Bài giảng Vật lí Lớp 11 nâng cao - Bài: Bão từ

Khái niệm bão từ 
Bão từ còn gọi là bão địa từ trên Trái Đất là sự biến thiên rất mạnh của từ trường Trái đất ở xung quanh chúng ta . là thời kỳ mà kim la bàn dao động mạnh . 
Nguyên nhân gây ra bão từ 
Do dòng hạt mang điện phóng ra từ gió Mặt Trời tác dụng lên các đường cảm ứng từ của Trái Đất . 
Do có sự kết nối từ trường của Trái Đất với từ trường của Mặt Trời . 
Cơ sở lý thuyết của phương pháp nghiên cứu bão từ 
Plasma 
 tư ̀ quyển Trái đất 
Gió Mặt trời 
dòng điện tròn 
bão từ 
Cơ chế hình thành bão từ 
Các quá trình hình thành của bão từ được miêu tả như sau 
1 . Các dòng hạt mang điện phóng ra từ Mặt Trời sinh ra một từ trường, có độ lớn vào khoảng 6.10-9 tesla. 
2. Từ trường này ép lên từ trường Trái Đất làm cho từ trường nơi bị ép tăng lên. 
3. Khi từ trường Trái Đất tăng lên, từ thông sẽ biến thiên và sinh ra một dòng điện cảm ứng chống lại sự tăng từ trường của Trái Đất (theo định luật Lenz). 
4. Dòng điện cảm ứng này có thể đạt cường độ hàng triệu Ampe chuyển động vòng quanh Trái Đất và gây ra một từ trường rất lớn tác dụng lên từ trường Trái Đất. 
5. Hiện tượng này tiếp diễn làm cho từ trường Trái Đất liên tục biến thiên và kim la bàn dao động mạnh. 
Quy luật xuất hiện bão từ 
Gồm 3 pha 
Pha đầu 
tư ̀ quyển 
Trái đất 
Gió Mặt Trời 
nén ép mạnh 
c ác đường sức 
của từ trường 
Trái đất 
từ trường tăng 
Hình thành 
 dòng điện tròn 
Tư ̀ trường 
ngược 
Tư ̀ trường 
 trái đất giảm 
Pha hồi phục 
Dòng điện 
 tròn tắt dần 
Nhiễu loạn 
 tư ̀ dừng lại 
Pha chính 
Tình hình hoạt động của bão tư ̀ trên trái đất : 
Xu thế hoạt động của bão từ 
Vùng cực quang và vùng xích đạ o là vùng chịu ảnh hưởng mạnh nhất của bão từ 
Bão từ hoạt động theo chu trình 11 năm 
Năm 2001 : bão từ đã đạt cực đại 
Năm 2009 trở đi bão từ sẽ xuất hiện nhiều hơn, khoảng 20 trận với biên độ dao động 300 - 400nT 
Năm 2012 - 2013 b ão sẽ hoạt động mạnh nhất với cường độ 500 - 600nT 
Hoạt động bão từ tại Việt Nam 
Việt Nam nằm gần vùng xích đạo nên khả năng chịu ảnh hưởng của bão từ rất lớn. 
Năm1989 : 44 trận 
Năm 2000 : 40 trận 
Năm 2004 : 27 trận 
Năm 2006 : 15 trận 
Năm 2009 : 15-20 trận 
 dư ̣ báo bão từ 
Thời điểm các chùm 
 Plasma 
 phát ra từ đĩa Mặt trời 
Tốc độ của chùm 
 Plasma trên đường đi 
tới Trái đất 
Sự tương tác giữa 
chùm Plasma 
 với từ quyển Trái đất 
Xác định thời điểm va ̀ 
cường đô ̣ bão tư ̣̀ 
Ảnh hưởng của bão từ tới đời sống con người  Các giải pháp phòng tránh 
Ảnh hưởng sức khỏe 
Truyền tải điện năng 
 Nghành dầu khí 
Viễn thông 
Cực quang 
Vệt đen ở mặt trời 
Vệt đen ở mặt trời là những vùng tối, tương đối mát ở bề mặt của mặt trời.. 
Khi tần suất vết đen mặt trời tăng cao, gió Mặt Trời tác động lên khí quyển Trái Đất, tạo ra các cơn bão từ 
 Gio ́ mặt trời 
 Gió Mặt Trời là một luồng hạt điện tích giải phóng từ vùng thượng quyển của Mặt Trời mang các hạt electron và proton ở năng lượng cao, khoảng 500 KeV 
 Gió Mặt Trời là nguyên nhân dẫn đến các trận bão từ, và nó có liên hệ trực tiếp đến hiện tượng cực quang của Trái Đất và trên các hành tinh khác 
 Gio ́ mặt trời 
Từ quyển Trái đất 
 Từ quyển là phần vòng ngoài cùng trường từ của Trái đất là một khoảng không gian trong đó từ trường Trái đất bị gió Mặt trời phủ chùm kín 
Plasma 
 Plasma là một loại khí gồm có ion, electron nhưng lại không mang điện, chiếm một khoảng không gian rộng lớn trong vũ trụ và được dẫn hướng bởi hoạt động của điện trường và từ trường. 
CÁM ƠN THẦY VÀ CÁC BẠN 
ĐÃ THEO DÕI BÀI THUYẾT 
 TRÌNH CỦA NHÓM!