Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài: Khái niệm từ thông. Hiện tượng cảm ứng điện từ

Bài thu hoạch lớp A+ 
Người thực hiện: 
Trần Thị Kim Bắc 
Giáo viên trường THPH TRẦN PHÚ 
Kiểm tra bài cũ 
Câu 1: 
Trình bày cách xác định lực Lorenxơ ? 
Lực Lorenxơ là lực từ tác dụng lên một hạt mang điện chuyển động trong từ trường 
 Gốc : lên hạt mang điện 
 Phương : vuông góc với mặt phẳng chứa 
và 
 Chiều : theo qui tắc bàn tay trái “ đặt bàn tay trái sao cho các đường cảm ứng từ xuyên qua lòng bàn tay,chiều từ cổ tay đến ngón tay trùng với chiều véc tơ vận tốc của hạt,ngón cái choãi ra chỉ chiều của lực Lorenxơ nếu hạt mang điện dương và chỉ chiều ngược lại nếu hạt mang điện âm ” 
 Độ lớn : f = / q/ VBSin  
Với  = 
Câu 2: 
Một hạt mang điện 
bay vào trong 
từ trường đều có B = 0,5(T) với 
và vuông góc với 
như hình vẽ.Xác định 
Đáp số: 
Chương 8: Cảm ứng điện từ 
Bài: Khái niệm từ thông. Hiện tượng cảm ứng điện từ 
 Khái niệm : 
I.Từ thông: 
Từ thông  là đại lượng xác định .. 
Từ thông qua diện tích S đặt trong từ trường đều 
được xác định bởi công thức : 
 = B.S.COS 
: véc tơ pháp tuyến ( 
S, chiều tùy ý ) 
Nếu mạch kín là vòng dây kín có N vòng dây thì : 
 = N.B.S.COS 
 xuyên qua.. 
số lượng đường cảm ứng 
từ 
1 mạch kín 
 Các trường hợp riêng : 
 Đơn vị từ thông : 
Từ  = B.S 
Nếu B = 1(T), S =1 
Bài tập áp dụng: 
Một vòng dây dẫn phẳng có diện tích 
đặt trong từ trường đều có B=0,1(T).Mặt phẳng vòng dây 
làm thành với 
một góc 
. Tìm từ thông qua 
diện tích S. 
Đáp số: 
b) 
c) 
II. Hiện tượng cảm ứng điện từ: 
1/ Thí nghiệm 1: 
S 
N 
N 
S 
 NHẬN XÉT: cho nam châm và vòng dây . 
chuyển động 
tương đối với nhau 
. 
thì trong lúc dịch chuyển ta thấy 
có dòng điện chạy trong vòng dây dẫn 
2/ Thí nghiệm 2: 
 NHẬN XÉT: Khi di chuyển con chạy,trong vòng dây cũng  
3/ Kết luận : Các hiện tượng trên gọi là ... 
 Dòng điện xuất hiện trong vòng dây kín gọi là dòng điện cảm ứng . 
xuất hiện dòng điện 
hiện tượng cảm ứng 
điện từ 
Câu hỏi: 
Dòng điện cảm ứng chỉ xuất hiện trong thời gian 
a) có sự tăng của từ thông qua diện tích S 
b) có sự giảm của từ thông qua diện tích S 
c) có sự biến thiên của từ thông qua diện tích S 
Câu 1: 
Câu 2: 
Nguyên nhân gây ra dòng điện cảm ứng là do 
sự biến 
thiên của từ thông qua diện tích giới hạn bởi mạch 
điện kín . 
 III. Định luật cảm ứng điện từ: 
Khi có sự biến thiên của từ thông qua diện tích giới hạn bởi mạch điện kín thì trong mạch xuất hiện dòng điện cảm ứng 
 CHÚ Ý: 
 Dòng điện cảm ứng chỉ xuất hiện trong thời gian có sự biến thiên của từ thông qua diện tích giới hạn bởi mạch kín . 
 Nguyên nhân gây ra dòng điện cảm ứng là nội dung của định luật cảm ứng điện từ . 
Câu hỏi: 
CÂU 1: Chiều biến thiên từ thông và chiều dòng điện cảm ứng có liên quan với nhau không ? 
Có vì khi thay đổi chiều biến thiên từ thông thì chiều của dòng điện cảm ứng cũng thay đổi . 
CÂU 2: Dùng qui tắc đinh ốc 2 để xác định chiều của 
véc tơ cảm ứng từ 
do dòng điện cảm ứng gây ra 
trong trường hợp  tăng và  giảm ? 
 Khi đưa nam châm lại gần vòng dây  
Khi đó  là  
S 
N 
 
ngược chiều 
cảm ứng từ của nam châm 
 Khi di chuyển con chạy về bên phải . 
Khi đó  
 ngược chiều 
 
IV.Định luật Lenxơ: 
Dòng điện trong một mạch điện kín phải có chiều sao cho từ trường mà nó sinh ra chống laị sự biến thiên của từ thông qua mạch . 
 CHÚ Ý: 
 Nội dung định luật Lenxơ cho biết chiều dòng điện cảm ứng 
 Từ thí nghiệm ta thấy : 
Củng cố: 
 Từ thông là gì ? 
 Mô tả các thí nghiệm,từ đó suy ra hiện tượng cảm ứng điện từ ? 
 Giải thích sự xuất hiện của dòng điện cảm ứng và cách xác định chiều của nó ? 
BÀI TẬP ÁP DỤNG 
Xác định chiều dòng điện cảm ứng chạy trong khung dây trong trường hợp sau : 
N 
S 
A 
B 
C 
D