Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 9: Định luật Ôm đối với toàn mạch - Nguyễn Văn Phú

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ HỘI GIẢNG ! 
GV : Nguyễn Văn Phú 
Học sinh : Lớp 11A1 
Kiểm tra bài cũ : 
Câu 2 : Nêu công thức tính công của nguồn điện ? 
Câu 1 : Phaùt bieåu ñònh luaät Jun- len - xô ? Nêu bieåu thöùc cuûa ñònh luaät ? 
 Câu 2 : 
Câu 1 : Nhiệt lượng tỏa ra trên một vật dẫn tỉ lệ thuận với điện trở của vật , với bình phương cường độ dòng điện và thời gian dòng điện chạy qua vật . BT : Q = RI 2 t  
TRẢ LỜI: 
Bài 13 : ĐỊNH LUẬT ÔM ĐỐI VỚI TOÀN MẠCH 
* NỘI DUNG CHÍNH: 
Định luật ôm đối với toàn mạch 
Hiện tượng đoản mạch 
Trường hợp mạch ngoài có máy thu điện 
Hiệu suất của nguồn điện 
Ohm(1789 - 1854) 
Nhà vật lý người Đức 
1. Định luật ôm đối với toàn mạch 
 a) Thiết lập biểu thức định luật : 
Hãy lấy ví dụ về một mạch điện đơn giản trong thực tế ? 
- Toàn mạch là một mạch điện kín đơn giản gồm một nguồn điện và một mạch ngoài ( hình vẽ ). 
 + - 
 R 
 I 
,r 
A 
B 
 I 
 - Trong đó là suất điện động của nguồn , R gọi là điện trở tương đương mạch ngoài , r gọi là điện trở trong . 
- Giả sử có dòng điện cường độ I chạy qua mạch trong thời gian t. 
Hãy viết biểu thức công của nguồn điện thực hiện ? 
Hãy viết biểu thức nhiệt lượng tỏa ra trên toàn mạch ? 
 Q = RI 2 t + rI 2 t 
Mối liên hệ giữa A n và Q? 
 Theo ĐLBTNL : 
A n = Q hay 
 It = RI 2 t + rI 2 t 
 Suy ra : 
 = IR+ Ir ( 1 ) 
 + - 
 R 
 I 
,r 
A 
B 
 I 
* Vậy : Suất điện động của nguồn điện có giá trị bằng tổng các độ giảm điện thế ở mạch ngoài và mạch trong . 
b) Nội dung định luật :(sgk ) 
 Q = RI 2 t + rI 2 t 
 A n = Q hay 
 It = RI 2 t + rI 2 t 
Suy ra : 
 = IR+ Ir ( 1 ) 
 + - 
 R 
 I 
,r 
A 
B 
 I 
Hãy dựa vào biểu thức phát biểu nội dung định luật ? 
Từ (1) suy ra : 
I = 
Chú ý : - Nếu gọi U = I.R là hiệu điện thế mạch ngoài thì ta có : U = 	- Ir 
Hiệu điện thế mạch ngoài cũng là hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn(U AB ) 
 Trả lời C1 trang 65(sgk) : 
Tìm hiệu điện thế giữa hai cực của 
nguồn(Hiệu điện thế mạch ngoài )? 
 - Nếu r 0 hoặc I = 0( mạch ngoài để hở ) thì : U AB = 
» 
Giải 
2. Hiện tượng đoản mạch : 
 a) Biểu hiện : Là hiện tượng cường độ dòng điện qua mạch đạt giá trị lớn nhất(cực đại ) khi điện trở mạch ngoài không đáng kể R 0 ( dễ gây ra hiện tượng cháy nổ , hỏa hoạn ...) 
Hãy nêu các cách khắc phục hiện tượng đoản mạch trong đời sống ? 
b) Khắc phục : Dùng cầu chì hoặc atômat . 
3 . Trường hợp mạch ngoài có máy thu điện : 
- Xét mạch điện như hình vẽ 
Quan sát chiều dòng điện cho biết đâu là nguồn , đâu là máy thu ? 
* Trên đây là biểu thức định luật ôm đối với toàn mạch chứa nguồn và máy thu mắc nối tiếp . 
,r 
, r p 
 R 
 I 
Tương tự mục 1 hãy thiết lập biểu thức định luật ôm cho đoạn mạch này ? 
- Vậy tương tự ta có : 
4. Hiệu suất của nguồn điện : 
- Công toàn phần của nguồn điện ? 
- Phần công có ích là công dòng điện sản ra ở mạch ngoài : 
 + - 
 R 
 I 
,r 
A 
B 
 I 
 - Hiệu suất ? 
Trả lời C2? CM công thức : 
Trả lời C3? Trong trường hợp mạch ngoài chỉ có R. Tìm công thức của H trong đó chỉ có R và r? 
 + - 
 R 
 I 
,r 
A 
B 
 I 
*CỦNG CỐ,DẶN DÒ 
- BTVN 3/67 SGK; SBT: 2.56, 2.57, 2.58 
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM!