Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 17: Máy phát điện xoay chiều - Trường THPT Trần Khai Nguyên

Trường THPT BC 
TRẦN KHAI NGUYÊN 
Sở Giáo Dục –Đào Tạo 
TP. Hồ Chí Minh 
CHƯƠNG 3 _ Bài 5 :  MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA 
TRƯỜNG PTTHBC TRẦN KHAI NGUYÊN 
Tổ Vật Lý 
Kiểm tra bài cũ : 
1. Công thức tính từ thông 
3. Suất điện động cảm ứng 
 = NBScos 
 e = - ’ 
2. Thế nào là hiện tượng cảm ứng điện từ ? 
Từ thông qua một mạch điện biến thiên theo thời gian thì trong mạch xuất hiện suất điện động cảm ứng. 
Máy Phát Điện Xoay Chiều Một Pha 
Phần cảm và phần ứng. 
Rôto và stato. 
Bộ góp. 
Trở về 
I.Nguyên tắc hoạt động . 
II. Cấu Tạo. 
III. Cách giảm vận tốc quay của rôto. 
I). NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG : 
Cho một khung dây dẫn có N vòng dây, diện tích S quay đều với vận tốc góc  trong một từ trường đều B (trục quay xx’ vuông góc vectơ B). Trong khung dây xuất hiện suất điện động cảm ứng 
e = E 0 sin  t với E 0 = N BS  
Khi mạch bên ngoài kín (có tải tiêu thụ) trong mạch sẽ xuất hiện một dòng điện xoay chiều :	 i = I 0 sin(  t+  i ) 
Nguyên tắc hoạt động : Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ 
Trở về 
II. CẤU TẠO : 
	 1. Phần cảm và phần ứng : Một máy phát điện xoay chiều gồm hai phần chính : 
Phần cảm : Phần tạo ra từ trường B thường là nam châm điện hay nam châm vĩnh cửu. 
Phần ưÙng : Phần tạo ra suất điện động cảm ứng là cuộn dây 
Cuộn dây của phần cảm và phần ứng đều được quấn trên các lõi thép. Các lõi thép được làm bằng các lá thép kỷ thuật mỏng ghép cách điện với nhau để giảm dòng điện Fucô. 
Trở về 
N 
S 
 
t 
u 
2. Rôto và Stato : 
	 Rôto : Bộ phận quay của máy phát điện. 
	 Stato : Bộ phận đứng yên của máy phát điện. 
n 
N 
S 
 
3. Bộ Góp : 
Chú ý : Với các máy phát điện lớn để tránh tia lửa điện ở cổ góp người ta chế tạo phần ứng là stato lấy điện trực tiếp ra ngoài (không dùng bộ góp). 
Các máy phát điện công suất nhỏ có rôto là phần ứng phảùi có bộ phận thu điện gồm 2 vành khuyên có cùng trục quay với khung và nối với hai đầu cuộn dây, hai chổi thu điện cố định tì lên hai vành khuyên và nối ra mạch ngoài. 
Trở về 
Để giảm vận tốc quay của rôto mà tần số của dòng điện không đổi, người ta chế tạo rôto là phần cảm và là một nam châm điện gồm p cặp cực thì vận tốc quay của rôto giảm p lần và tần số của dòng điện không đổi. S ố cuộn dây trên phần cảm và phần ứng bằng nhau. 
III ). CÁCH GIẢM VẬN TỐC QUAY CỦA RÔTO: 
Trở về 
Cơng Thức : f = n.p 
f: Tần số dịng điện. 
n: Số vịng quay trong 1s 
p: Số cặp cực. 
N 
N 
S 
S 
N 
N 
S 
S 
Ôân tập 
1. Động cơ điện và máy phát điện khác nhau như thế nào về mặt năng lượng ? 
 2. Ở nhà máy thuỷ điện Trị An, rôto của của máy phát điện có 25 cặp cực. Tính số vòng quay của rộto trong một phút. 
Trở về 
3. Chọn câu sai. 
Từ trường qua một mạch điên biến thiên theo thời gian thì trong mạch xuất hiện suất điện động cảm ứng. 
Trong máy phát điện xoay chiều phần cảm là phần sinh ra từ trường. 
Để đưa điện ra mạch ngoài, ở máy phát điện có phần cảm là rôto người ta cần dùng bộ góp. 
Tần số của dòng điện xoay chiều phụ thuộc vào vận tốc góc của rôto. 
	CHƯƠNG 3 _ Bài 5 :  MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA 
TRƯỜNG THPT BC TRẦN KHAI NGUYÊN 
Tổ Vật Lý 
Giáo viên : Bùi Ngọc Lâm