Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 17: Máy phát điện xoay chiều (Bản chuẩn kĩ năng)

CHÀO MỪNG 
QÚY THẦY CÔ GIÁO 
 VỀ DỰ GIỜ 
12 /1 
Kiểm tra bài cũ : 
1.Dòng điện xoay chiều là dòng điện 
Đúng 
Sai 
Sai 
Sai 
A 
biến thiên 
theo qui 
luật hàm 
sin. 
B 
có chiều 
thay đổi 
theo thời 
gian . 
C 
c ó chiều 
và cường 
độ thay đổi 
theo thời 
gian . 
D 
c ó cường 
độ thay đổi 
theo thời 
gian . 
Kiểm tra bài cũ : 
1. 
2.Có các cách nào sau đây để tạo ra dòng điện trong khung dây dẫn ? 
a.Đưa nam châm lại gần khung dây . 
b.Đưa nam châm ra xa khung dây 
d.Tất cả đều đúng . 
c.Quay khung dây trong lòng nam châm chữ U 
Th ế thì dựa vào nguyên tắc nào để tạo ra DĐXC? 
Máy PĐXC có cấu tạo thế nào ? 
Bài mới 
N ội 
dung 
chính 
1.Nguyên tắc hoạt động 
2.Cấu tạo 
3.Mpđxc trong thực tế 
Máy phát điện 
 xoay chiều 
 một pha 
1.Nguyên tắc hoạt động : 
Dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ : 
 Khi từ thông biến thiên điều hòa qua khung dây 
Trong khung xuất hiện sđđộng bthiên đhòa 
Mạch ngoài có dđiện xoay chiều 
 MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY 
 CHIỀU MỘT PHA 
a 
b 
c 
d 
u 
a 
b 
c 
d 
a 
b 
c 
d 
a 
b 
c 
d 
 N 
M 
a 
b 
c 
d 
 N 
M 
N 
S 
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY 
 CHIỀU MỘT PHA 
1.Nguyên tắc hoạt động : 
2.Cấu tạo : 
a.Sơ đồ : 
c 
 N 
M 
N 
S 
1 
2 
a 
b 
a.Sơ đồ : ( MPhát có phần ứng quay ) 
1,2 : hai vành khuyên(cùng quay trong từ 
trường với khung dây ) 
a,b : hai chổi quét cố định luôn tì lên 1 và 2 ( và được nối với mạch ngoài ) 
Hệ thống vành khuyên và chổi quét gọi là bộ góp . 
B 
(H 3.16) 
1.Nguyên tắc hoạt động : 
2.Cấu tạo : 
a.Sơ đồ : 
b.Hai bộ phận chính : 
* Phần cảm : Tạo ra từ trường.(nam châm ) 
* Phần ứng : Tạo ra dòng điện.(khung dây ) 
+ Một trong 2 phần trên có thể đứng yên hoặc quay. 
 - Phần quay gọi là rô to. 
 - Phần đứng yên gọi là stato . 
c. Đặc điểm kỹ thuật : 
- Các cuộn dây ở phần cảm và phần ứng được quấn trên các lõi thép kỹ thuật (SGK) để tăng từ thông qua các cuộn dây và giảm dòng điện Phucô . 
Để giảm số vòng quay của rôto xuống 2,3,,m lần , người ta tăng số cuộn dây và số cặp cực lên 2,3,,m lần . 
 d. Tần số dđiện máy phát ra : 
 n : số vòng quay của rôto trong một phút 
 p : số cặp cực 
f = np/60 
( Hz ) 
3. Máy phát điện xc 1 pha trong thực tế : ( kể tên ) 
( tự tìm hiểu chép vào ) 
1.Nguyên tắc hoạt động : 
2.Cấu tạo : 
 a.Sơ đồ : 
 b.Hai bộ phận chính : 
 c.Đặc điểm kỹ thuật : 
 d.Tần số dòng điện : 
* Đèn xe đạp . 
