Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Phương pháp giải một số bài toán về mạch điện

NHIỆT LIỆT CHÀO ĐÓN CÁC THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ TẠI LỚP 11B6-THPT NAM TRỰC 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Bài 2: Cho sơ đồ mạch điện như hình vẽ. Trong đó hai nguồn acquy có ξ 1 =12V, ξ 2 =6V, các điện trở trong tương ứng r 1 = r 2 =2 Ω . Điện trở R=8 Ω . Hãy tính 
a) ξ b và r b ? 
b) Tìm cường độ I qua nguồn? 
c) Hiệu điện thế U hai đầu bộ nguồn? và Công suất bộ nguồn? công suất trên R? 
Bài 1: Cho đoạn mạch điện như hình vẽ: Hãy tìm biểu thức sai: 
 A. 
 B. 
 C. 
 D. 
R 2 
R 1 
R 3 
U 
I 1 
I 2 
I 3 
ξ 1 ;r 1 
ξ 2 ;r 2 
+ - 
+ - 
R 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Bài 2: Cho sơ đồ mạch điện như hình vẽ. Trong đó hai nguồn acquy có ξ 1 =12V, ξ 2 =6V, các điện trở trong tương ứng r 1 = r 2 =2 Ω . Điện trở R=8 Ω . Hãy tính 
a) ξ b và r b ? 
b) Tìm cường độ I qua nguồn? 
c) Hiệu điện thế U hai đầu bộ nguồn? và Công suất bộ nguồn? công suất trên R? 
ξ 1 ;r 1 
ξ 2 ;r 2 
+ - 
+ - 
R 
a)Vì ( ξ 1 ;r 1 ) nối tiếp( ξ 2 ;r 2 )→ ξ b = ξ 1 + ξ 2 =18V; và r b =r 1 +r 2 = 4 Ω 
b) Cường độ dòng điện qua nguồn: 
c)+ Hiệu điện thế hai cực bộ nguồn: 
 U = I.R=12(V) hoặc U= ξ b - I.r b =12(V) 
 + Công suất bộ nguồn: P b.ng = ξ b .I =27W 
 + Công suất tỏa nhiệt trên mạch ngoài(R): P N = I 2 .R =18W 
Hướng dẫn 
HÃY ĐƯA RA PHƯƠNG PHÁP LỜI GIẢI CHO BÀI TOÁN VỀ TOÀN MẠCH? 
Tiết 20 PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ MẠCH ĐIỆN 
1. Những lưu ý trong phương pháp giải. 
1. Những lưu ý trong phương pháp giải. 
Phương pháp: 
bước 1 : 
ξ b ;r b 
R N 
nhận dạng cách mắc các nguồn và các điện trở mạch ngoài. tìm ξ b ;r b và R N 
bước 2 : 
ξ b ; r b ; R N 
U= I.R N = ξ b -I.r b 
A ng = ξ b . I.t và P ng = ξ b .I 
A=U. I.t và P= U.I 
I=? 
U= ? 
A= ? P=? 
A ng = ? P ng = ? 
Chú ý: 
Nếu mạch ngoài có bóng đèn dây tóc ghi (U đ -P đ ) coi bóng đèn như một điện trở 
- điện trở bóng đèn: 
R đ =? 
- cường độ dòng điện định mức của đèn: 
I đ =? 
- đèn sáng bình thường khi: cường độ dòng điện qua đèn: I ' = I đ ; hiệu điện thế hai đầu bóng đèn: U ' =U đ 
............ 
.............. 
I 
```````````````````````````` 
Tiết 20: PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ TOÀN MẠCH 
2. Bài toán ví dụ 
Bài tập 1: 
2. BÀI TOÁN VÍ DỤ. 
Bài tập 1 . Cho một nguồn điện có suất điện động ξ =6V, điện trở trong r=2 Ω và các linh kiện điện trở R 1 =8 Ω , R 2 =10 Ω . 
Hãy thiết kế mạch kín gồm nguồn và R 1 ; R 2 ? theo đó 
a) Tính cường độ dòng điện I qua nguồn? và hiệu điện thế hai đầu mạch ngoài U? 
b) Tính công suất của nguồn điện và trên R 1 ? 
c) Mạch mắc nào có hiệu suất lớn hơn? Mạng điện gia đình thường gặp cách mắc nào? 
1. Nhưỡng lưu ý trong phương pháp giải. 
Tiết 20: PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ TOÀN MẠCH 
2. Bài tập ví dụ 
1. Những lưu ý trong phương pháp. 
Bài tập 1 . Cho một nguồn điện có suất điện động ξ =6V, điện trở trong r=2 Ω và các linh kiện điện trở R 1 =8 Ω , R 2 =10 Ω . 
