Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài: Từ trường của dòng điện trong các mạch có dạng khác nhau

Câu hỏi kiểm tra bài học trước 
1) Hãy phát biểu về phương của lực từ tác dụng lên một đoạn dây dẫn mang dòng điện ? 
 Cho một đoạn dây dẫn mang dòng điện nằm trong mặt phẳng hình vẽ , vectơ cảm ứng từ vuông góc với mặt phẳng hình vẽ . Hãy xác định lực từ tác dụng lên dây dẫn trên ? 
I 
B 
F 
Câu hỏi kiểm tra bài học trước 
2) Phát biểu quy tắc bàn tay trái ? 
 Hãy xác định lực từ tác dụng lên dây dẫn mang dòng điện như hình vẽ sau : 
F 
I 
B 
Câu hỏi kiểm tra bài học trước 
3) Nêu định nghĩa , biểu thức và đơn vị cảm ứng của từ trường tại một điểm ? 
B = 
F 
I. l 
Khi đặt một nam châm thử gần thanh nam châm , quan sát hiện tượng : 
Đường cảm ứng từ của nam châm : 
Khi đặt một nam châm thử gần dây dẫn mang dòng điện , quan sát hiện tượng : 
Đường cảm ứng từ của dây dẫn mang dòng điện ? 
I 
Tiết học thứ 50 - 51 
TỪ TRƯỜNG 
CỦA DÒNG ĐIỆN 
TRONG CÁC MẠCH 
CÓ DẠNG KHÁC NHAU 
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN 
Thí nghiệm : 
I 
Dòng điện gây ra từ trường trong khoảng không gian xung quanh nó 
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN 
Từ trường của một dòng điện phụ thuộc vào dạng của mạch mang dòng điện . 
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN 
Đối với một dạng mạch điện xác định . Cảm ứng từ tại một điểm phụ thuộc vào 2 yếu tố : 
I 
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN 
Đối với một dạng mạch điện xác định . Cảm ứng từ tại một điểm phụ thuộc vào 2 yếu tố : 
 Cường độ dòng điện trong mạch 
I 
I. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN 
 Môi trường xung quanh dòng điện 
B = . B O 
B 0 : Cảm ứng từ tại một điểm gây bởi dòng điện trong chân không . 
 : Độ từ thẩm của môi trường điện môi . 
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG DÂY DẪN THẲNG DÀI 
I 
 Đường cảm ứng là những đường tròn đồng tâm , tâm là giao điểm của dây dẫn và mặt phẳng vuông góc qua nó 
 
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG DÂY DẪN THẲNG DÀI 
 Chiều cảm ứng từ 
I 
 Theo quy cái đinh ốc 1 
 
B 
O 
A 
B 
O 
I 
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG DÂY DẪN THẲNG DÀI 
QUY TẮC CÁI ĐINH ỐC 1 
Đặt cái đinh ốc dọc theo dây dẫn và quay cái đinh ốc sao cho nó tiến theo chiều dòng điện , khi đó chiều quay của cái đinh ốc là chiều các đường cảm ứng từ . 
 
I 
A 
B 
O 
II. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG DÂY DẪN THẲNG DÀI 
 Độ lớn cảm ứng từ 
B = 2.10 -7 
I 
r 
I 
r 
A 
B 
O 
III. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG KHUNG DÂY DẪN TRÒN 
B 
 Đường cảm ứng là những đường cong, càng gần tâm O độ cong càng giả . Đường cảm ứng từ đi qua tâm O là đường thẳng . 
 
I 
B 
I 
III. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG KHUNG DÂY DẪN TRÒN 
 Chiều cảm ứng từ 
 Theo quy cái đinh ốc 2 
 
B 
I 
B 
I 
QUY TẮC CÁI ĐINH ỐC 2 
Đặt cái đinh ốc dọc theo trục vuông góc với mặt phẳng khung dây và quay theo chiều dòng điện trong khung , khi đó chiều tiến của cái đinh ốc là chiều của các đường cảm ứng từ xuyên qua phần mặt phẳng giới hạn bởi khung dây . 
III. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG KHUNG DÂY DẪN TRÒN 
 
B 
I 
III. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG KHUNG DÂY DẪN TRÒN 
 Độ lớn cảm ứng từ 
B = 2 .  .10 -7 
I 
r 
B 
I 
r 
B 
IV. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY DẪN DÀI 
Từ phổ bên ngoài ống dây giống từ phổ bên ngoài của một nam châm thẳng . 
 
I 
IV. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY DẪN DÀI 
 Chiều cảm ứng từ 
 Theo quy cái đinh ốc 2 
 
B 
I 
IV. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY DẪN DÀI 
QUY TẮC CÁI ĐINH ỐC 2 
B 
I 
IV. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY DẪN DÀI 
Chú ý 
 Bên trong ống dây các đường cảm ứng từ là nh ữ ng đường thẳng song song, cách đều nhau. Từ trường trong ống dây là từ trường đều 
 
B 
I 
B 
IV. TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY DẪN DÀI 
 Độ lớn cảm ứng từ bên trong ống dây dài đặt trong không khí 
B = 4.  .10 -7 .n. I 
n : Số vòng dây trên m ỗ i mét chiều dài ống 
 
I 
n 
CỦNG CỐ 
Câu 1 : Chọn công thức tính cảm ứng từ qua khung dây tròn : 
 
a) B = 2.10 -7 
I 
r 
b) B = 2.  . 10 -7 .I.r -1 
c) B = 2.  
I 
r 
d) B = 4.  . 10 -7 .n.I 
CỦNG CỐ 
Câu 2 : Chọn câu đúng trong các câu sau : 
b) Mọi điểm xung quanh ống dây dẫn mang dòng điện là những đường thẳng song song cách đều nhau . 
a) Đường cảm ứng từ trêm một mặt phẳng vuông góc với khung dây dẫn mang dòng điện là những đường tròn đồng tâm . 
c) Trên mặt phẳng qua tâm vuông góc với khung dây tròn mang dòng điện chứa các đường cảm ứng từ có dạng là những đường cong, càng gần tâm , độ cong các đường cảm ứng càng giảm 
 
CỦNG CỐ 
 
Câu 3 : Chọn câu đúng trong các câu sau : 
b) Chiều đường cảm ứng từ của dòng điện trong dây dẫn tròn được xác định bởi qui tắc cái đinh ốc một . 
a) Chiều đường cảm ứng từ của dây điện thẳng mang dòng điện dựa theo quy tắc cái đinh ốc hai 
c) Aùp sụng quy tắc cái đinh ốc 2 để xác định chiều đường cảm ứng từ qua ống dây dẫn mang dòng điện . 
d) Cả ba câu trên đều đúng .