Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 17: Máy phát điện xoay chiều - Nguyễn Đức Phong

NhiÖt LiÖt chµo mõng 
c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o 
vÒ dù giê th¨m líp! 
NguyÔn ®øc ph­¬ng 
Yªn m« b- Ninh b×nh 
Toµn c¶nh thuû ®iÖn hoµ b×nh 
Bµi 17: M¸y ph¸t ®iÖn xoay ChiÒu 
I. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha 
C1 . Nhắc lại nguyên tắc chung tạo ra dòng điện xoay chiều? 
Bµi 17: M¸y ph¸t ®iÖn xoay ChiÒu 
I. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha 
Phần ứng ( stato ) 
Phần cảm(rôto ) 
1. Phần cảm : tạo ra từ thông biến thiên bằng các nam châm quay có p cặp cực , tốc độ quay là n vòng/giây . Phần cảm quay gọi là rôto 
2.Phần ứng : gồm các cuộn dây giống nhau , cố định trên một vòng tròn . Phần ứng đứng yên gọi là stato . 
Khi rôto quay suất điện động xoay chiều sinh ra trong phần ứng có tần số f = pn 
C2. Một máy phát điện quay 600 vòng / phút có 5 đôi cực , sẽ tạo ra dòng điện xoay chiều có tần số f bằng bao nhiêu ? 
Gi¶i: 
n = 600vßng/phót = 10vßng/s 
f = pn = 10.5 = 50 s -1 
Bµi 17: M¸y ph¸t ®iÖn xoay ChiÒu 
I. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu mét pha 
II. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ba pha 
1. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng 
N 
S 
PhÇn c¶m 
- Phần ứng : gồm 3 cuộn dây giống nhau đặt lệch nhau 120 0 trên đường tròn 
- Phần cảm : nam châm điện . 
- Ho¹t ®éng : Khi nam châm quay, từ thông qua mỗi cuộn dây là ba hàm sin của thời gian , cùng tần số góc , cùng biên độ và pha lệch nhau 2/3. Kết quả là trong ba cuộn dây xuất hiện bao suất điện động xoay chiều cùng tần số , cùng biên độ và lệch pha nhau 2/3 
PhÇn øng 
 2 . C¸ch m¾c m¹ch ba pha 
Mạch tiêu thụ điện năng gọi là tải 
Các tải giả thiết là giống nhau : cùng điện trở , dung kháng , cảm kháng , ta gọi là tải đối xứng . 
a) Mắc hình sao 
II. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ba pha 
1. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng 
C¸c ®iÖn ¸p U 1O , U 20 , U 30 gäi lµ c¸c ®iÖn ¸p pha, cßn U 12 , U 23 , U 31 , gäi lµ l¸c ®iÖn ¸p d©y : 
I d = I P . I 0 = 0, 
U d = U p 
1 
2 
3 
Hình 17.4 
Dây trung hòa 
O 
Dây pha 
U pha 
U day 
I P 
I d 
I 0 
b)Mắc hình tam giác 
 2 . C¸ch m¾c m¹ch ba pha 
a) Mắc hình sao 
II. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ba pha 
1. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng 
2 
3 
Hình 17.5 
I p 
U P 
U d 
I d 
U d = U P , I d = I p 
 2 . C¸ch m¾c m¹ch ba pha 
II. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ba pha 
1. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng 
 3. Dßng ®iÖn ba pha 
Dòng điện xoay chiều ba pha là gì ? 
 - Dòng điện xoay chiều ba pha là hệ ba dòng điện xoay chiều hình sin có cùng tần số , nhưng lệch pha với nhau 2 /3 từng đôi một . 
Nếu các tải đối xứng thì ba dòng điện này cùng biên độ . 
 2 . C¸ch m¾c m¹ch ba pha 
II. M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ba pha 
1. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng 
 3. Dßng ®iÖn ba pha 
 4. Nh÷ng ­u viÖt cña dßng ®iÖn ba pha 
Dòng điện xoay chiều ba pha có ưu điểm gì so với dòng điện xoay chiều một pha 
Cung cấp điện cho các động cơ ba pha , dùng phổ biến trong các nhà máy , xí nghiệp 
Truyền tải điện năng đi xa bằng dòng ba pha tiết kiệm được dây dẫn so với truyền tải bằng dòng một pha 
Cñng cè 
Câu 1 : Máy phát điện xoay chiều một pha có p cặp cực , tốc độ quay của rôto bằng n vòng/giây thì tần số của dòng điện xoay chiều do máy tạo ra là : 
	 A.f = 60np 
	 B.f = np 
	 C.f = 60n/p 
	 D.f = 60p/n 
Câu 2 Điều nào sau đây là ĐÚNG khi nói về cấu tạo của máy phát điện xoay chiều ? 
A.Phần cảm là phần tạo ra từ trường , phần ứng là phần trong đó xuất hiện suất điện động cảm ứng 
B.Máy phát điện có 2 thành phần cơ bản : phần quay ( rôto ) và phần đứng yên ( stato ) 
C.Phần cảm và phần ứng đều có thể là rôto hoặc stato 
D.Cả ba câu trên đều đúng 
Bµi tËp vÒ nhµ: bµi tËp 17.1 ®Õn 17.4 SBT