Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 33: Kính hiển vi (Chuẩn kiến thức)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ 
ĐẾN THAM DỰ TIẾT THAO GIẢNG 
CÂU HỎI KIỂM TRA 
1 - Định nghĩa kính lúp ? 
	- Quang cụ bổ trợ cho mắt khi quan sát các vật nhỏ , làm tăng góc trông ảnh bằng cách tạo ra ảnh ảo lớn hơn vật và nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt . 
2 – Ngắm chừng là gì ? 
	 - Điều chỉnh vị trí vật sao cho ảnh ảo của vật nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt 
3 – Định nghĩa độ bội giác ? 
	- Tỉ số giữa góc trông ảnh qua quang cụ với góc trông vật khi đặt tại điểm cực cận . 
	(  và  0 rất bé ) 
4 – Công thức độ bội giác kính lúp khi ngắm chừng ở vô cực 
CÂU HỎI SUY LUẬN 
	5 - Tại sao kính lúp có tiêu cự ngắn ? 
	- Theo công thức khi ngắm chừng ở vô cực độ bội giác tỉ lệ nghịch với f nên tiêu cự ngắn thì G lớn 
	6 – Phải đặt vật ở đâu để có ảnh lớn hơn nhiều so với vật ? 
 	- Theo công thức thấu kính biến đổi : k = f / (f-d) mẫu số nhỏ thì k lớn nên phải đặt vật gần tiêu điểm . 
	7 – Khả năng phóng đại của kính lúp ? 
	 - Khoảng 25 lần ( không lớn lắm ) 
Những vật thể quá nhỏ bé 
Kính hiển vi 
I – Định nghĩa : 
	 Là dụng cụ quang học bổ trợ cho mắt làm tăng góc trông ảnh của những vật rất nhỏ , với độ bội giác lớn hơn nhiều so với độ bội giác của kính lúp . 
CÂU HỎI SUY LUẬN 
	 8 -- Làm thế nào để tăng độ phóng đại ? 
 Chồng hai kính để có độ bội giác lớn hơn Giả sử ảnh 1 lớn hơn vật k 1 lần , ảnh 2 lớn hơn ảnh 1 k 2 lần thì ảnh 2 lớn hơn vật k 1 k 2 lần 
	 Sơ đồ tạo ành : 
Kính hiển vi 
O 1 
A 1 
A 2 
A 
F’ 1 
O 2 
F 2 
 
Đường đi tia sáng 
B 
B 2 
B 1 
Tiếp tục suy luận 
10/ Nên đặt tên hai kính trên như thế nào ? 
	 Kính đặt gần vật gọi là vật kính , kính đặt gần mắt gọi là thị kính . 
Kính hiển vi 
II – Cấu tạo : 
	 Gồm hai bộ phận chính là vật kính 
 và thị kính . 
 + Vật kính O 1 là một thấu kính hội tụ có tiêu cự rất ngắn , dùng để tạo một ảnh thật rất lớn của vật cần quan sát . 
 + Thị kính O 2 là một thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn , dùng như một kính lúp để quan sát ảnh trên . 
 + hai kính được gắn trên một ống hình trụ , trục chính trùng nhau và khoảng cách giữa hai kính không đổi . 
 + ngoài ra còn có một gương cầu lõm G dùng để chiếu sáng vật cần quan sát . 
A 1 
A 2 
A 
F’ 1 
F 2 
 
O 1 
O 2 
B 
B 2 
B 1 
Kính hiển vi 
A 1 
A 2 
A 
F’ 1 
F 2 
 
Cách ngắm chừng 
Trong giới hạn nhin rõ của mắt 
O 1 
O 2 
B 
B 2 
B 1 
Kính hiển vi 
III – Cách ngắm chừng 
	 + Vật AB đặt ngoài nhưng gần tiêu điểm của vật kính O 1 , cho ảnh thật A 1 B 1 lớn gấp k 1 lần AB. 
 + A 1 B 1 phải nằm trong khoảng O 2 F 2 của thị kính O 2 cho ảnh cuối cùng A 2 B 2 là ảnh ảo , rất lớn và ngược chiều với AB. 
	 + Mắt đặt sát sau O 2 để quan sát A 2 B 2 . Để nhìn rõ ảnh A 2 B 2 ta phải điều chỉnh kính sao cho A 2 B 2 nằm trong khoảng nhìn rõ của mắt .( di chuyển cả ống kính , nghĩa là thay đổi vị trí vật d 1 ) 
 + Để đỡ mỏi mắt ta ngắm chừng ở vô cực 
 ( khi đó A 1 B 1 nằm ở tiêu điểm của thị kính O 2 ) 
A 1 
A 2 
A 
F’ 1 
 
O 1 
F 2 O 2 
B 
B 2 
B 1 
Kính hiển vi 
IV – Công thức độ bội giác 
( Ngắm chừng ở vô cực ) 
 + G  : độ bội giác của kính hiển vi khi ngắm chừng ở vô cực 
 +  : độ dài quang học của kính hiển vi, là khoảng cách F 1 F 2 
 + Đ: khoảng nhìn rõ ngắn nhất của mắt ( Đ  25 cm ) 
 + f 1 và f 2 : tiêu cự của vật kính và thị kính 
ÔN TẬP 
I – Định nghĩa : B 1 
	 Là --- bổ trợ --- tăng --- của vật --- , với độ bội giác - --- so với --- kính lúp . 	 B2 
II – Cấu tạo : 
	 Gồm --- chính là --- và ---. 
 + --- O 1 là một --- có --- , dùng để tạo một --- của vật cần quan sát . 
 + --- O 2 là một --- có --- , dùng như một --- để quan sát ảnh trên . 
 + hai kính được --- , trục chính --- và --- giữa hai kính --- . 
 + ngoài ra còn có một --- G dùng để --- cần quan sát . 
A 1 
A 2 
A 
F’ 1 
O 2 
F 2 
 
O 1 
B 
ÔN TẬP 
III – Cách ngắm chừng B 2 
	 + Vật  đặt  nhưng  của  , cho ảnh  lần AB. 
 +  phải  của thị kính O 2 cho ảnh cuối cùng  là ảnh  , rất  và  với AB. 
	 + Mắt  để quan sát A 2 B 2 . Để nhìn rõ ảnh A 2 B 2 ta phải  sao cho  .(  ) 
 + Để  ta  ( khi đó  của thị kính O 2 ) 
A 1 
A 2 
A 
F’ 1 
F 2 
 
 B 
O1 
B 1 
O 2 
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI TẬP 
1 / Lập sơ đồ tạo ảnh 
Chú ý d’ 1 + d 2 = l với l là khoảng cách 
 giữa hai thấu kính B 2 
 Ngoài ra l = f 1 +f 2 +  
2/Tính toán xuôi hoặc ngược tuỳ theo dữ kiện đề 
Chuẩn bị ở nhà 
* Xem phần công thức độ bội giác kính hiển vi 
* Giải các bài tập 4 – 5 trang 168 SGK 
A 1 
A 2 
A 
F’ 1 
F 2 
 
l 
O 2 
O 1 
B 
B 1 
TRÂN TRỌNG CÁM ƠN 
QUÝ THẦY CÔ CÙNG THAM DỰ TIẾT THAO GIẢNG