 
	 III. Đường sức điện : 
 	1> Hình ảnh các đường sức điện 
 	2> Định nghĩa 
 	3> Hình dạng đường sức của một số điện trường 
 	4> Các đặc điểm của đường sức điện 
 Bài 3 Điện trường và cường độ điện trường .  Đường sức điện . 
I. Điện trường : 
1. Môi trường truyền tương tác điện 
Tại sao hai điện tích ở xa nhau trong chân không lại tác dụng được lực lên nhau ? 
2. Điện trường : 
Điện trường là một dạng vật chất ( môi trường ) bao quanh điện tích và gắn liền với điện tích . Điện trường tác dụng điện lên các điện tích khác đặt trong nó 
Chân không 
1. Khái niệm cường độ điện trường  Giả sử có một điện tích điểm Q nằm tại điểm O. Một điện tích q đặt trong điện trường của điện tích Q. So sánh lực Cu- lông trong trường hợp q gần Q ( lực tác dụng có độ lớn F 1 ) và xa Q ( lực tác dụng có độ lớn F 2 )? 
2. Định nghĩa : 
Cường độ điện trường tại một điểm là đại lượng đặc 
trưng cho tác dụngcủa lực điện trường tại điểm đó . 
Nó được xác định bằng thương số của độ lớn lực điện F 
tác dụng lên một điện tích thử q ( dương ) tại điểm đó và 
độ lớn của q 
F 1 > F 2 
II. Cường độ điện trường 
E có phải là đại lượng vectơ ? 
Nhận xét về phương và chiều của vectơ 
Phương chiều của vectơ 
VD: Xác định phương chiều của vectơ E tại điểm M của một điện tích điểm Q 
3. Vectơ cường độ điện trường 
q 
M 
Q 
O 
trùng với phương chiều của vectơ 
4. Đơn vị đo cường độ điện trường : 
Vôn trên mét ( V/m) 
5. Cường độ điện trường của một điện tích điểm 
Từ 2 công thức 
Suy ra công thức tính cường độ điện trường của một điện tích Q trong chân không 
và 
Vậy độ lớn của cường độ điện trường có phụ thuộc vào độ lớn của điện tích thử không ? 
Độ lớn của cường độ điện trường không phụ thuộc vào độ lớn của điện tích thử 
O 
Q 
M 
O 
Q 
M 
a) 
b) 
Bài tập áp dụng : Tính cường độ điện trường và vẽ vectơ cường độ điện trường do một điện tích điểm +4.10 -8 C gây ra tại một điểm cách nó 5cm trong môi trường có hằng số điện môi là 2 
Tóm tắt : 
Q= + 4.10 -8 C 
r = 5cm = 0.05m 
ε = 2 
E = ? 
Giải : 
Cường độ điện trường do Q gây ra là : 
C 
A 
r 
Giả sử có 2 điện tích điểm gây ra tại điểm M hai điện trường có các vectơ cường độ điện trường , nếu đặt tại M một điện tích thử q thì nó sẽ chịu tác dụng của lực điện như thế nào ? 
Bài tập về nhà