Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Tiết 29: Lực điện từ

Kiểm tra 
Hãy kể tên một số ứng dụng của nam châm ? 
 La Bàn, Quạt Điện, Loa, Cần Cẩu Điện, . 
Kiểm tra 
Trong thí nghiệm phát hiện từ trường của dòng điện (tác dụng lực từ lên nam châm thử) 
Câu1 Dây dẫn AB được bố trí như thế nào để hiện tượng dễ quan sát nhất? 
 A, Dây dẫn AB tạo với kim nam châm thử một góc bất kỳ 
 B, Dây dẫn AB song song với kim nam châm thử 
 C, Dây dẫn AB vuông góc với kim nam châm thử. 
 D, Dây dẫn AB tạo với kim nam châm thử một góc nhọn 
Câu 2 Hãy kiểm tra các phát biểu sau đây phát biểu nào đúng. 
 A, Dòng điện gây ra từ trường và có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm thử đặt trong nó. 
 B, Các hạt mang điện tích tạo ra từ trường. 
 C, Các vật nhiễm điện tạo ra từ trường. 
 D, Các dây dẫn tạo ra từ trường 
 A, Dây dẫn AB tạo với kim nam châm thử một góc bất kỳ 
 B, Dây dẫn AB song song với kim nam châm thử 
 C, Dây dẫn AB vuông góc với kim nam châm thử. 
 D, Dây dẫn AB tạo với kim nam châm thử một góc nhọn 
Câu 2 Hãy kiểm tra các phát biểu sau đây phát biểu nào đúng. 
 A, Dòng điện gây ra từ trường và có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm thử đặt trong nó. 
 B, Các hạt mang điện tích tạo ra từ trường. 
 C, Các vật nhiễm điện tạo ra từ trường. 
 D, Các dây dẫn tạo ra từ trường 
Dòng điện tác dụng lực lên kim nam châm. vậy ngược lại Nam châm có tác dụng lực lên dòng điện hay không? 
Nêu dự đoán 
Tỡnh huống 
Tiết 29 Lực điện từ 
1 , Thí nghiệm 
Mục tiêu: 
Dụng cụ: 
Cách tiến hânh thí nghiệm 
Mắc mạch điện như hình vẽ. 
Đóng khoá k quan sát hịên tượng? 
Nêu hiện tượng xẩy ra đối với đoạn dây dẫn AB ? 
Nguyên nhân nào làm cho đoạn dây dẫn AB chuyển động? 
Khi dòng điện chạy qua đoạn dây AB đặt trong từ trường, Đoạn dây AB chuyển động chứng tỏ điều gì chứng tỏ điều gì? 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
2 , Kết luận 
Từ trường tác dụng lực lên dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Lực đó gọi là lực điện từ 
Vậy dự đoán của chúng ta đúng hay sai? 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
Điền từ thích hợp vào dấu  
Khi giữ nguyên chiều của đường sức từ, đổi chiều dòng điện thì hướng chuyển động của đoạn dây AB . . . , vậy chiều của lực điện từ cũng . . . 
Khi giữ nguyên chiều dòng điện qua đoạn dây AB nhưng đổi chiều của đường sức từ thì chiều chuyển động của đoạn dây 
 AB . . . , vậy chiều của lực điện từ cũng . . . 
Chiều lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào? 
cũng thay đổi 
thay đổi 
cũng thay đổi 
thay đổi 
Tiết 29: Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
Kết luận 
Vậy Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy qua dây dẫn và chiều của đường sức từ 
Hãy trả lời câu hỏi trong thí nghiệm H27.1 nếu chiều dòng điện và chiều đường sức từ Thì chiều của lực điện từ có thay đổi không? Vì sao? 
Chú ý : Nếu đổi chiều dòng điện và chiều đường sức từ thì chiều của lực điện từ không thay đổi 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
Vậy làm thế nào để xác định chiều lực điện từ khi biết chiều của dòng điệnvà chiều của đường sức từ? 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
2, Quy tắc bàn tay trái 
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiêu dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90 0 chỉ chiều của lực điện từ 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
2, Quy tắc bàn tay trái 
Kiểm tra 
-Đặt bàn tay phải sao cho các đường sức từ vuông góc và hướng vào lòng bàn tay. 
-Xoay sao cho chiều từ cổ tay đến ngó tay giữa trùng với chiều dòng điện qua dây dẫn. 
-Ngón tay các choãi ra 90 0 Chỉ chiều lực điện từ (Chiều chuyển động của đoạn dây AB) 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
2, Quy tắc bàn tay trái 
Vậy Từ trường tác dụng lực lên dây dẫn AB có dòng điện chạy qua đạt trong từ trường. Lực đó gọi là lực điện từ. 
Chiều của lực điện từ được xác đinh bằng quy tắc bàn tay trái. 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
2, Quy tắc bàn tay trái 
III, Vận dụng 
Câu c2 
Trong hình 27.3 ta biết được các yếu tố nào? 
Chiều dòng điện. 
Chiều của lực điện từ. 
Hãy xác định chiều của dòng điện chạy qua đoạng dây dẫn AB 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
2, Quy tắc bàn tay trái 
III, Vận dụng 
C3 Xác định chiều của đường sức từ của nam châm trong hình 27.4 
Trong hình đã cho biết các yếu tố nào 
Chiều dòng điện : A đến B 
Chiều lực từ 
Vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định chiều đương sức từ 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
2, Quy tắc bàn tay trái 
III, Vận dụng 
C4 Biẻu diễn lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn AB,CD trong hinh 27.5 abc 
Hình 27.5a 
áp dụng quy tắc bàn tay trái 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
2, Quy tắc bàn tay trái 
III, Vận dụng 
C4 Biẻu diễn lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn AB,CD trong hinh 27.5 abc 
Hình 27.5b 
áp dụng quy tắc bàn tay trái 
Tiết 29 Lực điện từ 
I, Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua 
1 , Thí nghiệm 
2 , Kết luận 
II, Chiều của lực điện từ, quy tắc bàn tay trái 
1 , Chiều của lực điện từ Phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
2, Quy tắc bàn tay trái 
III, Vận dụng 
C4 Biẻu diễn lực từ tác dụng lên đoạn dây dẫn AB,CD trong hinh 27.5 abc 
Hình 27.5c 
áp dụng quy tắc bàn tay trái