Hãy thiết kế mạch kín gồm nguồn và R 1 ; R 2 ? Theo đó 
a) Tính cường độ dòng điện I qua nguồn? và hiệu điện thế hai đầu mạch ngoài U? 
b) Tính công suất của nguồn điện và trên R 1 ? 
c) Mạch mắc nào có hiệu suất lớn hơn? Mạng điện gia đình thường gặp cách mắc nào? 
2. BÀI TẬP VÍ DỤ: 
HƯỚNG DẪN GIẢI 
ξ ;r 
R 1 
R 2 
R N =R 1 +R 2 =18 Ω 
a)Cường độ dòng điện chạy qua nguồn 
Hiệu điện thế hai đầu mạch ngoài 
b) Công suất nguồn 
Công suất trên R 1 
a)Cường độ dòng điện chạy qua nguồn 
Hiệu điện thế hai đầu mạch ngoài 
b)Công suất nguồn 
Công suất trên R 1 
I 
R 1 
ξ ;r 
R 2 
I 
I 1 
> 
```````````````````````````` 
Tiết 20: PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ TOÀN MẠCH 
2. Bài tập ví dụ 
Bài tập 2: 
2. BÀI TẬP VÍ DỤ. 
Bài tập 2 . Cho một nguồn điện ξ =12,5(V), điện trở trong r =0,4 Ω . Một bóng đèn ghi Đ(12V-6W), và một biến trở R. 
1) Điều chỉnh để biến trở có giá trị R= 16 Ω . Mắc các linh kiện trên thành mạch kín thấy đèn sáng bình thường. Nêu cách đã mắc? 
2) Trường hợp cho cách mắc đèn sáng không bình thường. Cần điều chỉnh cho R=? để khi ấy đèn sáng bình thường? 
1. Những lưu ý trong phương pháp giải. 
```````````````````````````` 
Tiết 20: PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ TOÀN MẠCH 
2. Bài tập ví dụ 
Bài tập 2: 
2 . BÀI TẬP VÍ DỤ. 
Cho một nguồn điện ξ =12,5(V), điện trở trong r =0,4 Ω . Một bóng đèn ghi Đ(12V-6W), và một biến trở R. 
1) Điều chỉnh để biến trở có giá trị R= 16 Ω . Mắc các linh kiện trên thành mạch kín thấy đèn sáng bình thường. Nêu cách đã mắc? 
2) Trường hợp cho cách mắc đèn sáng không bình thường. Cần điều chỉnh cho R=? để khi ấy đèn sáng bình thường? 
1. Những lưu ý trong phương pháp giải. 
HƯỚNG DẪN 
ξ ;r 
R 
Đ 
ξ ;r 
R 
Đ 
Điện trở đèn: 
Cường độ định mức của đèn 
Cường độ dòng điện chạy trong mạch( qua đèn) 
Thấy I<I đ đèn sáng tối hơn bình thường. ( loại) 
Cường độ dòng điện chạy trong mạch( qua đèn) 
Hiệu điện thế hai đầu mạch ngoài( hai đầu bóng đèn) 
Thấy U=U đ ,đèn sáng bình thường. (t/m) 
```````````````````````````` 
Tiết 20: PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ TOÀN MẠCH 
2. Bài tập ví dụ 
Bài tập 2: 
2 . BÀI TẬP VÍ DỤ. 
Cho một nguồn điện ξ =12,5(V), điện trở trong r =0,4 Ω . Một bóng đèn ghi Đ(12V-6W), và một biến trở R. 
1) Điều chỉnh để biến trở có giá trị R= 16 Ω . Mắc các linh kiện trên thành mạch kín thấy đèn sáng bình thường. Nêu cách đã mắc? 
2) Trường hợp cho cách mắc đèn sáng không bình thường. Cần điều chỉnh cho R=? để khi ấy đèn sáng bình thường? 
1. Những lưu ý trong phương pháp giải. 
HƯỚNG DẪN 
ξ ;r 
R 
Đ 
Điện trở đèn: 
Cường độ định mức của đèn 
Điện trở của biến trở cần điều chỉnh đến gí trị : 
Vì đèn sáng bình thường, cường độ dòng chạy trong toàn mạch là: I =I đ =0,5A 
Hiệu điện thế hai đầu mạch ngoài: U= ξ -I r =12,3V 
Hiệu điện thế hai đầu biến trở: U R = U -U đ =0,3V 
Bài tập về nhà  Bài tập :1,2,3 trang 62 SGK 
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh 
Xin chào và hẹn gặp lại