* Máy phát điện nhỏ đặt ở các khe nước , 
khe nước , 
CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ XE ĐẠP : 
 ( Ch ính là cấu tạo và hoạt động của 
 máy phát điện xc 1 pha ) 
 Mời các em xem 
 mô hình động 
 MPĐXC 1 pha do 
 MTính mô phỏng 
d 
c 
b 
a 
 N- 
  0  e c  0 ( dcba )  i  0 (MN) 
M+ 
 = 0  e c max ( dcba )  i max (MN) 
a 
b 
c 
d 
N- 
M+ 
i 
d 
c 
b 
a 
 N- 
  0  e c  0 ( dcba )  i  0 (MN) 
M+ 
i 
 max  e c = 0  i = 0 
a 
b 
c 
d 
 N 
M 
i 
a 
b 
c 
d 
M- 
  0  e c  0 ( abcd )  i  0 (NM) 
 N+ 
i 
a 
b 
c 
d 
 = 0  e c max ( abcd ) i max (NM) 
M- 
 N+ 
i 
a 
b 
c 
d 
M- 
  0  e c  0 ( abcd )  i  0 (NM) 
 N+ 
i 
 max  e c = 0  i = 0 
a 
b 
c 
d 
 N 
M 
i 
 max  e c = 0  i = 0 
a 
b 
c 
d 
 N 
M 
d 
c 
b 
a 
 N- 
  0  e c  0 ( dcba )  i  0 (MN) 
M+ 
 = 0  e c max ( dcba )  i max (MN) 
a 
b 
c 
d 
N- 
M+ 
iii 
i 
d 
c 
b 
a 
 N- 
M+ 
  0  e c  0 ( dcba )  i  0 (MN) 
i 
 max  e c = 0  i = 0 
a 
b 
c 
d 
 N 
M 
i 
a 
b 
c 
d 
M- 
  0  e c  0 ( abcd )  i  0 (NM) 
 N+ 
i 
a 
b 
c 
d 
 = 0  e c max ( abcd ) i max (NM) 
M- 
 N+ 
i 
a 
b 
c 
d 
 N+ 
M- 
  0  e c  0 ( abcd )  i  0 (NM) 
i 
 max  e c = 0  i = 0 
a 
b 
c 
d 
 N 
M 
i 
S 
N 
R 
B 
MPĐXC 1 PHA ( có rôto là phần cảm , 1 cuộn dây , 1 cặp cực , không cần bộ góp ) 
A 
S 
N 
A 
B 
R 
MPĐXC 1 PHA ( có rôto là phần cảm , 1 cuộn dây , 1 cặp cực , không cần bộ góp 
i 
S 
N 
A 
B 
R 
i 
i 
i 
S 
N 
A 
B 
R 
i 
S 
N 
A 
B 
R 
i 
Máy phát điện xoay chiều một pha 
1.Nguyên tắc hoạt động : 
2.Cấu tạo : 
a.Sơ đồ : 
b.Hai bộ phận chính : 
 c. Đặc điểm kỹ thuật : 
d.Tần số dòng điện : 
3.MPĐXC 1 pha trong thực tế : 
4.Bài tập về nhà : 
a. Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 trang 66 ở SGK 
 b. Làm các bài tập 3.30, 3.31, 3.32 trang 38 ở sách BT 
 P.cảm : tạo ra B 
P. ứng : tạo ra i 
f = np/60 
 c. Soạn câu hỏi cần giải đáp ở bài dđiện xc 3 pha 
5. Baøi taäp aùp duïng : 
 Một máy phát điện xoay chiều 1 pha có rôto quay với tốc độ 480v/phút. 
	 a. Tính tần số dòng điện máy phát ra khi nó có 2, 4, 12 cặp cực ? 
 b. Nếu máy có 4 cặp cực thì rôto quay với tốc độ bao nhiêu để phát ra dòng điện có tần số 50Hz? 
 Giải 
 Tóm tắt đề : 
 a. n = 480v/ph, f = ? Khi p = 2, p = 4, p = 12 
 b. p = 4, n = ? để f = 50Hz 
Ta có f = np/60 = 480p/60 = 8p 
 - Khi p = 2 => f = 8.2 = 16Hz 
 - Khi p = 4 => f = 8.4 = 32Hz 
 - Khi p = 12 => f = 8.12 = 96Hz 
b. Ta có f = np/60 => n = 60f/p = 60.50/4 = 750v/phút 
KÍNHCHUÙC QUÍ THAÀY COÂ GIAÙO 
SÖÙC KHOÛE VAØ HAÏNH PHUÙC 
 N 
 N 
 S 
S