Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 38: Máy ảnh và mắt (Bản hay)

MÁY ẢNH VÀ MẮT 
Những bức ảnh tuyệt vời mà chúng ta vừa chiêm ngưỡng được chụp từ những chiếc máy ảnh rất đơn giản và ta cảm nhận được vẻ đẹp của những bức ảnh kia là do hoạt động của cặp mắt tinh anh , linh lợi của chúng ta . Hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu về những vật đem lại màu sắc cho cuộc sống của chúng ta . Đó là .. 
Bài 38: MÁY ẢNH VÀ MẮT 
I – MÁY ẢNH 
 1. Công dụng của máy ảnh 
 2. Cấu tạo của máy ảnh 
 3. Cách điều chỉnh máy ảnh 
II – MẮT 
 1. Cấu tạo của mắt 
 2. Sự điều tiết của mắt . 
 Điểm cực cận – Điểm cực viễn 
 3. Góc trông và năng suất phân li 
III – SO SÁNH MẮT VÀ MÁY ẢNH 
I – MÁY ẢNH 
1. Công dụng 
Câu hỏi : Máy ảnh dùng để làm gì ? Nguyên lí làm việc cơ bản của máy ảnh là gì ? 
Maùy aûnh laø moät duïng cuï duøng ñeå thu ñöôïc moät aûnh thaät ( nhoû hôn vaät ) cuûa vaät caàn chuïp treân phim aûnh 
Một số loại máy ảnh 
Máy ảnh kĩ thuật số 
Máy ảnh cơ ( điều chỉnh tay ) 
Sơ Đồ Cấu Tạo Của Máy Ảnh 
Sơ Đồ Máy Ảnh Phản Xạ 
Câu hỏi : Các em hãy xem tài liệu Sách Giáo Khoa và cho biết máy ảnh có những bộ phận chính nào ? Nêu đặc điểm và tác dụng của từng bộ phận ấy ? 
Sơ Đồ Cấu Tạo Của Máy Ảnh 
Vaät kính : laø moät TKHT (hay moät heä thaáu kính coù ñoä tuï döông ) coù tieâu cöï töø 5→10cm. 
Buoàng toái : Laø moät hoäp kín ñen , maët tröôùc laép vaät kính , maët sau ñaët phim . Khoaûng caùch töø vaät kính ñeán phim coù theå thay ñoåi 
Màn chắn C 
Cửa sập M 
Saùt vaät kính coù moät maøn chaén coù loã troøn ñöôøng kính thay ñoåi ñöôïc ñeå ñieàu chænh chuøm saùng chieáu vaøo phim . Tröôùc phim coù cöûa saäp M chæ ñeå loä phim cho aùnh saùng chieáu vaøo trong thôøi gian chuïp aûnh 
I – MÁY ẢNH 
3. Cách điều chỉnh máy ảnh 
Câu hỏi : Khi chụp ảnh , ta phải làm gì để có ảnh rõ nét trên phim ảnh ? Vì sao ? 
Ñeå aûnh cuûa vaät caàn chuïp hieän roõ neùt treân phim ta thay ñoåi khoaûng caùch töø vaät kính ñeán phim . Ñeå bieát aûnh ñaõ roõ neùt chöa ta duøng moät kính ngaém . 
Nhưng thực tế ta thấy có loại máy ảnh tự động , không phải điều chỉnh vẫn cho ảnh rõ nét ? 
Điểm mù M 
Điểm vàng ( hoàng điểm ) 
Sơ đồ cấu tạo của mắt 
- Giaùc maïc : trong suoát , coù chieát suaát 1,35 
- Thuûy dòch : chaát loûng , trong suoát , chieát suaát 1,33 
- Loøng ñen : laø moät maøn khoâng trong suoát ( maøu xanh , ñen hoaëc naâu ). Giöõa loøng ñen coù moät loã troøn nhoû goïi laø con ngöôi . Ñöôøng kính loã thay ñoåi tuøy theo cöôøng ñoä aùnh saùng chieáu vaøo maét . 
- Thuûy tinh theå : Laø moät TKHT, trong suoát , meàm , chieát suaát 1,45, ñoä cong (do ñoù tieâu cöï ) thay ñoåi ñöôïc . 
- Dòch thuûy tinh : chaát loûng , trong suoát , chieát suaát 1,33 
- Voõng maïc : ñoùng vai troø nhö moät maøn aûnh , taïi ñoù coù caùc teá baøo nhaïy saùng naèm ôû caùc ñaáu daây thaàn kinh thò giaùc . Treân voõng maïc coù moät vuøng nhoû maøu vaøng raát nhaïy saùng naèm gaàn giao ñieåm V cuûa truïc chính thuûy tinh theå vaø voõng maïc goïi laø ñieåm vaøng . Döôùi ñieåm vaøng coù ñieåm muø M hoaøn toaøn khoâng nhaïy saùng 
Câu hỏi : Các em hãy tham khảo tài liệu Sách Giáo Khoa và nêu những đặc điểm cấu tạo của mắt trên phương diện quanh hình ? 
II – MẮT 
1. Cấu tạo 
- Giaùc maïc : trong suoát , coù chieát suaát 1,35 
- Thuûy dòch : chaát loûng , trong suoát , chieát suaát 1,33 
- Loøng ñen : laø moät maøn khoâng trong suoát ( maøu xanh , ñen hoaëc naâu ). Giöõa loøng ñen coù moät loã troøn nhoû goïi laø con ngöôi . Ñöôøng kính loã thay ñoåi tuøy theo cöôøng ñoä aùnh saùng chieáu vaøo maét . 
 - Dòch thuûy tinh : chaát loûng , trong suoát , chieát suaát 1,33 
- Thuûy tinh theå : Laø moät TKHT, trong suoát , meàm , chieát suaát 1,45, ñoä cong (do ñoù tieâu cöï ) thay ñoåi ñöôïc . 
 - Voõng maïc : ñoùng vai troø nhö moät maøn aûnh , taïi ñoù coù caùc teá baøo nhaïy saùng naèm ôû caùc ñầu daây thaàn kinh thò giaùc . Treân voõng maïc coù moät vuøng nhoû maøu vaøng raát nhaïy saùng naèm gaàn giao ñieåm V cuûa truïc chính thuûy tinh theå vaø voõng maïc goïi laø ñieåm vaøng . Döôùi ñieåm vaøng coù ñieåm muø M hoaøn toaøn khoâng nhaïy saùng 
II – MẮT 
2. Sự điều tiết của mắt . Điễm cực cận – Điểm cực viễn 
* Sự điều tiết của mắt : laø söï thay ñoåi ñoä cong cuûa thuûy tinh theå (do ñoù thay ñoåi tieâu cöï ) laøm cho aûnh cuûa vaät caàn quan saùt hieän roõ neùt treân voõng maïc . 
 - Điểm cực cận C C : ñieåm gaàn nhaát ñaët vaät maø maét coøn nhìn roõ ñöôïc vaät . Luùc naøy ñoä cong cuûa thuûy tinh theå laø lôùn nhaát ( maét ñieàu tieát toái ña ) . Khoaûng nhìn roõ ngaén nhaát Ñ laø khoaûng caùch töø maét→Cc 
 - Điểm cực cận C V : laø ñieåm xa nhaát ñaët vaät maø maét coøn nhìn roõ ñöôïc vaät khi maét khoâng ñieàu tieát . Maét thöôøng coù ñieåm cöïc vieãn ôû voâ cöïc ( f max = OV) 
 Giôùi haïn nhìn roõ cuûa maét laø khoaûng töø C C → C V 
Câu hỏi : Khi quan sát vật ở quá xa hoặc quá gần thì mắt ta phải hoạt động như thế nào ? 
tgα = 
l 
AB 
II – MẮT 
3. Góc trông và năng suất phân li 
a) Góc trông α : Goùc troâng vaät AB laø goùc α taïo bôûi hai tia saùng töø hai ñaàu A, B cuûa vaät ñeán quang taâm cuûa maét 
b) Năng suất phân li ε : laø goùc troâng nhoû nhaát giöõa hai ñieåm A vaø B maø maét coøn coù theå phaân bieät ñöôïc hai ñieåm ñoù.Ñoái vôùi maét thöôøng 
c) Sự lưu ảnh trên võng mạc 
Câu hỏi : Vì sao ta nhìn thấy vật to nhỏ khác nhau ? Sự to, nhỏ của vật đối với mắt tùy thuộc vào điều gì ? 
Câu hỏi : Khi nào ta sẽ thấy vật quan sát chỉ như là một điểm ? 
O 
C V 
C C 
A 
B 
α 
l 
Các đặc trưng của mắt 
1. Sự điều tiết 
2. Điểm cực cận C C 
2. Điểm cực viễn C V 
2. Góc trông và năng suất phân li 
SO SÁNH MẮT VÀ MÁY ẢNH 
Giống nhau 
- Tạo ra ảnh thật < vật 
- Vật kính như TTT 
- Võng mạc như phim 
- Lòng đen như màn chắn 
- Mi mắt như cửa sập 
Khác nhau 
- TTT có f thay đổi 
- Khoảng cách từ VK đến phim thay đổi được 
- Thay đổi f của TTT để có ảnh rõ nét 
- Điều chỉnh khoảng cách từ VK đến phim để có ảnh rõ nét 
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT 
Thân ái chào các em